Ուզեիր Հաջիբեկովի հուշարձան (Շուշա)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ուզեիր Հաջիբեկովի հուշարձան (Շուշա)
Ստեղծում1985
Երկիր Ադրբեջան
ԲնակավայրՇուշի
Նյութբրոնզ և արույր

Ուզեիր Հաջիբեկովի հուշարձան (ադրբ.՝ Üzeyir Hacıbəyovun heykəli), հուշարձան, որը տեղադրվել է 1985 թվականին ադրբեջանցի կոմպոզիտոր, գիտնական-երաժշտագետ, հրապարակախոս, դրամատուրգ, մանկավարժ և հասարակական գործիչ, ժամանակակից ադրբեջանական պրոֆեսիոնալ երաժշտական արվեստի և ազգային օպերայի հիմնադիր, Ադրբեջանի Հանրապետության պետական օրհներգի հեղինակ Ուզեիր Հաջիբովի պատվին։ Մահմեդական Արևելքում առաջին օպերայի հեղինակը, որը բեմադրվել է իր հայրենի Շուշա քաղաքում։ Արձանը վանդալիզմի զոհ Է դարձել այն բանից հետո, երբ Շուշա քաղաքն անցել է Հայաստանի վերահսկողության տակ։ Քաղաքի ազատագրումից հետո այն վերականգնվել է 2021 թվականին, իսկ պաշտոնական բացումը տեղի է ունեցել օգոստոսի 29-ին[1]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1985 թվականին Ուզեիր Հաջիբեկովի ծննդյան 100-ամյակի առթիվ Շուշայում կանգնեցվել է կոմպոզիտորի հուշարձանը։ Քանդակագործ Ահմադ Ծալիկովի ստեղծած հուշարձանն ամբողջությամբ ավերվել է 1992 թվականի Արցախյան առաջին պատերազմի ժամանակ[2]։

Արձանի վերականգնումը սկսվել է միայն այն բանից հետո, երբ քաղաքն ազատագրվել է։

Վերականգնում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի կարգադրությամբ պատրաստվել է կոմպոզիտորի նոր արձանը։ Քանի որ արձանի մոդել չկա, նոր հուշարձանը ստեղծվել է ժամանակի մամուլում հրապարակված և արխիվում պահվող լուսանկարների հիման վրա։

Հեյդար Ալիևի հիմնադրամի աջակցությամբ բրոնզե արձանը տեղադրվել է Շուշա քաղաքի իր նախկին տեղում։ Հուշարձանը ստեղծել են քանդակագործներ Ռուսլան Ռուստամովը, Թեյմուր Ռուստամովը և Մահմուդ Ռուստամովը։

2021 թվականի օգոստոսի 29-ին Շուշա քաղաքում տեղի ունեցավ Ուզեյիր Հաջիբեկովի նոր հուշարձանի հանդիսավոր բացումը։ Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահ Իլհամ Ալիևը և առաջին փոխնախագահ Մեհրիբան Ալիևան բացել են արձանը՝ հանելով դրա ծածկը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Prezident Şuşada Üzeyir Hacıbəylinin heykəlinin açılışını etdi». 2021 թ․ օգոստոսի 30. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 29-ին.
  2. «Hacıbəyovun Şuşadakı yeni heykəli 31 il əvvəlkinin eynisidir». 2021 թ․ օգոստոսի 31. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 29-ին.