Էնրիկե դե Ագիլերա ի Գամբոա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էնրիկե դե Ագիլերա ի Գամբոա
իսպ.՝ Enrique de Aguilera y Gamboa
Դիմանկար
Ծնվել էհուլիսի 8, 1845(1845-07-08)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՄադրիդ, Իսպանիա
Մահացել էօգոստոսի 27, 1922(1922-08-27)[1][2][3][…] (77 տարեկան)
Մահվան վայրՄադրիդ, Իսպանիա
Քաղաքացիություն Իսպանիա
ԿրթությունՄադրիդի համալսարան
Մասնագիտությունքաղաքական գործիչ, հնագետ և բանաստեղծ
ԱմուսինInocencia Serrano y Cerver?
Ծնողներհայր՝ Francisco de Aguilera y Becerril, Conde de Villalobos?, մայր՝ María Luisa de Gamboa y López de León?
Զբաղեցրած պաշտոններԻսպանիայի խորհրդարանի պատգամավոր և Թագավորության սենատոր
ԿուսակցությունTraditionalist Communion?
ԱնդամությունՊատմության արքայական ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Իսպանիայի արքայական ակադեմիա
 Enrique de Aguilera y Gamboa Վիքիպահեստում

Էնրիկե դե Ագիլերա ի Գամբոա (իսպ.՝ Enrique de Aguilera y Gamboa, հուլիսի 8, 1845(1845-07-08)[1][2][3][…], Մադրիդ, Իսպանիա - օգոստոսի 27, 1922(1922-08-27)[1][2][3][…], Մադրիդ, Իսպանիա), իսպանացի հնագետ, կառլիստ քաղաքական գործիչ։ Սեռալբոյի 17-րդ մարքիզը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սան Ֆերնանդոյի Escuelas Pías

Էնրիկե դե Ագիլերա ի Գամբոան ծնվել է Սալամանկա վարչական համայնքում դարեր ի վեր բնակվող արիստոկրատ ընտանիքում[4]։ Նրա նախապապերի ժառանգական գիծը հասնում է 14-րդ դար, իսկ 1533 թվականին նրա ապուպապը Իսպանիայի Կառլոս I կողմից ստացել է մարկիզ տիտղոսը[5]։

Հայրը՝ Ֆրանցիսկո դե Ասիս դե Ագիլերա ի Բեսեռիլը, եղել է Մադրիդի թագավորական գիմնազիայի հիմանդիր-տնօրենը, ով հայտնի է դարձել ֆիզիկական վարժությունների խրախուսմամբ և իր հնարած սարքավորումների թվով[6]։ Ամուսնացել է Մարիա Լուիսա դե Գամբոա ի Լոպեսի դե Լեոնի հետ։ Զույգը ունեցել է 13 երեխա[7]։

Սկզբում Էնրիկեն ուսանել է Սան Ֆերնանդոյի Escuelas Pías-ում, այնուհետև՝ Մադրիդի կենտրոնական համալսարանի փիլիսոփայության և իրավագիտության ֆակուլտետում.[8]: 1867 թվականին հոր մահից հետո, որպես ավագ որդի ստացել է Վիլալոբոսի կոմս տիտղոսը[9], որն ապահովել է նրա դիրքը միջին դասի արիստոկրատիայի մեջ, ինչպես նաև ապահովել է կայուն ֆինանսական կարգավիճակ։ 1870 թվականին հայրական կողմից նրա հորեղբոր 2 զավակների և հայրական պապի մահից հետո, Էնրիկեն դարձել է ժառանգական գծի արական սեռի ավագ ներկայացուցիչը[10]։

