Մասնակից:Էլեն Ավետիսյան/Ավազարկղ1

Yellow Submarine (երգ)

«Էլեն Ավետիսյան/Ավազարկղ1»
-ի սինգլը

«Yellow Submarine», անգլիական «The Beatles» ռոք խմբի երգը, որը գրել է Փոլ ՄաքՔարթնին: Վաճառքի առումով «Yellow Submarine»-ը դարձել է ալբոմի ամենակարևոր կոմպոզիցիան, քանի որ այն պատճառ է հանդիսացել, որ երաժիշտները ստեղծեն նույնանուն մուլտֆիլմը` լուծելով երրորդ պատկերի խնդիրը, որը «Բիթլզը» պարտք էր «United Artists» ընկերությանը 1965-թվականի ամռանից:

Սինգլի թողարկումից անմիջապես հետո, առաջին տեղն է զբաղեցրել անգլիական հիթ շքերթում, այնտեղ մնալով չորս շաբաթ, իսկ հիթ շքերթում 13 շաբաթ: Այդ նույն թվականին «The Beatles»-ը սինգլի համար արժանացել է «Ավրորա Նովելլո» մրցանակի` 1966 թվականին ամենաշատ վաճառվող սինգլ լինելու համար:

Բայց ԱՄՆ-ում սկավառակը չի հայտնվել հիթ-շքերթի առաջին հորիզոնականում` Ջոն Լենոնի սկանդալային խոսքերի համար, «Մենք ավելի հայտնի ենք , քան Քրիստոսը»:

Ստեղծման պատմություն

Սկզբում երգը վերաբերում էր մի քանի գունավոր սուզանավերի, բայց ի վերջո մնաց մեկ դեղին սուզանավ: Այս կոմոզիցիան գրելու միտքին հանգնել է ՄաքՔարթնին, երբ նա ապրում էր իր ընկերուհի Ջեյն Էշերի ծնողների տանը: 1980 թվականին ՄաքՔարթնին երգի մասին ասել է.

«Հիշում եմ մի անգամ գիշերը ես պառկած էի անկողնում, արդեն քնում էի և այդ կիսաքուն վիճակում իմ գլխում մի անիմաստ միտք եկավ` դեղին սուզանավի մասին, մենք բոլորս ապրում ենք դեղիրն սուզանավում…: Ինձ դուր է գալիս ամենը կապված երեխանների հետ, այն թե ինչպես են երեխանները մտածում կամ հորինում: Այդ իսկ պատճառով ինձ անհեթեթ չթվաց սյուրռեալիստական, բայց միևնույն ժամանակ ՝ բացարձակապես մանկական երգի գաղափարը: Ես նաև մտածեցի, որ Ռինգոն այնքան լավ հարաբերությունների մեջ է երեխանների հետ` նա նման է բարի պապիկի, վատ չէր լինի եթե նա երգեր այդ մանկական, ոչ այդքան լուրջ երգը: Նրա երաժշտական ունակությունները լիովին այդ ամենը թույլ էին տալիս:

Այդ տարիներին կոմոզիցիայի ստեղծման մասին իր հիշողություններով կիսվել է Ջոն Լենոնը.

« Ջոնավանը օգնեց գրել բառերը: Ես նույնպես օգնել եմ հորինել: Մենք համարյա իրական ձայնագրել ենք այդ երաժշտությունը ստուդիայում, իսկ հիմքը հանդիսացել է Փոլի ոգեշնչումը: Միտքը պատկանում է Փոլին, անվանումը նույնպես: Այդ պատճառով ես կարծում եմ, որ այս երգը ամբողջությամբ նա է գրել»

Երգի ձայնագրություն

Ընդհանուր առմամբ կատարվել է «Yellow Submarine» երգի 6 դուբլ (բնօրինակ ձայնագրության մեջ մտել է վերջին դուբլը, որը ձայնագրվել է 1966 թվականի մայիսի 26-ին ): Երգը ձայնագրվել է «Էբբի Ռոուդ» ստուդիայում, հատուկ էֆեկտները ավելացրել են 1966 թվականի հունիսի 1-ին :

Երկրորդ ձայնագրության շրջանի ժամանակ, երաժիշտները օգտագործել են տարբեր հատուկ էֆեկտներ` ներառելով շղթաների ձայն, վաբի զանգ, քամի և ամպրոպի ձայներ ( այս տեսակի ձայներ հետագայում օգտագործվել է «Pink Floyd» խմբի «Money» երգում, որտեղ պատկերվում է դրամարկղ:)

