Մասնակից:Ihovakimyann/Ավազարկղ
| ֆոկստերեր | |
|---|---|
| Տեսակ | ընտանեկան շուն |
| Առանձնահատկություններ | |
| Գույն | սև-շագանակագույն |
| Դասակարգում և տեսականմուշ | |
| Շուն (Canis lupus familiaris) | |
Ֆոկստերիեր (անգլ.՝ fox terrier) — շան ցեղատեսակ:Կինոլոգիական միջազգային Ֆեդերացիան առանձնացնում է 2 ցեղատեսակի ֆոկստերիերներին:
- Հարթամազ Ֆոկստերիեր
- Կոշտամազ Ֆոկստերիեր
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երբ Ցեզրը առաջին անգամ ոտք դրեց Ալբիոն երկիր, հռոմեացիները տեսան ոչ այդքան մեծ շների , որոնք որսախաղով էին զբաղված, հետապնդելով նրանց անցքերի միջով:Առաջին նկարագրությունը ֆոկստերիերների տրվել է XVI դարում Ջոն Քայուսի կողմից ՝Քեմբրիդջի համալսարանի բժիշկ:
Ավելի ուշ բարելավման համար ցեղային աշխատանքում օգտագործվում էին տաքսեր, անգլիական որսորդներ, իսկ քիչ հետո բիգլ և ֆոքսհաունդ. Ստանդարտը ցեղատեսակի առաջին անգամ պաշտոնական հրատարակվել է 1877 թվականին։ Այդ տարին կարող ենք համարել պաշտոնական տարի՝ ֆոկստերիեր շան ցեղատեսակի ստեղծմանը։
Ցեղատեսակի բազմազանությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գոյություն ոնի 2 տեսակի ֆոկստերիերներ ՝ կոշտամազ и հարթամազ. Կոշտամազ ֆոկստերիերներին հայտնաբերել են XIX и դարի վերջին ,նրա երակներում հոսում է կոշտամազ սև-շագանակագույն տարիերի արյունը։ Այս շունը նախատեսված էր աղվեսների որսի համար։ Կոշտամազ ֆոկստերիերը— դա հարթամազ ֆոկստերիերի տարատեսակ չէ , սակայն ստանդարտները ցեղատեսակի համընկնում են։ Սա ամբողջովին ինքնուրույն ցեղատեսակ է։ Իրենց ծագման համար նրանք պարտական են կոշտամազ տարիերներին Մեծ Բրիտանիայի հանքարդյունաբերական շրջաններից (Դուրհամ,Ուելս և Դերբիշիր),որտեղ նա ապրում էր նախքան սիրահարների ուշադրությունը գրավելը։Ռինգերում նրան ցույց չեն տվել մինչև թվականը;
Հարթ մազերով տերիերի նախնիները եղել են սահուն մազերով սև-շագանակագույն տերիեր, բիգլ, բուլդոգ և գրեյհաունդ. Երկու ցեղատեսակի ֆոկստերերները նույն հայտնիությունը ունեն, սակայն առաջ հարթամազ շները գնահատվում էին ավելի շան, քանի որ որսի ժամանակ չէին կեղտոտում բուրդը, գազանին փոսերի մեջ քշելով։Բայց անցյալ դարի քսանականներին իրավիճակը փոխվեց, և ֆավորիտը դարձավ կոշտամազ ֆոկստերիերները.
Ֆոկստերիերները միշտ հավատարիմ ենթարկվել եղել մարդկանց ոչ միայն որսի ժամանակ։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ գոյություն ունեին շներ , որոնց անգամ պարգևատրում էին մեդալներով ՝ հայրենիքին ծառայելու համար։ Իսկ Իգլո անունով ֆոքսթերիերը 1928-1930թթ. եղել է արշավախմբի անդամ Անտարկտիդայում Ռիչարդ Բըրդի խմբում։
Ցեղատեսակի նկարագրությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆոկստերիեր ցեղատեսակի ոնեն բավականին մեծ ֆիզիկական ուժ, անվախություն և նույնիսկ անխոհեմություն: Այս շները ունակ են հարձակվել այն կենդանիների վրա, որոնց հասակը և քաշը շատ ավելի մեծ են, քան իրենց հասակն ու քաշը։ Շունը լավ կազմվածք ունի և օժտված է էլեգանտ տեսքով։Եթե կոշտամազ ֆոքստերիերները մեր երկրում ավանդաբար տարածված են որպես դեկորատիվ ընտանի կենդանիներ,ապա ցեղատեսակի հարթամազ բազմազանությունը, մինչև վերջերս, հիմնականում օգտագործվում էր իր նպատակային նպատակի համար՝ աղվեսի որսի համար: Ի վերջո, fox անգլերենից թարգմանված նշանակում է «աղվես» .
Ստանդարտը հարթամազ ֆոկստերիերի որոշում է դրա քաշը. տղամարդկանց համար 7,3-8,2 կգ և էգերի համար 6,8-7,7 կգ, արական իդեալական քաշը կոշտամազ ֆոկստերիերի[1], ցուցահանդեսային վիճակում 8,25 կգ է, էգը մի փոքր ավելի քիչ է:
Ընդհանուր տեղեկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆոկստերիերը լավագույն ընկեր է նրանց համար, ովքեր սիրում են երկար զբոսանքները, նրանց համար, ովքեր ակտիվ են ևսպորտային մարդկանց.Այս շունը կարծես չգիտի, թե ինչ է հոգնածությունը: Բայց տերը պետք է հաստատապես իմանա, որ քաղաքում զբոսանքի ժամանակ շունը պետք է կապած լինի, քանի որ երբ նա տեսնում է իր հարազատին կամ կատուներ։Ֆոկստերիերը կարող է մոռանալ ցանկացած հրաման և սկսել հետապնդել: Ֆոկստերիերը կարող է հակված լինել կենդանիների ագրեսիայի և պահանջում է կանոնավոր ֆիզիկական և մտավոր սթրես: Սա կենսուրախ, խելացի շուն է, որը սիրում է երեխաներին, որոնց համար երբեմն դառնում է լավագույն ընկերն ու խաղընկերը, բայց չպետք է երեխային մենակ թողնել շան հետ՝ առանց մեծահասակների հսկողության:
Կոշտամազ ֆոկստերիերներ Մեր օրերում այն շատ ավելի տարածված է, քան հարթ մազերով։ Չնայած այն հանգամանքին, որ ֆոկստերիերին անհրաժեշտ է կտրել (ձեռքով ) տարին երկու անգամ՝ գարնանը և աշնանը, այս շունը տան իսկական զարդարանք է: Բացի այդ, հարդարելուց հետո բնակարանում մազ չի մնա, ինչը նույնպես այս շանը ավելի նախընտրելի է դարձնում։
Ծանոթագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Стандарт (гладкошёрстный фокстерьер) - НКП ФОКСТЕРЬЕР». nkp-foxterrier.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-05-31-ին. Վերցված է 2019-05-31-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն)
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- А. Фалкон Фокстерьер (гладкошёрстный и жесткошёрстный) // Мой друг собака : Журнал. — М.: ООО «Издательство Энимал Пресс», 2012. — № 9. — С. 23.