Բազմաթիվ արիստոկրատ տիտղոսների հետ մեկտեղ նա ստանում է նաև Սեռալբոյի մարքիզի տիտղոսը[11], տիտղոսների մի մասը զիջում է եղբայրներին[12]։ Սեռալբոյի մարքիզ և Ալկուդիայի կոմս տիտղոսներով Իսպանիայում նա դառնում է կրկնակի ազնվազարմ։ Նա ժառանգում է իր պապիկի հարստության մեծ մասը, այդ թվում և բազմաթիվ կալվածքներ Լեոն պատմական շրջանի հարավում[13] villa de villa de Cerralbo and the San Boal palace in Salamanca[14]: Այս ժառանգության շնորհիվ նա դասվում է Իսպանիայի ազնվականության ամենաբարձր շարքերում՝ ունենալով ցմահ հարստություն։

Հետագայում նա կրկնապատկում է իր հարստությունն ամուսնության շնորհիվ, ֆոնդային բորսայում ճիշտ ներդրումներ կատարելով, երկաթուղային բիզնեսում, ինչպես նաև ժառանգելով Մոնրոյի մարքիզի հարստության մի մասը[15], ինչը նրան հնարավորություն է տալիս Մադրիդում, Սանտա Մարիա դե Ուերտայում, Մոնրոյում գնելու նոր կալվածքներ[16]։

Էնրիկեի հայրական պապը

1871 թվականին Էնրիկեն ամուսնանում է իր համալսարանական կոլեգայի մոր՝ Մանուելա Սեռանո ի Սերվերի, ով մեծ էր նրանից 30 տարի և ռամական գործիչ, սենատոր[17] Անտոնիո Մարիա դե Վայեի այրու հետ[18], ով իր հետ ընտանիք է բերում երեխաներին նախորդ ամուսնությունից[19]։ Զույգը սկսում է լայնածավալ շրջագայություններ, որի արդյունքում ընտանեկան կալվածքներ են հիմնում Մադրիդում։

1893 թվականին ընտանիքը տեղափոխվում է Վենտուրա Ռոդրիգես փողոցի էկլեկտիկ ոճով կառուցված կալվածք[20][21]։ Այս շենքին հաճախ անդրադառնում են որպես պալատի, որ հետագայում դառնում է հեղինակավոր սոցիալական հանդիպումների վայր[22]։

Վաղ կառլիստական տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կանդիդո Նոսեդալ

Թեև հոր կողմից նախնիները հավատարիմ են մնացել Իսպանիայի Իզաբել 2-րդ թագուհուն, մոր ազդեցությամբ նա հարել է կառլիզմին[23], որն ավելի է ամրապնդվում ուսանողական տարիներին[24]։ Ըստ նրա շարժմանը միացել է[25] 1869 թվականին[26] և նույն տարում հիմնել է Juventud Catolica մասնաճյուղը[27]։ Որպես Վիյալոբոսի կոմս՝ Սիուդադ Ռոդրիգոյից 1871 թվականին անհաջող կերպով մասնակցում է Իսպանիայի գլխավոր կորտեսին[28], սակայն մանդատ ստանում է 1872 թվականի հաջորդիվ ընտրություններում Լեդեսմայից[29]։ Նրա ծառայությունը տևում է 2 ամիս, քանի որ մինչև պլանավորված ապստամբությունը, Մադրիդի դուքսը իր պատվիրակներին հրամայեց հրաժարական տալ[30]։ Ոչ մի վկայություն չկա այն մասին, որ Էնրիկե Ագիլերան մասնակցել է Կառլիստների երրորդ պատերազմին և աքսորվել է[31]։ 1876 թվականին Փարիզում, արդեն որպես մարքիզ, նրան ներկայացնում են Կառլոս 7-րդին[30], որից հետո նրանք ընկերանում են[32][33], որից հետո նա դառնում է ամենաականավոր գործիչներից մեկը[34]։

Կրոնական հարցերով նա չի կարողանում մրցակցել Կանդիդո Նոսեդալի հետ[35][36] և կոնֆլիկտն ավելի է սրվում, երբ Նոսեդալը նշանակվում է Կառլիստական քաղաքական ուժի գլխավոր պաշտոնյա։ Նոսեդալն ընտրում է իմմովիլիզմի քաղաքական ռազմավարությունը, Սեռալբոն՝ ապերտուրիզմոն[37]։ Խնդիր է առաջանում նաև, երբ Նոսեդալ դինաստիական միջոցներով ընդգծում է կաթոլիկ շեշտադրումները[38]։ Երբ Կառլոս VII-ի իշխանությունը թուլանում է, և Նոսեդալի ղեկավարումն առաջ է բերում շատ կառլիստների դժգոհությունը[39],, Սեռալբոն փորձում է խորամանկել[40], սակայն արդյունքի չհասնելով[41], նա մտածում է քաղաքականությունից հեռանալու մասին[42]։

