Շակե Չոբա

Շակե Չոբա
Ծնվել է	1875
Ծննդավայր	Շկոդեր, Ալբանիա
Մահացել է	1954
Մահվան վայր	Շկոդեր, Ալբանիա
Քաղաքացիություն	Ալբանիա
Երկեր	Women Organization in Albania?
Մասնագիտություն	կանանց իրավունքների պաշտպան և ակտիվիստ

Շակե Չոբա (ալբ․՝ Shaqe Çoba, օրիորդական ազգանունը՝ Շիրոկա (ալբ․՝ Shiroka, 1875, Շկոդեր, Ալբանիա - 1954, Շկոդեր, Ալբանիա), ֆեմինիստուհի և սուֆրաժիստուհի։ Նա հիմնել է «Ալբանացի կանայք» միավորումը (ալբ․՝ Gruaja Shqiptare), բարձր դասի կանանց կազմակերպություն, կարճ ժամանակ հրատարակված համանուն ամսագիր, որը լուսաբանում էր կանանց խնդիրները։

Կենսագրություն

Շակե Շիրոկան ծնվել է 1875 թվականի Շկոդեր քաղաքում, որն այդ ժամանակ գտնվում էր Օսմանյան Կայսրության Սկանդարի սանջակում։ Նրա զարմիկը բանաստեղծ Ֆիլիպ Շիրոկան է։ Նա Զագրեբի (Խորվաթիա) մենաստանի կաթոլիկ եկեղեցում ստացել է միջնակարգ կրթություն, ինչն այդ ժամանակ Ավստրո-Հունգարիայի նախկին մաս էր, որտեղ սովորել է իտալերեն, գերմաներեն և սերբախորվաթերեն։ 1904 թվականին Շակեն Վենետիկում (Իտալիա) ծանոթացել է իր ապագա ամուսնու՝ Շկոդեր հայտնի ընտանիքից Նդոցեմ Չոբայի հետ։ Հետագայում զույգը տղա է ունեցել։

1920 թվականի օգոստոսի 3-ին Շակե Չոբան հիմնել և գլխավորել է Շկոդերի վերին դասի կանանց համար «Ալբանացի կինը» միավորումը որպես աջակցություն Ալբանիայի ազգային բանակին, որը պայքարում էր Հարավսլավիայի թագավորության ռազմական ուժերի դեմ, որոնք ներխուժել էին Ալբանիայի հյուսիս։ Կազմակերպությունը նաև բարձրացրել է կանանց ազատագրման հարցը և հրատարակել է «Ալբանացի կին» ամսագիրը, որտեղ տպագրվել են զինվորներին և նրանց ընտանիքներին օգնելու համար նվիրատվություններ անողների անունները և գումարի չափը։ Հրատարակությունը հրատարակել է բազմաթիվ հոդվածներ ալբանացի կանանց իրավունքների և պարտականություոնների վրա։ 1921 թվականի հուլիսին հաջորդ հրատարակումից հետո, ամսագիրը փակվեց։

1937 թվականի նոյեմբերի 10-ին Շակե Չոբայի մասնակցությամբ կանանց ասոցիացիաները վերակազմավորվել են ազգային մակարդակով 150 կանանց մասնակցությամբ, որոնք պայքարում էին ժամանակի վերապրուկների, անգրագիտության դեմ, կանանց հագուստի բարելավման, մոր և մանկան առողջության պահպանման համար։ Նա խնամքով պահել է իր գործունեության մասին վկայությունները գրառումների և օրագրերի մեջ, որոնք 1954 թվականին նրա մահից հետո Չոբայի ընտանիքը պահպանել է։

Ալբանիայի անկախության 90-ամյակի տոնակատարությունների ժամանակ՝ 2002 թվականի նոյեմբերին, Ալբանիայի նախագահ Ալբանիա Մոյսիուն հետմահու շնորհել է Շակե Չոբային Նայիմ Ֆրաշերիի շքանշան (ալբ․՝ Urdhri "Naim Frashëri") 1920-ականներին անկախության շարժմանը մասնակցելու համար՝ «ընդդեմ Ալբանիայի բաժանման և ալբանացի կանանց ազատագրման համար»։

Գրականություն

• Dibra, Zenepe (2005). «Çoba, Shaqe (Marie)». In Haan, Francisca de; Daskalova, Krassimira; Loutfi, Anna (eds.). Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe : 19th and 20th Centuries. New York: Central European University Press. ISBN 978-963-7326-39-4.