Լենոնը խողովակի միջոցով փչում էր ջրով լցած թասի մեջ, կապիտանի հրամանի ժամանակ ջրային պղպջակների ազդեցություն ստեղծելու համար, ՄաքՔարթնին և Լենոնը խոսում էին պահածոների տարաների միջոցով, իսկ «Էբբի Ռոուդ» ստուդիայի աշխատակիցներ` Ջոն Սկիները և Թերրի Կոնդոն շղթաներ էին շրջում անագե լոգարանում` ջրային ձայներ ստեղծելու համար:

Մանկական թեմատիկան պահպանելու համար բուն ձայնագրության մեջ օգտագործել են Սթարի ելույթը, բայց 1996 թվականի հուլիսի 3-ին հրաժարվել են այդ մտքից:

«Yellow Submarine» ռիթմ թրեկը ձայնագրվել է 1966 թվականի մայսի 29-ին , իսկ Բիթլզին ոչ տիպիկ մակագրությունը արվել է հուլիսի 1-ին `ծովային ալիքներ, հրամանների ձայներ, զինվորական մարշ` փողային նվագախմբի կատարմամբ:

Թողարկում

«Yellow Submarine»- ը դարձել է «Բիթլսի» ավանդական սինգլը, որը թողարկվել է Մեծ Բրիտանիայում: Երգը թողարկվել է օգոստոսի 5-ին ԱՄՆ-ում, որպես «երկողմանի » սինգլ «Eleanor Rigby» երգի հետ, ԱՄՆ-ում ` օգոստոսի 8-ին: Հաջորդ օրը կայացել է Revolver ալբոմի թողարկումը:

ԱՄՆ-ում «Billboard Hot 100» հիթ-շքերթում սինգլը զբաղեցրել է 2-րդ հորիզոնականը, ըստ «Record World» ամսագրի առաջին հորիզոնական է զբաղեցրել ընտրյալ երգերի ցուցակում, և 2-դ հորիզոնական` «Cash Box» երաժշտական ամսագրում ( Այս ցուցակում առաջին հորիզոնականը զբաղեցրել է «The Supremes» խումբը իր «You Can't Hurry Love» երգով):

Երգը թողարկվել է «Մսավաճառներով շապիկի» դիզայնի մասին ակտիվ վեճերի ժամանակ («Yesterday and Today» ամերիյան սկավառակի շապիկը) և Ջոն Լենոնի սկանդալային հարցազրույցի ժամանակ` քրիստոնեության մասին, որոնց պատճառով երգին չի հաջողվել զբաղեցնել 1-ին հորիզոնականը ԱՄՆ-ի երաժշտական հիթ-շքերթներում:

Չնայած այս ամենին, սինգլի պաշտոնական թողարկումից չորս ամիս հետո վաճառվել է սինգլի 1 200 000 կրկնօրինակ: Խմբի սկավառակագրության պատմության մեջ, այն դարձել է քսանմեկերորդ ոսկե սկավառակը:

«The Beatles»-ի ռեկորդային թվով ոսկե ձայնասկավառակներն այդ ժամանակահատվածում գերազանցել են Էլվիս Փրեսլիի կոմերցիոն հաջող ձայնագրությունների պաշտոնական հավաքածուն:

Ձայնագրությանը մասնակցել են

• Ռինգո Սթար- առաջատար վոկալ, դհոլ, ձայնային էֆեկտներ, ձայն ( 1995 թվականի տարբերակով):
• Ջոն Լենոն - բեկ-վոկալ, գոռոց, ձայնային էֆեկտներ, ակուստիկ կիթառ:
• Փոլ ՄաքՔարթնի - ձայնային էֆեկտներ, բեկ-վոկալ, բաս-կիթառ, ակուստիկ կիթառ
• Ջորջ Հարիսոն- բեկ-վոկալ, գոռոց, տրամբուրին, բաս-կիթառ

Բացի «The Beatles»-ից ձայնագրմանը մասնակցել են.

