Ուիլյամ Ռիգլի

Ուիլյամ Ռիգլի; անգլ.՝ William Wrigley, Jr.
Ծնվել է	սեպտեմբերի 30, 1861
Ծննդավայր	Ֆիլադելֆիա, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ
Մահացել է	հունվարի 26, 1932 (70 տարեկան)
Մահվան վայր	Ֆինիքս, Արիզոնա, ԱՄՆ
Գերեզման	Ֆորեսթ Լոուն հուշայգի
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Կրթություն	Ուորթոնի դպրոց
Մասնագիտություն	գործարար, ձեռնարկատեր և վաճառական
	Ստորագրություն;
	William Wrigley Jr. Վիքիպահեստում

Ուիլյամ Ռիգլի (անգլ.՝ William Wrigley, Jr.՝ Ուիլյամ Ռիգլի Կրտսեր, սեպտեմբերի 30, 1861(1861-09-30)^[1]^[2]^[3], Ֆիլադելֆիա, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ - հունվարի 26, 1932(1932-01-26)^[1]^[2]^[3], Ֆինիքս, Արիզոնա, ԱՄՆ), ամերիկացի ձեռնարկատեր, «William Wrigley Jr. Company» ընկերության հիմնադիրը։ Նրա ղեկավարությամբ ընկերությունը դարձել է ամերիկյան մաստակների շուկայի առաջատարներից մեկը^[4]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռիգլին ծնվել է 1861 թվականի սեպտեմբերի 30-ին Ֆիլադելֆիա քաղաքում^[5]^[6]։ Հայրը մանր արդյունաբերող և ձեռնարկատեր էր, արտադրում էր օճառ։ Ուիլյամը վաղ տարիքից օգնում էր հորը՝ Ֆիլադելֆիայի փողոցներում վաճառելով արտադրանքը։ Ավելի մեծ տարիքում ֆուրգոնով գնում էր Ֆիլադելֆիայի հարևան քաղաքներ՝ վաճառքի շուկան ընդլայնելու նպատակով։ Այդ ուղևորությունների արդյունքում էլ յուրացրել է ուղիղ վաճառքի տեխնիկան։

Ռիգլիի ինքնուրույն ձեռնարկատիրական գործունեության սկիզբը 1891 թվականին էր, երբ Ֆիլադելֆիայից մեկնել է Չիկագո՝ ունենալով 32 դոլար։ Հոր արտադրած «Wrigley Scoring» օճառի վաճառքի նպատակով հիմնադրել է համանուն ընկերությունը։ Վաճառքը խթանելու համար նա գնորդներին որպես նվեր առաջարկում էր տարբեր ապրանքներ, այդ թվում՝ փխրեցուցիչ։ Տեսնելով, որ խթանող ապրանքն ավելի մեծ պահանջարկ ունի, քան օճառը, նա սկսում է զբաղվել փխրեցուցիչի արտադրությամբ։

1892 թվականին Ուիլյամ Ռիգլին մեկ տուփ խփրեցուցիչ գնող յուրաքանչյուր հաճախորդի որպես նվեր առաջարկում էր երկու տուփ մաստակ։ Նա նկատել էր, որ թեպետ մաստակը մեծ տարածում ուներ ամերիկացիների շրջանում, սակայն արդյունաբերական տեսանկյունից այն դեռևս զարգացած չէր։ Մաստակի արտադրությամբ զբաղվում էր մի քանի փոքր ընկերություն։ Արդյունքում Ռիգլին որոշում է իր բիզնեսը փոփոխության ենթարկել՝ արտադրելով մաստակ։ «Lotta» և «Vassar» անվանումներով թողարկվող առաջին մաստակները գնորդների շրջանում արժանացել են դրական արձագանքի։ 1893 թվականին շուկա են մտել «Juicy Fruit», իսկ մի փոքր ուշ՝ «Wrigley's Spearmint» ապրանքանիշները։

Հիմնադրման առաջին տարիներին «Wrigley»-ն գտնվում էր այլ արտադրողների կողքին՝ փորձելով դիմակայել ապրանքանիշների մարքեթինգային պայքարում։ Ընկերությունը մի քանի անգամ գտնվել է սնանկության վտանգի տակ։ Անձամբ վաճառելով ընկերության արտադրանքը՝ Ռիգլին մշտապես ուսումնասիրում էր հաճախորդների պահանջմունքները՝ առաջ քաշելով նոր գաղափարներ։ Ապրանքի ձեռքբերման հիմնական խթանը շարունակում էր մնալ «նվեր՝ գնման դիմաց» մեթոդը։ Այդ նպատակով ընկերությունը հրատարակել է տարբեր առաջարկների հատուկ ցանկ (լամպերից մինչև ածելի), որպեսզի օգնի գնորդներին ընտրություն կատարել։

