Մյունստերյան կոմունա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անաբապտիստների առաջնորդի մոտ բերված ձերբակալվածները (պատկերազարդում)

Մյունստերյան կոմունա (գերմ.՝ Täuferreich von Münster, 1534-1535), հեղափոխական անաբապտիստական իշխանություն Մյունստեր քաղաքում (Վեստֆալիա), քաղաքի սենյորի դեմ քաղաքացիների զինված պայքարի հաղթանակի հետևանքով։ 1534 թվականի փետրվարին անաբապտիստները, հենվելով քաղաքի պլեբեյության վրա, քաղաքային մագիստրատում ձեռք բերեցին մեծամասնություն և գրավեցին իշխանությունը (գլխավորել են սկզբում Ցան Մատիսը, իսկ նրա զոհվելուց հետո՝ Հովհան Լեյդենցին)։ Մի շարք ուսումնասիրողների կարծիքով՝ վերջինս իշխանության գլուխ անցնելուց հետո իրեն արքա է հռչակել և թույլատրել բազմակնությունը[1][2]։ Սակայն որոշ ուսումնասիրողներ էլ գտնում են, որ բազմակնության մասին դրույթը հորինել են անաբապտիստների հակառակորդները՝ շարժումը վարկաբեկելու նպատակով[3][4]։

Անաբապտիստները Մյունստերը հայտարարեցին «իսկական քրիստոնյաների» միասնական համայնք (կոմունա), անցկացվեցին մի շարք միջոցառումներ․ եկեղեցա-վանքապատկան ունեցվածքն ու թանկարժեք մետաղները բռնագրավվեցին հօգուտ հանրության, դրամը վերացվեց, սպառման ապրանքները բաշխվեցին հավասարապես, բոլոր բնակիչները պարտավորվեցին աշխատել և մասնակցել պաշարված քաղաքի պաշտպանությանը։ Մյունստերյան կոմունաի միջոցառումներն ու ծրագիրը դուրս չեկան ֆեոդալիզմի տապալման և բուրժուկան վերափոխությունների շրջանակներից։ 14-ամսյա համառ պաշտպանությունից հետո Մյունստերյան կոմունան ընկավ։ Այն համարվում է ուտոպիական սոցիալիզմի և «մեսիական կոմունիզմի» գործնական մարմնավորման վաղ դրսևորումներից մեկը[5]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Перекрещенцы // Энициклопедический словарь Брокгауза и Ефрона. Том XXIII. — СПб.: Типо-литография И. А. Ефрона, 1898. — С. 221. — 487 с.
  2. Анабаптизм, Католическая энциклопедия
  3. Cornelius Krahn, Dutch Anabaptism: origin, spread, life, and thought, (Eugene, OR: Wipf and Stock Publishers), 2004
  4. R. Emmet McLaughling, The Radical Reformation / Cambridge History of Christianity, v. 6 (Cambridge: Cambridge University Press, 2007), p. 37-55
  5. https://mises.org/daily/3865/Messianic-Communism-in-the-Protestant-Reformation

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Чистозвонов А. Н., Реформационное движение и классовая борьба в Нидерландах в первой половине XVI в., М., 1964;
  2. Brendler G., Der Täuferreich zu Münster 1534/35, В., 1966.(գերմ.)
  3. Фридрих Рек-Маллечевен, Bockelson. Geschichte eines Massenwahns. Schützen, Berlin 1937. Neuausgaben: Droemer, Wiesentheid 1946; Goverts, Stuttgart 1968 (mit einem Vorwort von Joachim Fest). (Historischer Roman; das Täuferreich von Münster als Allegorie des Massenwahns der Nazidiktatur.)(գերմ.)
  4. Норман Кон. Коммунистический Апокалипсис анабаптистов Мюнстера

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]


Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 650
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մյունստերյան կոմունա» հոդվածին։