Ռամոս Նոսեդալ

Երբ 1885 թվականին Կանդիդո Նոսեդալը մահանում է, լուրեր են պտտվում Սեռալբոյի՝ նրան հաջորդելու մասին[37], սակայն Կառլոս VII-ը որոշում է շարժումն անձամբ ղեկավարել։ Առողջական խնդիրների պատճառով Սեռալբոն որոշ ժամանակ հեռու է մնում կառլիստական քաղաքականությունից decided to lead the movement personally[43]: Grandeza-ի շնորհիվ 1885 թվականին նա ընդգրկվում է սենատում[44], որտեղ լինում է միակ կառլիստը[45]։ 1886 թվականին Սեռալբոն դառնում է Junta -ի փոխարինող, փորձում համակարգել կառլիստական ընտրական փորձերը[46], սակայն շարժումը կաթվածահար է լինում, մինչև որ նեսեդալիստները 1888 թվականին վտարվում են[47]։

Նույն թվականին Կառլոս VII-ը Սեռալբոյին հանձնարում է ստեղծել կառլիստական պաշտոնական օրաթերթ[48] El Correo Español|[49],, որն իր հարատև ընկերությունն է սկսում Խուան Վասկես դե Մեյայի հետ[43]։ Դե Սեռալբոն ներգրավվում է կառլիստական տարբեր մշակութային նախաձեռնություններում[50]։ Որպես թագավորական պատվիրակ՝ նա 1889-1890 թվականներին շրջագայում է Իսպանիայում[51][52],: Վերջապես կատարելով թագավորական հաճույքները, նա[53] 1890 թվականին նշանակվում է Jefe Delegado[54]՝ ստանալով քաղաքական քարտ-բլանշը[55]։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Historia del Museo y su Fundador, [in:] Museo Cerralbo website
  • Juan Ramón de Andrés Martín, El caso Feliú y el dominio de Mella en el partido carlista en el período 1909–1912, [in:] Historia contemporánea 10 (1997), ISSN 11300124
  • Juan Ramón de Andrés Martín, El cisma mellista. Historia de una ambición política, Madrid 2000, ISBN 9788487863820
  • Jordi Canal i Morell, Banderas blancas, boinas rojas: una historia política del carlismo, 1876-1939, Madrid 2006, ISBN 8496467341, 9788496467347
  • Jordi Canal i Morell, La revitalización política del carlismo a fines del siglo XIX: los viajes de propaganda del Marqués de Cerralbo, [in:] Studia Zamorensia 3 (1996), pp. 233–272
  • Agustín Fernández Escudero, El marqués de Cerralbo (1845-1922): biografía politica [PhD thesis], Madrid 2012
  • Agustín Fernández Escudero, El marqués de Cerralbo. Una vida entre el carlismo y la arqueología, Madrid 2015, ISBN 9788416242108
  • Agustín Fernández Escudero, El XVII Marqués de Cerralbo (1845-1922). Iglesia y carlismo, distintas formas de ver el XIII Centenario de la Unidad Católica, [in:] Studium: Revista de humanidades, 18 (2012) ISSN 11378417, pp. 125–154