Ուիլյամ Ռիգլին առաջիններից էր, որ առանձին ապրանքատեսակների տարածման նպատակով սկսել է ակտիվորեն օգտագործել գովազդը, այդ թվում՝ ամսագրեր, թերթեր, պաստառներ, փողոցային գովազդ։ 1906 թվականին նա լայնամասշտաբ ակցիաներ է իրականացրել Բուֆֆալո, Ռոչեստեր և Սիրաքյուս քաղաքներում։ Մաստակի գովազդը սկսել է հայտնվել տրամվայների և տրանսպորտի այլ տեսակների վրա։ Այդ ընթացքում կատարելագործվել է նաև ապրանքի արտադրման և փաթեթավորման տեխնոլոգիան։

Ռիգլին առաջարկել է մաստակի ավանդական կտորը բաժանել հինգ շերտի և առանձին փաթեթավորել հատուկ թղթով։ 1930-ական թվականների սկզբին նա առաջարկել է ևս մեկ մարքեթինգային քայլ․ մաստակի փաթեթավորման մեջ սկսել են ավելացնել ներդրուկներ^[7]։ Դրանք վառ գույներով քարտեր էին, որոնցում պատկերված էին կոմիքսների հերոսներ, բեյսբոլի չեմպիոններ և էկզոտիկ կենդանիներ։ Հիմնական թիրախը անչափահասներն էին․ երեխաները սկսում էին գնել մաստակը, որպեսզի հավաքեն և փոխանակեն այդ ներդրուկները։

Ակտիվ գովազդի արդյունքում «Wrigley» ապրանքանիշը մեծ ճանաչում է ձեռք բերել։ Ընկերությունը սկսել է գործարաններ բացել նաև ԱՄՆ սահմաններից դուրս՝ Կանադայում (1910) և Մեծ Բրիտանիայում (1927)։

1919 թվականին Ուիլյամ Ռիգլին ընկերությունը վերափոխել է բաց բաժնետիրական ընկերության, իսկ 1923 թվականին այն առաջին անգամ հայտնվել է Նյու Յորքի ֆոնդային բորսայում։

Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուիլյամ Ռիգլին մահացել է 1932 թվականին Ֆինիքսում։ Իր կտակի համաձայն՝ թաղվել է Սանտա Կատալինա կղզում՝ սեփական առանձնատան մոտակա բուսաբանական այգու դամբարանում^[8]։ Տասը տարի անց, կապված ԱՄՆ վրա Ճապոնիայի հանկարծակի հարձակման արդյունքում կզղու վրա գրոհելու վտանգի հետ, նրան վերահուղարկավորել են Գլենդելի Ֆորեսթ Լաուն գերեզմանատանը^[9]։

Առ այսօր ընկերության կարգախոսը հիմնադրի խոսքերն են․

Նույնիսկ մաստակի նման փոքր արտադրանքը պետք է ունենա բարձր որակ։

Հիմնադրի մահվան պահին «Wrigley»-ն արդեն խոշոր և արագ զարգացող ընկերություն էր։

Կատալինա կզղի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1919 թվականին Ուիլյամ Ռիգլին գնել է «Santa Catalina Island Company» ընկերության բաժնետոմսերի ստուգիչ փաթեթը, որի ակտիվների թվում էր նաև Կալիֆոռնիայի մոտ գտնվող Սանտա Կատալինա կղզին^[10]։ Ռիգլին մեծ դեր է խաղացել կղզու զարգացման պատմության մեջ՝ այն դարձնելով բնակության և հանգստի համար հարմարավետ վայր^[11]։ 1927 թվականին շահագործվել են կավի և քվարցի հանքերը, որոնց հանածոները մշակելու և դրանցից շինարարական նյութեր պատրաստելու համար հիմնադրված ընկերությունը ոչ միայն տեղի բնակիչներին ապահովել է աշխատանքով, այլև «Wrigley» ընկերությանը հնարավորություն է տվել կղզում իրականացնել սեփական շինարարական նախագծերը^[12]։ 1929 թվականին կառուցվել է կազինո և նավահանգիստ, ստեղծվել են տարբեր ենթակառուցվածքներ։ Իրականացվել են նաև կղզու բնությունը պահպանելուն ուղղված տարբեր ծրագրեր։

Սանտա Կատալինա կղզում՝ Ուիլյամ Ռիգլիի առաջին հուղարկավորության վայրում, պահպանվել է հուշարձան։

Այլ նախագծեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1916 թվականին Ուիլյամ Ռիգլին գնել է «Chicago Cubs» բեյսբոլի թիմի մինորիտար փաթեթը, իսկ 1921 թվականին նրան էր պատկանում նաև ակումբի բաժնետոմսերի ստուգիչ փաթեթը^[13]։ 1926 թվականին «Chicago Cubs»-ի ընտանեկան մարզադաշտը վերանվանվել է «Wrigley Field» և գործում է որպես Ազգային լիգայի ակումբի մարզադաշտ^[14]։

