Կուր (դիցաբանություն)

Կուր;
	Քաոսի Հրեշ և Արևի Աստված
Տեսակ	դև

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կուր (այլ կիրառումներ)

Կուր, ըստ Շումերական դիցաբանության՝ Կուրը երբևիցե գոյություն ունեցած վիշապներից առաջինն է։ Նա հիմնականում նշվել է որպես Արևելյան Զագրոս լեռան բնակիչ^[1]։ Կուրի սեպագիրը դրվել է լեռան սրբապատկերով ՝ 𒆳, որը նաև նշանակում է «օտար երկիր»։

Դիցաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չնայած երկրի անունը Կի էր, Կուրը նաև նշանակում էր երկիր, իսկ իրեն՝ Շումերին անվանում էին Կուրա-Գալ կամ Մեծ աշխարհ։ Կուր-գալը նշանակում է նաև «Մեծ Լեռ» և մետոնոմիա է Նիպուրայի և Էնլիլիայի համար, ովքեր ղեկավարում էին երկիրը^[2]։ Էկուրը՝ լեռնային տունը, Էնլիլյայի և Նեպուրի մատուռն էր։ Նրա տարածված անունն է «դժոխք» կամ «աշխարհը գետնի տակ»^[3]։ Երբեմն Կուրն անվանում էին նաև մեռյալների տուն^[4]։ Հնարավոր է, որ Զագրոս լեռների գազային զանգվածները լեռանը տվել են ոչ ճիշտ նշանակություն, ինչպիսինն է լեռան՝ աստվածների բնակատեղի լինելը։ Սակայն ըստ Հին Մերձավոր Արևելքի դիցաբանության լեռները համարվում են աստվածների բնակատեղի։ Դժոխային երկիր Կուրը համարվում է դատարկ տարածություն նախնադարյան Աբզու ծովի և Մա երկրի միջև։ Այսպիսով Կուրը համապատասխանում է Կի-Գալին կամ Մեծ լեռանը, որը համարվում է դժոխք, իսկ նրա ղեկավարն է Էրեշկիգալը՝ Մեծ Երկրի աստվածուհին։ Ավելի ուշ, ըստ բաբելոնյան դիցաբանության Կուրը հնարավոր Անունակին է, Էրեշկիգալը եղբայրը, Ինանա, Էնկի և Էնլիլ։ Էնումա Էնլիշում մ.թ.ա. առաջին հազարամյակում Կուրը համարվում էր Սբ. Թիամաթի մի մասը և թվում էր որպես օձանման վիշապ։ Մի պատմության մեջ հսկա Կուր օձի սպանությունը դարձավ համաշխարհային ջրհեղեղի պատճառ^[5]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ "Sumerian Mythology" by Samuel Noah Kramer, p.110
↑ "Scenes from the Shadow Side", Frans Wiggermann, Mesopotamian Poetic Language, Brill, 1996, pp. 208-209
↑ Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia: An Illustrated Dictionary:Jeremy A. Black, Anthony Green, Tessa Rickards, University of Texas Press, 1992 ISBN 0-292-70794-0, p 114
↑ http://www.sacred-texts.com/ane/sum/sum08.htm "Sumerian Mythology"] by Samuel Noah Kramer p.110 passim
↑ http://www.sacred-texts.com/ane/sum/sum08.htm "Sumerian Mythology"] by Samuel Noah Kramer, p. 112

[1] "Sumerian Mythology" by Samuel Noah Kramer, p.110

[2] "Scenes from the Shadow Side", Frans Wiggermann, Mesopotamian Poetic Language, Brill, 1996, pp. 208-209

[3] Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia: An Illustrated Dictionary:Jeremy A. Black, Anthony Green, Tessa Rickards, University of Texas Press, 1992 ISBN 0-292-70794-0, p 114

[4] ttp://www.sacred-texts.com/ane/sum/sum08.htm "Sumerian Mythology"] by Samuel Noah Kramer p.110 passim

[5] ttp://www.sacred-texts.com/ane/sum/sum08.htm "Sumerian Mythology"] by Samuel Noah Kramer, p. 112

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]