• Ջորջ Մարթին- բեկ-վոկալ, պրոդյուսեր
• Ջեֆ Էմերիկ - բեկ-վոկալ, ձայնագրության ինժեներ
• Մել Էվանս- բեկ-վոկալ,(մեծ) բաս-դհոլ
•  Նիլ Ասպինալ- բեկ-վոկալ
• Փիթթի Բոյդ - բեկ-վոկալ
• Բրայան Ջոնս - բեկ-վոկալ, ձայնային էֆեկտներ
• Մարիաննա Ֆեյտֆուլ
• Բիթլզի վարորդ` Ալֆ Բիկկինել, Ջոն Սկիններ և Թերրի Կոնդոն` ձայնային էֆեկտներ :

Քովեր տարբերակներ

• Թագավորական ֆիլհարմոնիկ նվագախումբ:
• 1968 թվականին «Black Dyke Mills Band» խումբ:
• 1966 թվականին Մորիս Շևալյեի կողմից (фр. «Le sous-marin vert»):
• 2002 թվականին Ռութ Մանուվան իր Badmeaningood 2 ալբոմում:
• Երգը օգտագրոծվել է «Սեզամ փողոց» մանկական հանրաճանանչ կրթական ծրագրի այն դրվագում, երբ «Anything Muppets» գեղարվեստական խումբը կատարում է այս երգը` գտնվելով դեղին սուզանավում: Երգը կատարել է Րաֆֆի բեմական կեղծանունով երաժիշտը ( Կոմպոզիցիան ներառվել էր նրա «Let's Play» ալբոմում):
• 1996 թվականին այս երգը կատարել է ռուաական «Կորոլ ի Շուտ» փանկ-ռոք խումբը:

Հետաքրքիր փաստեր

• Երգը օգտագործվել է 2009 թվականի հանրաճանանչ «The Beatles: Ռոք խումբ» համակարգչային խաղում, որը թողարկվել է «Electronic Arts» ընկերության կողմից:
• 60-ական թվականներին Նոբելյան մրցանակի ապագա դափնեկիր Իոսիֆ Բրոդսկին թարգմանել է «Yellow Submarine» երգը «Костёр» պիոներական ամսագրի համար:
• 90-ական թվականներին ֆանտազիայի ժանրի գրողներ` Միխայիլ Ուսպենսկին և Անդրեյ Լազարչուկի կողմից գրվել է «Մոլդովիայի կոմսոմոլեց դեղին սուզանավ» պատմվածքը, որտեղ նկարագրվում են «The Beatles»-ի միակ համերգը Հյուսիսային ծովի սուզանավերի համար: Բացի դրանից պատմվածքում հիշատակվում են այնպիսի հայտնի մարդիկ ինչպիսիք են` Արքայադուստր Դիանան, Լինդա Մաքարթնին և Վադիմ Ժուկը: Պատմվածքը հնչյունավորվել է «Модель для сборки» նախագծի շրջանակներում:
• «Grand Theft Auto V» համակրգչային խաղում պրոտագանիստ Թրևոր Ֆիլիպսը հանձնարարություններից մեկում պետք էր առևանգեր դեղին սուզանավը:
• 50-ական թվականներին Lego կազմակերպությունը թողարկել է 21306 «Yellow submarine»-ի հավաքածուն:
• 2010 թվականին յուրօրինակ հաջողություն են գրանցել ռուսական E.V.A.: խմբի էլեկտրոնները: Դեղին սուզանավի կերպարը օգտագործում են խմբի բոլոր պաշտոնական տեսահոլովակներում:
• 70-ական թվականներին երգը կատարել է լեհ երգչուհի Աննա Գերմանը:
• Երգը օգտագործվել է ռուսական «Սմեշարիկներ» մուլտսերիալի «Բալլաստ» սերիայում

Աղբյուրներ

• «Антология The Beatles» (2000),Սան-Ֆրանցիսկո: «Chronicle Books». ISBN 0-8118-2684-8.
• Մարկ Լյուսիոն«The Beatles-ի ձայնագրային սեսիա » (1988),Նյու-Յորք , «Harmony Books». ISBN 0-517-57066-1.
• Иэн Макдональд. Переворот в мозгах: записи The Beatles и шестидесятые = Revolution in the Head: The Beatles’ Records and the Sixties. — 2nd ed. — London: Pimlico, 2005. — 554 p. — ISBN 1-844-13828-3
• Բարրի Մայլզ «Փոլ Մակկարտի: Շատ տարիներ առաջ » (1997), «Henry Holt & Company»,Նյու-Յորք ISBN 0-8050-5249-6
• Ջորջ Մարտին«Այն ամենը ինչի կարիքը դոււ ունես դա ականջներն են (1994),Սբ. Մարտինի պրեսսա, Նյուև-ՅորքISBN 0-312-11482-6.
• Բոբ Սպիդզ «The Beatles: կենսագրություն» (1982),Բոսթոն, ISBN 0-316-80352-9.

Արտաքին հղումներ

• История песни(անգլ.)
• Аккорды песни
• О песне на сайте Song facts(անգլ.)
• «Битлз» в переводе Бродского(ռուս.)
• 15px Песня в мультфильме «Жёлтая подводная лодка» на YouTube