Զինաիդա Տուլուբ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Զինաիդա Տուլուբ
Ծնվել էնոյեմբերի 16 (28), 1890[1]
ԾննդավայրԿիև, Ռուսական կայսրություն[2]
Վախճանվել էսեպտեմբերի 26, 1964(1964-09-26)[2] (73 տարեկան)
Վախճանի վայրԻրպեն, Կիևի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
ԳերեզմանԲայկովո գերեզմանատուն
Մասնագիտությունգրող, թարգմանչուհի և կինոսցենարիստ
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  Ուկրաինական ԽՍՀ

Զինաիդա Պավլովնա Տուլուբ (ուկրաիներեն՝ Зінаїда Павлівна Тулуб, նոյեմբերի 16 (28), 1890[1], Կիև, Ռուսական կայսրություն[2] - սեպտեմբերի 26, 1964(1964-09-26)[2], Իրպեն, Կիևի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ուկրաինացի գրող, թարգմանչուհի։

Բանաստեղծ Պավել Տուլուբի դուստրը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զինաիդա Տուլուբի մանկությունն անցել է Բրացլավում, այնուհետև ծնողների հետ բնակվել է Տագանրոգում, 1904 թվականից՝ Կիևում։ 1913 թվականին ավարտել է Կանանց բարձրագույն դասընթացների պատմաբանասիրական ֆակուլտետը։ Սկսել է հրապարակվել 1910 թվականից՝ որպես ռուսալեզու բանաստեղծուհի կիևյան պարբերականներում։ «Խաչմերուկում» վիպակը, որը նույնպես ռուսերեն էր, հրապարակվել է 1916 թվականին «Եվրոպայի տեղեկագիր» ամսագրում։ Հետհեղափոխական տարիներին ծառայել է տարբեր ռազմական և խորհրդային հաստատություններում, 1920-ական թվականների վերջերից զբաղվել է բացառապես գրական աշխատանքով՝ անցնելով հիմնականում ուկրաիներենի։ Հանդես է եկել նաև որպես ուկրաինական գրականության ռուսերեն թարգմանիչ (Վասիլի Ստեֆանիկ, Միխայիլ Կոցյուբինսկի և այլն)։ 1934-1937 թվականներին հրատարակել է «Մարդ որսացողները» (ուկրաիներեն՝ Людолови) լայնածավալ դիլոգիան, որտեղ պատկերված է Ուկրաինայի կյանքը 17-րդ դարի սկզբին։ 1937 թվականին ռեպրեսիայի է ենթարկվել, 1939-1947 թվականներն անկացրել է Կոլիմայում. Զինաիդա Տուլուբին իր «Կտրուկ երթուղի» հուշագրությունում հիշատակում է Եվգենիա Գինզբուրգը։ Տասը տարվա ժամկետը լրանալուց հետո նրան աքսորել են Ղազախստան, որտեղ Ալմա Աթայի մարզում աշխատել է որպես գրադարանավար, իսկ 1950 թվականին կրկին ձերբակալվում է։

1956 թվականին ռեաբիլիտացիայի է ենթարկվել և վերադարձել Ուկրաինական ԽՍՀ։ Զինաիդա Տուլուբն ավարտել է «Մարդ որսացողների» երկրորդ խմբագրումը և վերջին տարիներին աշխատել «Ուրալից այն կողմ անծայրածիր տափաստանում» վեպի վրա (ուկրաիներեն՝ В степу безкраїм за Уралом 1964), որտեղ պատմում է Տարաս Շևչենկոյի աքսորում եղած տարիների մասին։ Տուլուբի «Իմ կյանքը» հուշագրությունների գիրքը հրատարակվել է 2009 թվականին[3], 2010 թվականին Բրացլավում բացվել է նրա հուշարձանը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Русские писатели 1800—1917: Биографический словарь (русский) (ռուս.) / под ред. Б. Ф. Егоров — 2019. — Т. 6:С—Ч. — 656 с.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Тулуб Зинаида Павловна // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  3. ↑ «Презентація книги спогадів Зінаїди Тулуб «Моя жизнь» | Національна бібліотека України імені В. І. Вернадського». www.nbuv.gov.ua. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Герасимова Г. Тулуб Зінаїда Павлівна // Енциклопедія історії України : у 10 т. / редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — К. : Наук. думка, 2013. — Т. 10 : Т — Я. — С. 174. — ISBN 978-966-00-1359-9.
  • Віктор Жадько. Український некрополь. — К., 2005. — С. 311.
  • Віктор Жадько. У пам'яті Києва. — К., 2007. — С. 83, 393.
  • Енциклопедія українознавства : Словникова частина : [в 11 т.] / Наукове товариство імені Шевченка ; гол. ред. проф., д-р Володимир Кубійович. — Париж ; Нью-Йорк : Молоде життя ; Львів ; Київ : Глобус, 1955—2003.. Словникова частина.
  • Тимченко В. Д. Тулуб Зінаїда Павлівна // Українська радянська енциклопедія : [в 12-ти т.] / гол. ред. М. П. Бажан ; редкол.: О. К. Антонов та ін. — 2-ге вид. — Т. 11, кн. 1 : Стодола — Фітогеографія. — К. : Голов. ред. УРЕ, 1984. — С. 383.
  • Письменники Радянської України : біобібліографічний довідник / упорядники: Олег Килимник, Олександр Петровський. — К. : Радянський письменник, 1970. — С. 441.
  • Сиротюк Микола. Зінаїда Тулуб: Літературно-критичний нарис. — К., 1968.
  • З порога смерті: Зінаїда Тулуб у тенетах єжовсько-береївських людоловів // Ільєнко Іван. У жорнах репресій. — К., 1995. — С. 262–289.
  • Зинаида Тулуб. Стихи моей молодости: поэзия 1910—1917 гг. / ред.-сост. Б. В. Клименко, худож. оформ. И. В. Женченко. — К. : Жнец, 2009. — 159 с., портр.
  • Зинаида Тулуб. Моя жизнь / [сост. Б. В. Клименко; вступ ст.: Б. Клименко, С. Тулуб]. — К.: Київ; Париж; Дакар, 2012. — 432 с. (Перше повне видання тексту машинопису спогадів З. П. Тулуб, який зберігається у відділі рукописних фондів і текстології Інституту літератури ім. Т. Г. Шевченка НАН України (ф.150.88а).
  • Жулинський М. Зінаїда Тулуб: шлях крізь пекло / Микола Жулинський // День. — 2012. — 18–19 трав. — С. 11; 25–26 трав. — С. 8.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Զինաիդա_Տուլուբ&oldid=9239419» էջից