Դիսկոնտ

Դիսկոնտ (անգլ.՝ discount), տնտեսական տերմին, որը բառացիորեն անգլերենից թարգմանաբար նշանակում է զեղչ, զեղչատոկոս, նվազեցում, տարբերություն^[1]։ Կախված համատեքստից` այն կարող է տարբեր իմաստներ ստանալ։

Դիսկոնտը ապրանքային շուկայում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զեղչ ապրանքի կամ ծառայության հայտարարված գնից, որը վաճառողը տրամադրում է սպառողին վաճառքի պահին^[1]։ Զեղչը կարող է առաջարկվել անմիջապես կանխիկ վճարման դեպքում (կանխիկ զեղչ) կամ մեծածախ գնումների դեպքում (առևտրային զեղչ)։ Առևտրային զեղչերը տրամադրվում են վաճառողին վաճառքի ծավալը մեծացնելու և, հետևաբար, մասշտաբից տնտեսման հասնելու համար, կամ օգտագործվում են որպես խաբեություն` շահելու հաճախորդի «հավատարմությունը» և կամ տրամադրվում են մեծ և ազդեցիկ գնորդի պահանջով։

Դիսկոնտը՝ որպես մուրհակների հաշվառում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մուրհակների հաշվառումը, որը կոչվում է նաև դիսկոնտ, փոխադրական մուրհակների, գանձապետական մուրհակների կամ պարտատոմսերի գնումն է անվանական արժեքից ցածր գնով։ Մուրհակները և պարտատոմսերը ապագայում ինչ-որ պահի մարվում են իրենց անվանական արժեքով։ Գնորդը, որը թողարկման պահին մուրհակ կամ պարտատոմս է ձեռք բերում, դրանց համար վճարում է անվանական կամ անձնական արժեքից պակաս (դիսկոնտով)։ Տարբերությունը (դիսկոնտը) այն գնի, որով նա գնում է մուրհակը կամ պարտատոմսը, և դրա անվանական արժեքի միջև մուրհակով կամ պարտատոմսով ապահովված վարկի տոկոսն է։ Եթե մուրհակի կամ պարտատոմսի սեփականատերը ցանկանա այնուհետև վաճառել դրանք մինչև դրանց ժամկետի ավարտը (վերազեղչել դրանք), նա կկարողանա դրանց համար ստանալ անվանական արժեքից պակաս գումար, չնայած ավելի շատ, քան վճարվել է դրանց համար։ Նրա կողմից վճարված սկզբնական գնի և ստացված գումարի միջև տարբերությունը հիմնականում կախված է նրանից, թե որքան ժամանակ է մնացել մինչև տվյալ արժեթղթի ժամկետի ավարտը։ Օրինակ, եթե 1000 անվանական արժեքով և մեկ տարի ժամկետով պարտատոմս է ձեռք բերվել 900-ով, ապա մարման արժեքի զեղչը համապատասխանում է տոկոսադրույքին. ${\frac {1000-900}{900}}=11,1\%$ վարկի վրա։

Դիսկոնտը արտարժույթի շուկայում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտարժույթի շուկայում դիսկոնտն անվանում են զեղչը (նվազեցում) արտարժույթի փոխարժեքից կանխիկ, կանխիկ գործարքների համար, եթե ենթադրվում է, որ դրա փոխարժեքը կնվազի գործարքի կնքման և կատարման ամսաթվերի միջև։ Այստեղ հակառակ հասկացությունը պրեմիան է, երբ որոշակի ժամանակահատվածի գործարքի դեպքում արժույթը գնանշվում է ավելի թանկ, քան կանխիկ գործարքների դեպքում^[1]։

Դիսկոնտը ֆոնդային շուկայում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆոնդային շուկայում դիսկոնտ ասելով հասկացվում է արժեթղթի անվանական արժեքի տոկոսային զեղչը։ Օրինակ, եթե 1000 ԱՄՆ դոլար անվանական արժեքով պարտատոմսը վաճառվում է 900 դոլարով, ապա դիսկոնտը կազմում է 10%։ Դիսկոնտ է կոչվում նաև արժեթղթի գնի տարբերությունը դրա վաճառքի և մարման ընթացքում^[1]։

Դրամական շրջանառության դիսկոնտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դրամական շրջանառության մեջ դիսկոնտը փողի որոշ տեսակների արժեզրկումն է մյուսների նկատմամբ, որոնք զուգահեռ շրջանառվում են (օրինակ՝ թղթադրամը՝ ոսկյա մետաղադրամների նկատմամբ)^[1]։

Դիսկոնտը խաղերի տեսության մեջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խաղերի տեսության մեջ արժույթի ներկա արժեքը ապագայում բազմապատկվում է անհայտ թվով կրկնվող խաղերի համար խաղի կրկնության հավանականությամբ։

Գրավի դիսկոնտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրավադրված գույքի իրական շուկայական արժեքի և դրա գրավային արժեքի միջև տարբերությունը, որն օգտագործվում է բանկի կողմից տրամադրվող վարկի գումարը որոշելու համար։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Дисконт / Лидия Николаевна Красавина // Динамика атмосферы — Железнодорожный узел. — М. : Большая российская энциклопедия, 2007. — С. 55. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 9). — ISBN 978-5-85270-339-2.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Словарь по экономике. Пер. с англ. под ред. П. А. Ватника. СПб.: Экономическая школа. 1998.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Средние значения дисконта в кредитовании

[БРЭ-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Дисконт / Лидия Николаевна Красавина // Динамика атмосферы — Железнодорожный узел. — М. : Большая российская энциклопедия, 2007. — С. 55. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 9). — ISBN 978-5-85270-339-2.

[1]