  • Agustín Fernández Escudero, El XVII marqués de Cerralbo (1845-1922). Primera parte de la historia de un noble carlista, desde 1869 hasta 1900, [in:] Ab Initio: Revista digital para estudiantes de Historia, 2 (2011), ISSN 2172671X
  • Agustín Fernández Escudero, El XVII marqués de Cerralbo (1845-1922). Segunda parte de la historia de un noble carlista, desde 1900 hasta 1922, [in:] Ab Initio: Revista digital para estudiantes de Historia, 4 (2011), ISSN 2172671X
  • Carmen Jiménez Sanz, Las investigaciones del Marqués de Cerralbo en el «Cerro Villar» de Monreal de Ariza: Arcobriga, [in:] Espacio, Tiempo y Forma, Serie I, Prehistoria y Arqueología, t. 11, 1998, pp. 211–221
  • Maria Ángeles Granados Ortega, Don Enrique de Aguilera y Gamboa (1845-1922), XVII marqués de Cerralbo, [in:] Museo Cerrabo, Guida Breve
  • Guadalupe Moreno López, El archivo de Enrique Aguilera y Gamboa, XVII marqués de Cerralbo, en el Museo Cerralbo. Propuesta de clasificación, [in:] Boletín de la ANABAD, 48 (1998), pp. 207–230
  • Pilar de Navascués Benlloch, Cristina Conde de Beroldingen Geyr, El legado de un mecenas: pintura española del Museo Marqués de Cerralbo, Madrid 1998, ISBN 8489162972, 9788489162976
  • Pilar de Navascués Benlloch, El XVII Marqués de Cerralbo y su aportación a la arqueología española, [in:] Gloria Mora, Margarita Díaz-Andreu, Margarita Díaz-Andreu García (eds.), La cristalización del pasado: Génesis y desarrollo del marco institucional de la Arqueología en España, Málaga 1997, ISBN 8474966477, 9788474966473, pp. 507–513
  • Pilar de Navascués Benlloch, Carmen Jiménez Sanz, El Marqués de Cerralbo, Madrid 1998, ISBN 8481813435, 9788481813432
  • Consuelo Sanz-Pastor y Fernández de Pierola, El marqués de Cerralbo, político carlista, [in:] Revista de Archivos Bibliotecas y Museos LXXVI, 1/1973, pp. 231–270
  • Carmen Jiménez Sanz, Pioneros: Enrique de Aguilera y Gamboa, Marqués de Cerralbo, [in:] Revista de Arqueología, 182, 1996, pp. 52–57
  • María Luisa Cerdeño Serrano, Magdalena Barril Vicente, El Marqués de Cerralbo: un aficionado que se institucionaliza, [in:] Gloria Mora, Margarita Díaz-Andreu, Margarita Díaz-Andreu García (eds.), La cristalización del pasado: Génesis y desarrollo del marco institucional de la Arqueología en España, Málaga 1997, ISBN 8474966477, 9788474966473, pp. 515–527
  • Eduardo Valero, El marqués coleccionista, [in:] Historia urbana de Madrid website

