Պաղին (Բալուի գավառ, հին)

Քաղաք
Պաղին
Վարչական տարածք	Արևմտյան Հայաստան
Վիլայեթ	Դիարբեքիրի վիլայեթԴիարբեքիրի վիլայեթ
Գավառակ	Բալուի գավառակ
Հիմնադրված է	մ.թ.ա. 9-8-րդ դարեր թ.
Այլ անվանումներ	Ասաղի, Բաղին, Պագին, Պալան, Պալին, Պաղին ավան
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Ազգային կազմ	Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը)
Ժամային գոտի	UTC+3

Պաղին, ամրոց, բերդ, ավան, գյուղաքաղաք, քաղաք Մեծ Հայքի Չորրորդ Հայք աշխարհի Պաղնատուն գավառում, իսկ ավելի ուշ քաղաք Արևմտյան Հայաստանում, Բալուի գավառակում։ Գտնվում էր Բալու քաղաքից հյուսիս-արևմուտք։

Անվան ստուգաբանություն

Բնակավայրի անվանման առաջացման հետ կապված կա երկու վարկած։ Ըստ առաջինի Պաղին է կոչվել կառուցողի անունով, իսկ ըստ ժողովրդական ստուգաբանությամբ պաղ աղբյուրներ ունենալու պատճառով։ Աղբյուրներից մեկը, որը բխում էր Սեղանաքար ժայռի տակից, կոչվում էր Սեղանի ակ։

Պատմություն

Պաղինը հիմնադրվել է մ.թ.ա. 9-8-րդ դարերում կամ էլ դրանից էլ շուտ։ Բնակավայրի ավերակների տակից հայտնաբերվել է Մենուա թագավորի 2 սեպագիր արձանագրություններ։

Եղել է Պաղնատուն գավառի կենտրոնը։ Հանդիսացել է Ծոփքի պաշտպանական կարևոր ամրություններից մեկը։

IX դարում Պաղինին տիրել են բյուզանդացիները, իսկ XI դարի երկրորդ կեսից սելջուկ-թուրքերը։

Քաղաքն ամայացել է XV դարում։ Բնակիչները տեղափոխվել են մոտակայքում գտնվող Պաղին գյուղ։ Հատկանշական է, որ XIX դարում Բալուի գավառակն ուներ Պաղին անունով 3 գյուղ, որոնցից մինը Բալու քաղաքից գտնվում էր հյուսիս-արևմուտք, երկրորդը` հարավ-արևմուտք, իսկ երրորդը` հյուսիս։

Պատմամշակութային կառույցներ

Բնակավայրի ավերակները ուսումնասիրված չեն։

Անվանի անձինք

Պաղինից է V դարի ավագ թարգմանիչների սերնդի հայտնի ներկայացուցիչներից Հովսեփ Պաղնացին։

Տես նաև

• Դիարբեքիրի նահանգի հայաբնակ բնակավայրեր

Աղբյուրներ

• «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
• Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն