Դորոթեա Վիս
| Դորոթեա Վիս | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | ոչ վաղ քան 1430 և ոչ ուշ քան 1432 |
| Ծննդավայր | Օբվալդեն, Շվեյցարիա |
| Մահացել է | ոչ վաղ քան 1487 |
| Մահվան վայր | Զաքսելն, Օբվալդեն, Շվեյցարիա |
| Քաղաքացիություն | Շվեյցարիա |
| Ամուսին | Նիկողայոս Ֆլյուեցի |
| Երեխաներ | Հանս ֆոն Ֆլյուե և Վալտեր ֆոն Ֆլյուե |
Դորոթեա Վիս (գերմ.՝ Dorothea Wyss, մոտ 1430/1432 – 1487 թվականից հետո)[1], նաև հայտնի Դորոթեա ֆոն Ֆլյուե, Շվեյցարիայի հովանավոր սուրբ Նիկլաուս ֆոն Ֆլյուեի (Եղբայր Կլաուս) կինը։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դորոթեա Վիսը ծնվել է մոտ 1430/32 թվականներին Օբվալդենում։ Չնայած նրա ընտանեկան ծագման մասին շատ բան հայտնի չէ, նա, ամենայն հավանականությամբ, ծնվել է համեմատաբար ապահովված ընտանիքում, որը զբաղվել է հողագործությամբ։ Մոտ 15 տարեկանում ամուսնացել է Նիկլաուս ֆոն Ֆլյուեի հետ, ով մոտ 15 տարով մեծ էր նրանից[2]։ Դորոթի Ուիսը ծննդաբերել է հինգ աղջիկ և հինգ տղա 1446-1447 թվականներից մինչև 1467 թվականը։ Այդ տարիներին Նիկլաուս ֆոն Ֆլյուն հաճախ է բացակայել նախ մասնագիտական նկատառումներից ելնելով և նրա հասարակական պարտականությունների պատճառով, 1465 թվականից՝ կրոնական կոչման պատճառով։ Շատ հավանական է, որ Դորոթեա Վիսն արդեն այդ տարիներին է եղել ընտանիքի փաստացի ղեկավարը[3]։
Դորոթեա Վիսն տնտեսապես և քաղաքականապես դարձավ ընտանիքի «ղեկավարը», երբ Նիկլաուս ֆոն Ֆլյուն 1467 թվականին սկսեց ապրել որպես ճգնավոր[1][4]։ Հրաժարվելով սննդից, որպես «կենդանի սուրբ», Նիկլաուս ֆոն Ֆլյուեն շուտով գրավեց բազմաթիվ ուխտավորների՝ թե՛ տղամարդկանց, թե՛ կանանց, և արագ հայտնի դարձավ այն ժամանակվա Շվեյցարիայի սահմաններից դուրս։ Որպես ամուսնու պաշտպան՝ Դորոթեան դարձավ հասարակական գործիչ[3]։ Սա հիմնավորվում է Գերմանիայից և արտերկրից ժամանած այցելուների վավերական վկայություններով։ Ժամանակակիցները տեղյակ էին Դորոթեա Վիսի՝ իր ամուսնու համար ակնառու կարևորության մասին։ Օբվալդենում այս ուժեղ կնոջ հիշատակը վառ է մնացել՝ կանգնած ամուսնու կողքին[3]։
Եղբայր Կլաուսի կենսագրության մեջ Դորոթեա Վիսը 1488 թվականին նկարագրված է որպես աստվածավախ և չափազանց բարեպաշտ։ Նրա անունն ու ազգանունն առաջին անգամ հիշատակվել են համապատասխանաբար 1501 և 1529 թվականներին[1][5]։
1984 թվականին Հռոմի Պապ Հովհաննես II-ը (1920-2005) Դորոթեա Վիսին պատվել է որպես «սուրբ կին»։ 1988 թվականին Մարիա Ալմում (Ավստրիա) տեղի է ունեցել Դորոթեայի և Եղբայր Կլաուսի խաղաղության մատուռի բացումը։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Bruder-Klausen-Stiftung; Werner T. Huber (Hrsg.): Dorothea, die Ehefrau des hl. Niklaus von Flüe. Auszüge aus dem Quellenmaterial über Bruder Klaus, aus dem 15. Jahrhundert bis heute. Universitätsverlag, Freiburg 1994.
- Paulina Graf-Hagmann; Matthias Graf: Dorothea von Flüe im Schatten des heiligen Bruder Klaus. Kurze Lebensskizze. Vogt, Siebnen 1994.
- Roland Gröbli: Dorothee Wyss von Flüe (1430/2 bis 1495/6). Leben und Bedeutung einer aussergewöhnlichen Frau. Förderverein Niklaus von Flüe und Dorothee Wyss, Sachseln 2021, ISBN 978-3-905197-24-2.
- Niklaus Kuster; Nadia Rudolf von Rohr: Fernnahe Liebe. Niklaus und Dorothea von Flüe. Patmos Verlag, Ostfildern 2017, ISBN 978-3-8436-0876-3.
- Michael Jungo: Die verborgene Krone. Lebensgeschichte der Dorothea von Flüe. Stein am Rhein 1995.
- Martin Lätzel: DOROTHEA von Flüe, geborene Wyss. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 12, Bautz, Herzberg 1997, ISBN 3-88309-068-9, Sp. 275–276.
- Roland Sigrist: Dorothea von Flüe. In: Historisches Lexikon der Schweiz. 26. Januar 2005.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Roland Sigrist: Dorothea von Flüe. In: Historisches Lexikon der Schweiz.
- ↑ Dorothea von Flüe, verheiratet mit einem Heiligen, auf srf.ch, abgerufen am 7. August 2020.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Roland Gröbli: Dorothee Wyss von Flüe 1430/2 – 1495/6 (PDF, Grundlagendossier von 2021 auf der Website des «Fördervereins Niklaus von Flüe und Dorothee Wyss»)
- ↑ Ohne Dorothea wäre Niklaus von Flüe nie Bruder Klaus geworden Արխիվացված 2017-10-30 Wayback Machine, auf limmattalerzeitung.ch, abgerufen am 7. August 2020.
- ↑ SACHSELN: Älteste Quelle zu Dorothee Wyss entdeckt, auf luzernerzeitung.ch, abgerufen am 7. August 2020.
| ||||||