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Union List of Artist Names
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Swartz A. Open Library — 2007.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes (իսպ.) — 1999.
  4. ↑ Eduardo Valero, Salamanca y la Casa de Cerralbo, [in:] Historia Urbana de Madrid, available here
  5. ↑ Eduardo Valero, Genealogía de un marqués, [in:] Historia Urbana de Madrid, available here, see also museo de cerralbo Արխիվացված 2013-01-16 Wayback Machine, geneanet, and geneallnet (none of the above complete). Official marquesado document is quoted in: Agustín Fernández Escudero, El marqués de Cerralbo (1845-1922): biografía politica [PhD thesis], Madrid 2012, pp. 18-19
  6. ↑ Eduardo Valero, Retrato de juventud, [in:] Historia Urbana de Madrid, available here
  7. ↑ Eduardo Valero, La España que recibe a Enrique de Aguilera y Gamboa, [in:] Historia Urbana de Madrid, available here
  8. ↑ Historia del Museo y su Fundador, [in:] Museo Cerralbo, available here
  9. ↑ Agustín Fernández Escudero, El XVII marqués de Cerralbo (1845-1922). Primera parte de la historia de un noble carlista, desde 1869 hasta 1900, [in:] Ab Initio: Revista digital para estudiantes de Historia, 2 (2011), ISSN 2172671X, p. 136
  10. ↑ Escudero 2011 (1), p. 136, museo de cerralbo site Արխիվացված 2013-01-16 Wayback Machine
  11. ↑ The other titles inherited were 10th conde de Alcudia con Grandeza de España, 12th marques de Almarza, 9th marques de Campo Fuerte, conde de Foncalada, conde de Sacro Imperio, see here Արխիվացված 2013-01-16 Wayback Machine and obituary here
  12. ↑ like marques de Flores D’Avila]], see Historia del Museo y su Fundador
  13. ↑ in Aranda de Duero, Ciudad Rodrigo, Vitigudino and Alba de Tormes districts
  14. ↑ though the heritage was divided among 17 descendants and Enrique inherited only some 7% of the wealth, see Sánchez Herrero, Miguel, El fin de los “buenos tiempos” del absolutismo: los efectos de la revolución en la Casa de Cerralbo, [in:] Ayer 48 (2002), pp. 85-126.
  15. ↑ Escudero 2012, p. 20, for the Monroyes see here Արխիվացված 2013-05-17 Wayback Machine
  16. ↑ Museo Cerralbo at Google Cultural Institute, available here; Jordi Canal i Morell, Banderas blancas, boinas rojas: una historia política del carlismo, 1876-1939, Madrid 2006, ISBN 8496467341, 9788496467347 p. 120 claims that in 1876 de Cerralbo’s wealth was estimated at 21 mills reales, most of it in the Salamanca province
  17. ↑ Historia del Museo y su Fundador
  18. ↑ Maria Ángeles Granados Ortega, Don Enrique de Aguilera y Gamboa (1845-1922), XVII marqués de Cerralbo, [in:] Museo Cerrabo, Guida Breve, p. 9, for Angelin see his bios here Արխիվացված 2013-09-28 Wayback Machine
  19. ↑ Historia del Museo y su Fundador, p. 9
  20. ↑ Granados Ortega, p. 14
  21. ↑ Eduardo Valero, Las fiestas en Palacio, [in:] Historia Urbana de Madrid, available here
  22. ↑ see genealogy, e.g. here
  23. ↑ The issue is far from clear. Consuelo Sanz-Pastor y Fernández de Pierola claims that Enrique has been born to the traditionalist family, see her El marqués de Cerralbo, político carlista, [in:] Revista de Archivos Bibliotecas y Museos LXXVI, 1/1973, pp. 231-270; Melchor Ferrer claims it was the influence of mother only, see his Historia del tradicionalismo español, vol. I, Sevilla, 1959, pp. 153-154
  24. ↑ where he met Francisco Martín Melgar and Juan Catalina García, see Escudero 2012, p. 25
  25. ↑ Escudero 2011 (1), p. 135
  26. ↑ Escudero 2012, p. 22-23
  27. ↑ The organization focused on art and archaeology, see Escudero 2012, p. 25
  28. ↑ Escudero 2011 (1), p. 136, Escudero 2012, p. 33
  29. ↑ He made no intervention during that period, see Escudero 2012, pp. 34-35
  30. ↑ 30,0 30,1 Escudero 2011 (1), p. 136, Escudero 2012, p. 35
  31. ↑ Escudero 2012, pp. 41-48 finds no evidence that de Cerralbo either did or did not participate, though possibly his goods were periodically embargoed and he was one way of another forced to move out of Spain for some time, though it is not clear whether the measure amounted to exile
