Երեկոն Կարլ Յոհանի փողոցում

Երեկոն Կարլ Յոհանի փողոցում;
տեսակ	գեղանկար
նկարիչ	Էդվարդ Մունկ
տարի	1892
բարձրություն	84,5 ± 0,1 սանտիմետր
լայնություն	121 ± 1 սանտիմետր
ժանր	կենցաղային ժանր
նյութ	յուղաներկ և կտավ
գտնվում է	Բերգենի գեղարվեստի թանգարան
հավաքածու	Բերգենի գեղարվեստի թանգարան և KODE Art museums and composer homes?
	պատկերված են
	Ծանոթագրություններ;

«Երեկոն Կարլ Յոհանի փողոցում» (նորվ.՝ Aften på Karl Johan, նորվեգացի նկարիչ-էքսպրեսիոնիստ Էդվարդ Մունկի նկարներից։ Հեղինակը կտավը վրձնել է 1892 թվականին։ Յուղաներկով կտավի չափերն են՝ 84,5 × 121 սմ։ «Երեկոն Կարլ Յոհանի փողոցում» ստեղծագործությունն այսօր պահպանվում և ցուցադրվում է Բերգենի գեղարվեստի թանգարանում (Բերգեն, Նորվեգիա)։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Երեկոն Կարլ Յոհանի փողոցում» ստեղծագործությունը «Կյանքի ֆրիզ» շարքի նկարներից է, որն առաջին անգամ ցուցադրվել է 1903 թվականին գերմանական Լայպցիգ քաղաքում։

Էդվարդ Մունկի ստեղծագործությունները փակցրեցին բարձր ցուցասրահի բոլոր չորս պատերին՝ ներկայացնելով հետևյալ բաժինները.

«Սիրո ծնունդ»
«Սիրո ծաղկում և մայրամուտ»
«Կյանքի վախ»
«Մահ»

Այս նկարը տեղ գտավ «Կյանքի ֆրիզի» «Կյանքի վախ» ֆրիզում։

Նկարագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Երեկոն Կարլ Յոհանի փողոցում» կտավում հեղինակը պատկերել է Նորվեգիայի մայրաքաղաք Օսլոյում գտնվող Կարլ Յոհանի փողոցը, որը լուսավորված է երեկոյան լույսերով։ Մայթով շարժվում է մարդկային հոսքը։ Էդվարդ Մունկը նկարել է բուրժուազիայի ներկայացուցիչների՝ ցիլինդրով և պիջակներով պարոնների և նորաոճ գլխարկներով կանանց։

Նրանց դեմքերը գունատ են, որևիցե էմոցիաներից զուրկ, որոնք հիշեցնում են անդեմ դիմակներ։ Արվեստաբան Արնե Էգգումը համադրում է Մունկի այս կտավը Ջեյմս Էնսորի դեմք-դիմակների հետ^[1]։ Մարդկանց հոսքից անդին երևում է մուգ գույնի միայնակի ֆիգուրը։ Վերջինս հակառակ ուղղությամբ է շարժվում։ Ամենայն հավանականությամբ այդ մարդը հենց ինքը Էդվարդ Մունկն է։ Նրա օրագրում պահպանվել է մի գրառում, որտեղ կարդում ենք հետևյալը.

Անցորդները նրա վրա տարօրինակ, բազմանշանակ հայացքներ են նետում։ Նա զգում է այդ հայացքները։ Բոլորը նայում են նրան։ Այդ դեմքերը...անկենդան-դժգույն երեկոյան լուսավորության տակ։ Նա փորձում է հեռանալ դեպի իր մտքերը, սակայն չի կարողանում։ Գլխում դատարկության զգացում է։ Նա փորձում է նայել ինչ-որ մի տեղ՝ վերև, սակայն պատուհանը հեռվում է։ Եվ կրկին անցորդները նրա ուղու վրա են հայտնվում. նա դողում է ոտքից ցգլուխ. ամբողջովին քրտնած է^[2]։

- Էդվարդ Մունկ

Ի տարբերություն Էդվարդ Մունկի մեկ այլ նկարի՝ «Գարունը Կարլ Յոհանի փողոցում» (1890) նկարի, որն արված է իմպրեսիոնիզմի ժանրում, «Երեկոն Կարլ Յոհանի փողոցում» կտավն առանձնանում է մռայլությամբ ու տագնապալի բնավորությամբ։ Կոմպոզիցիոն առումով այս կտավը մոտ է Մունկի հանրահայտ երկու կտավներին՝ «Ճիչ» և «Աղջիկները կամրջի վրա». սրանցում նկատվում է հեղիանկի սիրելի մոտիվը՝ կորչող ճանապարհներ, ֆոկուսի խառնաշփոթ նկարների ծայրամասերին։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Arne Eggum: Die Bedeutung von Munchs zwei Aufenthalten in Frankreich 1891 und 1892. In: Sabine Schulze (Hrsg.): Munch in Frankreich. Schirn-Kunsthalle Frankfurt in Zusammenarbeit mit dem Musée d'Orsay, Paris und dem Munch Museet, Oslo. Hatje, Stuttgart 1992, ISBN 3-7757-0381-0, S. 146, 150.
↑ Цит. по: Ульрих Бишофф. Эдвард Мунк. TASCHEN/Арт-родник, 2008. ISBN 978-5-88896-141-4.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Anni Carlsson: Edvard Munch. Leben und Werk. Belser, Stuttgart 1989, ISBN 3-7630-1936-7, S. 38.
Arne Eggum: Die Bedeutung von Munchs zwei Aufenthalten in Frankreich 1891 und 1892. In: Sabine Schulze (Hrsg.): Munch in Frankreich. Schirn-Kunsthalle Frankfurt in Zusammenarbeit mit dem Musée d'Orsay, Paris und dem Munch Museet, Oslo. Hatje, Stuttgart 1992, ISBN 3-7757-0381-0, S. 146, 150.
Franziska Müller: Abend auf der Karl Johann Strasse, 1892. In: Edvard Munch. Museum Folkwang, Essen 1988, ohne ISBN, Kat. 27.

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Երեկոն Կարլ Յոհանի փողոցում կատեգորիայում։

[1] Arne Eggum: Die Bedeutung von Munchs zwei Aufenthalten in Frankreich 1891 und 1892. In: Sabine Schulze (Hrsg.): Munch in Frankreich. Schirn-Kunsthalle Frankfurt in Zusammenarbeit mit dem Musée d'Orsay, Paris und dem Munch Museet, Oslo. Hatje, Stuttgart 1992, ISBN 3-7757-0381-0, S. 146, 150.

[2] Цит. по: Ульрих Бишофф. Эдвард Мунк. TASCHEN/Арт-родник, 2008. ISBN 978-5-88896-141-4.

[1]

[2]