Ջոել Չանդլեր Հարիս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ջոել Չանդլեր Հարիս
ֆր.՝ Jeanne-Marie Leprince de Beaumont
Ծննդյան անունֆր.՝ Marie-Barbe Leprince
Ծնվել էապրիլի 26, 1711(1711-04-26)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՌուան[4]
Վախճանվել էդեկտեմբերի 6, 1776(1776-12-06)[5][6][7] (65 տարեկան)
Վախճանի վայրAvallon[5]
Գերեզմանենթդ․ Ubexy[8]
Մասնագիտությունլրագրող, գրող, մանկագիր, ժողովրդական հեքիաթների բանահավաք և խմբագիր
Լեզուֆրանսերեն
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Ուշագրավ աշխատանքներԳեղեցկուհին ու Հրեշը
ԶավակներElisabeth Charlotte Leprince de Beaumont?
 Jeanne-Marie Leprince de Beaumont Վիքիպահեստում

Ջոել Չանդլեր Հարիս (ապրիլի 26, 1711(1711-04-26)[1][2][3][…], Ռուան[4] - դեկտեմբերի 6, 1776(1776-12-06)[5][6][7], Avallon[5]) ֆրանսիացի գրող, մանկավարժ, Պրոսպեր Մերիմեի նախատատը[9]։

Կյանք և ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սերում էր փոքր ազնվականությունից[10]։ Երկու տարվա անհաջող ամուսնությունից հետո 1746 թվականին մեկնել է Լոնդոն, որտեղ զբաղվել է մեծահարուստ անգլիացիների երեխաների դաստիարակությամբ։ Անգլիայում նա ամուսնացավ և դարձավ մեծ ընտանիքի մայր։ Լուսավորության դարաշրջանում լայն տարածում գտավ նրա մանկավարժական համակարգը՝ «տոգորված երեխայի հանդեպ հարգանքի, ռացիոնալիզմի և գրքի հանդեպ խոնարհման ոգով»[11]։

1748 թվականին հրատարակել է «ճշմարտության հաղթանակը» դիդակտիկ վեպը։ Գրել է նաև դպրոցական դասագրքեր, դասավանդել աղջիկների դպրոցում։ Նրա գրչին են պատկանում հեքիաթներ, որոնցից մի քանիսը հայտնի սյուժեների մշակում են։ «Գեղեցկուհին և հրեշը» հեքիաթի նրա խմբագրությունը համարվում է ընթերցող։ Նրա մեկ այլ անուն՝ «Գեղեցկուհին և հրեշը»[12]։ Այն սովորաբար տպագրվում է որպես Շառլ Պերոյի հեքիաթների հավելված։

Անգլիայում 17 տարի մնալուց հետո Լեպրենս դե Բոմոնը մեկնել է մայրցամաք, վերջին տարիներն անցկացրել Սավոյայում։