  32. ↑ Escudero 2012, p. 36
  33. ↑ Raymond Carr, España 1808-2008, Madrid, 2009, p. 298; during the first carlist war 20% of aristocrats sided with Carlism, see Francisco y Bullón de Mendoza, Alfonso, Carlismo y Sociedad 1833-1840, [in:] Aportes XIX, Zaragoza, 1987, pp. 49-76.
  34. ↑ it is estimated that some 170 members of Spanish aristocracy (i.e. some 12% of the total) supported Carlos VII, Julio V. Brioso y Mayral, La nobleza titulada española y su adhesión a Carlos VII, [in:] Aportes 1 (1986), pp. 13-27
  35. ↑ and took part in the 1876 pilgrimage to Rome, see Escudero 2012, p. 51-52
  36. ↑ Escudero 2012, p. 30
  37. ↑ 37,0 37,1 Escudero 2011 (1), p. 137
  38. ↑ Escudero 2012, p. 63; Nocedal suspected the pretender of leaning towards a compromise with the Alfonsinos at the price of accepting liberalism, see Jacek Bartyzel, Bandera Carlista, [in:] Umierac ale powoli, Krakow 2006, p. 274, see also Javier Real Cuesta, El Carlismo Vasco 1876-1900, Madrid 1985, ISBN 8432305103, pp. 20-32
  39. ↑ Escudero 2011 (1), p. 137; Escudero 2012, pp. 49-58
  40. ↑ Like the ultimately abandoned 1882 romería to Rome, see Escudero 2011 (1), p. 137
  41. ↑ Canal 2006, pp. 122-124; Escudero 2011 (1), p. 137; de Cerralbo many times confessed being uncomfortable with “dictadura nocedalista”, see Escudero 2012, pp. 58-69
  42. ↑ Escudero 2012, p. 69
  43. ↑ 43,0 43,1 Escudero 2011 (1), p. 138
  44. ↑ Having completed the required age in 1880 and having received permission from Carlos VII; Cerralbo’s entry into senate proved another point of conflict with the Nocedals, see Escudero 2012, p. 71-75
  45. ↑ he served until his death in 1922, though he was a rather passive member with only 3 interventions during 37 years, see Escudero 2011 (1), p. 137, Escudero 2012, p. 70, 75, 137
  46. ↑ or another body, Junta para la Conmemoración del XIII entenario de la Unidad Católica, see Escudero 2012, pp. 88-97, Escudero 2011 (1), p. 138
  47. ↑ Escudero 2012, p. 81-82, 99-123, Escudero 2011 (1), p. 139
  48. ↑ El Correo Español ceased to run in 1922, when with the death of Cerralbo it lost its key protector, spiritus movens and financial supporter, see Canal 2006, p. 128, Escudero 2012, pp. 125-140
  49. ↑ debe salir lo antes posible para desconcertar a los rebeldes que lo esperan para mucho más tarde; thed paper was designed as mi órgano oficioso, nuestro boletín oficial, la Gaceta carlista, quoted after Escudero 2011 (1), p. 139
  50. ↑ Like constructing a pyramide to commemorate 1300th anniversary of conversión de Recaredo. The project was abandoned due to opposition on part of the liberal government and lukewarm approach of the Catholic hierarchy, see Escudero 2011 (1), p. 140-141, Escudero 2012, pp. 140-166
  51. ↑ E.g. to the Basque Country, Navarre, Catalonia, Valencia, Murcia, Alicante, Burgos, Ciudad Real, see Escudero 2011 (1), p. 141, Escudero 2012, pp. 168-186 and 202-225, Canal 2006, p. 126-135
  52. ↑ The most reported were the so-called “sucesos de Valencia” in 1890, followed by unrest in Pamplona and Estella. Canal 2006, pp. 142-149, Escudero 2011 (1), p. 142, Escudero 2012, pp. 187-201
  53. ↑ A royal gift of watch used by Francisco de Austria-Este during the Napoleonic wars, Gran Cruz de Carlos III, Mayordomo Mayor title, Orden del Toisón de Oro, Orden del Espíritu Santo; Escudero 2011 (1), p. 138, Eduardo Valero, Enrique de Aguilera y Gamboa en el Carlismo, [in:] Historia Urbana de Madrid available here, and Escudero 2012, , pp. 36-40
  54. ↑ Escudero 2011 (1), , p. 138
  55. ↑ Escudero 2011 (1), p. 143

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 Էնրիկե դե Ագիլերա ի Գամբոա
էջը Վիքիպահեստում
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էնրիկե դե Ագիլերա ի Գամբոա» հոդվածին։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Էնրիկե_դե_Ագիլերա_ի_Գամբոա&oldid=9498599» էջից