Լոս Անջելեսում ևս կա բեյսբոլի համանուն մարզադաշտ, որը կառուցվել է 1925 թվականին և համարվում է «Los Angeles Angels» բեյսբոլի թիմի ցածրագույն լիգայի ընտանեկան մարզադաշտ։

Ռիգլիների դինաստիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուիլյամ Ռիգլիի կարողությունը ժառանգել են նրա երեխաները՝ դուստր Դորոթի Ռիգլի-Օֆիլդը և որդի Ֆիլիպ Ռիգլին (1894-1977)։ Վերջինս հոր մահից հետո շուրջ 45 տարի ղեկավարել է «Wrigley» ընկերությունը։ Ֆիլիպի որդին՝ Ուիլյամ Ռիգլի 3-րդը (1933-1999), ևս եղել է ընտանեկան ընկերության ղեկավարը։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Wrigley

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Moore J. R. Wrigley, William, Jr. (30 September 1861–26 January 1932), businessman // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.1001785
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 GeneaStar
↑ «William Wrigley Dies At Age Of 70. Starting With Nothing In Boyhood, He Amassed Fortune and Changed Habits of Nations». The New York Times. 1932 թ․ հունվարի 27.
↑ National Magazine, Volume 35. US: University of California. 1912. էջ 875.
↑ Mannering, Mitchell. «The Story of William Wrigley, Who Made Spearmint Gum Famous».
↑ Эрлихман В. Жевать всегда, жевать везде // Gala Биография. —М., 2009. — № 5. — С. 71—80.
↑ «Wrigley Memorial Progressing» (անգլերեն). New York Times. 19 апреля 1934.
↑ Nancy Wride. «A Catalina Oasis Offers the Mortal and the Vital» (անգլերեն). Los Angeles Times. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 29-ին.
↑ Ригли покупает остров Каталина. — Лос-Анджелес: Los Angeles Times, 2009. — С. II1.
↑ Альфред Крёбер Справочник по индейцам Калифорнии. — Kessinger Publishing, LLC, 2006. — Т. 2. — С. 620–635. — ISBN 978-1428644939
↑ Maureen Timm. «Catalina Island Pottery» (անգլերեն). oldandsold.com. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 14-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 29-ին.
↑ http://www.msu.edu/~daggy/cop/bkofdead/obits-wo.htm
↑ "Chicago Relief Fund Is Past 3 Million Mark", Chicago Tribune. October 22, 1931. p. 19.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Մաստակի վրա հիմնված միլիարդանոց կայսրության պատմությունը». ubr.ua. 2010 թ․ մարտի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 29-ին.
Дженет Адами (13 марта 2006). «Մաստակի ֆաբրիկան». Ведомости. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
Biography Resource Center
Jack Bales, "Weeghman and Wrigley," WrigleyIvy.com
Jack Bales, "Wrigley Jr. and Veeck Sr.,” WrigleyIvy.com

[_edf66631e8d47480-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica

[_0fe196df60c9551a-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Moore J. R. Wrigley, William, Jr. (30 September 1861–26 January 1932), businessman // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.1001785

[_a41ef68474200222-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 GeneaStar

[obit-4] «William Wrigley Dies At Age Of 70. Starting With Nothing In Boyhood, He Amassed Fortune and Changed Habits of Nations». The New York Times. 1932 թ․ հունվարի 27.

[5] National Magazine, Volume 35. US: University of California. 1912. էջ 875.

[6] Mannering, Mitchell. «The Story of William Wrigley, Who Made Spearmint Gum Famous».

[7] Эрлихман В. Жевать всегда, жевать везде // Gala Биография. —М., 2009. — № 5. — С. 71—80.

[NYT-8] «Wrigley Memorial Progressing» (անգլերեն). New York Times. 19 апреля 1934.

[LAT-9] Nancy Wride. «A Catalina Oasis Offers the Mortal and the Vital» (անգլերեն). Los Angeles Times. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 29-ին.

[10] Ригли покупает остров Каталина. — Лос-Анджелес: Los Angeles Times, 2009. — С. II1.

[11] Альфред Крёбер Справочник по индейцам Калифорнии. — Kessinger Publishing, LLC, 2006. — Т. 2. — С. 620–635. — ISBN 978-1428644939

[12] Maureen Timm. «Catalina Island Pottery» (անգլերեն). oldandsold.com. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 14-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 29-ին.

[13] ttp://www.msu.edu/~daggy/cop/bkofdead/obits-wo.htm

[14] "Chicago Relief Fund Is Past 3 Million Mark", Chicago Tribune. October 22, 1931. p. 19.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]