Գրողի ամենահայտնի կոմպոզիցիան ուսումնական ձեռնարկն է «Magasin des Enfants ou Dialogues d'une sage gouvernante avec ses eleves de la premier distinction» (Լոնդոն, 1756, ռուսերեն թարգմանության մեջ՝ «Մանկական դպրոց կամ բարոյական խոսակցություններ խելամիտ ուսուցչի և տարբեր տարիների ազնվական ուսանողների միջև», Սանկտ Պետերբուրգ, 1761 - 1767). Ինչպես անունն է հուշում, գիրքը կազմված է կառավարչուհու՝ Մադմուազել Բոնի «երկխոսություններից» (Ֆր.՝  բարի), տարբեր ազգությունների և տարբեր տարիքի ազնվական ընտանիքների աղջիկների հետ (5-ից 13 տարեկան)։ Խոսելով պարզ բաների մասին, ուսուցիչը բացատրում է աշխարհի կառուցվածքը, խոսում է բարի կնոջ պարտականությունների մասին և այլն։ Եվ բարոյական հեքիաթները, որոնք լրացնում են յուրաքանչյուր այդպիսի երկխոսություն (իշխանները երջանիկ և դժբախտ են, հմայիչ Իշխանը, Գեղեցկուհին և հրեշը և այլն), տալիս են վարքի օգտակար օրինակ և սովորեցնում են բարություն, պատասխանատուություն և ողորմություն։ Օրինակ՝ Լեպրենս դե Բոմոնի Հայտնի «Գեղեցկուհին և հրեշը» գրեթե ամբողջությամբ զուրկ է առասպելականությունից, բայց ազնվական աղջիկներին բացատրում է, որ չի կարելի վախենալ հրեշի ներկայացրած տգեղությունից և խուսափել դրանից։  Զզվանքը պետք է առաջացնի սառած սիրտը, որին տիրապետում են գեղեցկուհու քույրերը։ Պատահական չէ, որ որպես պատիժ բարի փերին դրանք վերածում է արձանների և դնում Գեղեցկության պալատի և նրա ամուսնու մուտքի մոտ։ Պատմությունն Ապահովված է «կյանքից» օգտակար օրինակով։ Կառավարչուհու ունկնդիրներից մեկը հիշում է, որ մի անգամ իր հայրը լրիվ սև արապչոնկա է բերել լակեյի պաշտոնի տուն, և նա այնքան տգեղ էր, որ նա անընդհատ թաքնվում էր նրանից, բայց, աստիճանաբար ընտելանալով, նա դադարեց վախենալ, և հիմա, երբ նա նրան տեղափոխում է կառք, նա ընդհանրապես չի նկատում նրա տգեղ դեմքը։ «Ես չեմ կարող ասել, թե ինչ է նա անում, բայց ես չեմ կարող Դրան Ի պատասխան մադեմուազել Բոնը նշում է» տգեղությանը կարելի է ընտելանալ, իսկ չարությանը՝ երբեք։ Պետք չէ ամաչել տգեղ լինելուց, բայց պետք է այնքան լավ բան անել, որ մարդիկ չնկատեն մեր տգեղ դեմքը և սիրեն մեզ Մեր սրտի համար։ Գիրքը տարածված էր Եվրոպայում և Ռուսաստանում և դիմացավ բազմաթիվ վերահրատարակությունների։ Ռուսաստանում ընդհանուր տպաքանակը կարող էր հասնել 15 միլիոն օրինակի։  Իսկ ընթերցողների թվում էր նույնիսկ մանկահասակ մեծ իշխան Պավել Պետրովիչը։

Նրա «Magasin des Enfants»- ի օրինակով ռուս գրող Ա.Թ. Բոլոտովը գրել է «մանկական փիլիսոփայություն կամ բարոյախոսական խոսակցություններ մեկ տիկնոջ և նրա երեխաների միջև, որոնք կազմված են երիտասարդների իրական օգուտները խթանելու համար» գիրքը, որը հրատարակվել է Մոսկվայում երկու մասով՝ 1776-1779 թվականներին[13][14]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  3. ↑ 3,0 3,1 NooSFere (ֆր.) — 1999.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #119481006 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 burial record — 1776. — P. 190.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Ֆրանսիայի ազգային գրադարան — 1537.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 http://leprincedebeaumont.univ-lorraine.fr/fr/chronologie
  8. ↑ http://www.ecrivosges.com/auteurs/bio_bibli.php?biosearch=Bio&id_bio=2904&id=2&recherche=beaumont#:~:text=1780%20%3A%20D%C3%A9c%C3%A8s%20le%208%20septembre,de%20cette%20grande%20conteuse...
  9. ↑ ЛЮБЯЩЕЕ СЕРДЦЕ ИСПОЛНИЛОСЬ 200 ЛЕТ СО ДНЯ РОЖДЕНИЯ ПРОСПЕРА МЕРИМЕ. Леонид ПОРИЦКИЙ | Персоналии | Человек
  10. ↑ Ерёмин Виктор Жизнеописания славных писателей-сказочников. — Aegitas, 2016-04-24. — 404 с. — ISBN 9781772466751
  11. ↑ «Н. А. Копанев, заведующий петербургской Библиотекой Вольтера». Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ օգոստոսի 27-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 6-ին.
  12. ↑ Сказки Франции. — Терра, 2007. — 488 с. — ISBN 9785275015126
  13. ↑ Н. Л. Вершинина Псковский край в литературе. — Псковский гос. педагог. ин-т им. С.М. Кирова, 2003. — 816 с.
  14. ↑ Бен Хеллман Сказка и быль: История русской детской литературы. — Новое Литературное Обозрение, 2016-10-20. — 1504 с. — ISBN 9785444804643

Արտաքին Հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոել Չանդլեր Հարիս» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ջոել_Չանդլեր_Հարիս&oldid=9792560» էջից