Բուլղարիայի ավտոմայրուղիներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բուլղարիայի ավտոմայրուղիներ

Բուլղարիայի ավտոմայրուղիներ, երկկողմանի երթևեկությամբ ճանապարհների տեսակ, նախատեսված բարձր արագությամբ երթևեկության համար։ 2012 թվականից առանձնանում են ավտոմայրուղիները (բուլղար․՝ автомагистрала) և արագընթաց ճանապարհները (բուլղար․՝ скоростен път): Տարբերությունները արագությունների սահմանափակման մեջ են` ավտոմայրուղիներում 140 կմ/ժ[1] և արագընթաց ճանապարհներին 120 կմ/ժ արագության սահմաններում, և միայն մայրուղիների վրա կան ճամփեզրեր[2]։

Ընդհանուր առմամբ, Բուլղարիայում վճարովի ավտոճանապարհներ չկան, գանձվում է միայն հարկ-վինետկա բոլոր ճանապարհներին (բացառությամբ քաղաքային)։ Վճար գանձվում է «Նոր Եվրոպա» կամրջով և բուլղարա-ռումինական սահմանի վրա գտնվող «Դանուբյան կամրջով» անցնող վարորդներից, սակայն Բուլղարիայի կառավարության ծրագրերի մեջ մտնում է վճարովի ճանապարհների ստեղծումը[3]։ 2016 թվականի ապրիլին ճանապարհային գործակալությունը հայտարարել է 3,5 տոննա ավտոմեքենաների համար էլեկտրոնային վճարային համակարգի ստեղծման մրցույթ[4]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավտոճանապարհների շինարարության ժամանակագրությունը

Ավտոմայրուղիների շինարարության առաջին պլանները հայտնվել են 1973 թվականին, երբ Բուլղարիայի Ժողովրդական Հանրապետության կառավարությունը տվեց օղակի կառուցման թույլտվություն, որին մոտենում էին երեք մայրուղիներ` Թրակիա, Հեմուս և Սև ծով[5]։ 1990 թվականին կառուցվել էր 273 կմ ավտոմայրուղի[6], իսկ 2007 թվականին (ԵՄ-ին անդամակցում) այն հասել է 420 կմ-ի պետական ֆինանսավորման հաշվին[6]։ ԵՄ միջոցների օգտագործումը թույլ տվեց Բուլղարիային արագացնել շինարարությունը. 2016 թվականի սեպտեմբերի դրությամբ կառուցվել էր 786 կմ ճանապարհ, ևս 36 կմ կառուցվում էր։

2011 թվականին բացվեց Սոֆիան Պերնիկի և Ստրումա ավտոմայրուղուն կապող 19 կիլոմետր երկարությամբ Լյուլինի մայրուղին։ 2013 թվականի հուլիսի 15-ին շահագործման է հանձնվել Սոֆիան Բուրգասին և Սև ծովի ափին կապող 360 կմ երկարությամբ Թրակիայի ավտոմայրուղին, որը կառուցվում էր 40 տարի[7]։ 2015 թվականի հոկտեմբերի 29-ին բացվեց Մարիցայի ավտոմայրուղու վերջին հատվածը, որը կապված էր Չիրպանի մոտ միանում էր Թրակիային և տանում էր թուրքական սահմանի վրա գտնվող կապիտան Անդրեևոյի անցակետը[8]։ 2015 թվականից ի վեր գործում է Սոֆիայի հյուսիսային ուղանցումը։

Ավտոմայրուղիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ճանապարհ Որտեղից Երթուղի Որտեղ Երկարություն Սպասարկվում է % Կառուցվում է Պլաններում է Մնացել է
Թրակիա Սոֆիա Պազարջիկ, Պլովդիվ, Ստարա Զագորա, Սլիվեն, Յամբոլ Բուրգաս 360 կմ 360 կմ 100% Ավարտված է[7]
Հեմուս Սոֆիա Բոտևգրադ, Պլեվեն, Լովեչ, Վելիկո Տիռնովո, Տիրգովիշտե, Շումեն Վառնա 433 կմ 168 կմ 38,8% 76,3 կմ[9][10]
Ստրումա Պերնիկ, Դուպնիցա, Բլագոևգրադ, Սանդանսկի, Պետրիչ Կուլատա; Հունաստան Հունաստան 150 կմ 87 կմ 58% 36,2 կմ 4,4 կմ[11] Կրեսնա-Սանդանսկի-Q3 2018;[12] Բլագոևգրադ-Կրուպնիկ-Q1 2019[13]
Մարիցա Չիրպան, Հասկովո/Դիմիտրովգրադ Կապիտան Անդրեևո,
Թուրքիա Թուրքիա
117 կմ 117 կմ 100% Ավարտված է[8]
Սև ծով Վառնա Նասեբար Բուրգաս 103 կմ 10 կմ 9,71%
Լյուլին Սոֆիա Պերնիկ, 19 կմ 19 կմ 100% Ավարտված է[14]
Կալոտինա Սոֆիա Սլիվնիցա Կալոտինա,
Սերբիա Սերբիա
49 км[15]
Սոֆիայի հյուսիսային ուղանցում , Սոֆիայի օղակաձև ճանապարհ և Սոֆիա , Սոֆիայի օղակաձև ճանապարհ և 32 կմ 24 կմ 75% Ավարտված է[16]
Վելիկո Տիռնովո—Ռուսե[17] Վելիկո Տիռնովո Բյալա Ռուսե, Դանուբի կամուրջ,
Ռումինիա Ռումինիա
118 կմ
Ընդամենը 1,386 կմ 786 կմ 56,73% 36,2 կմ 81 կմ

Արագընթաց ճանապարհներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արագընթաց ճանապարհ Որտեղից Երթուղի Որտեղ Երկարությունը Սպասարկվում է % Կառուցվում է Պլաններում է Մնացել է
Բոտևգրադ—Վիդին Բոտևգրադ, Մեզդրա, Վրացա, Մոնտանա Վիդին, կամուրջ «Նոր Եվրոպա»,
Ռումինիա Ռումինիա
185 կմ 18.5 կմ[18][19] 10%
Շումեն — Ռուսե Շումեն, Ռազգրադ Ռուսե, Դանուբի կամուրջ,
Ռումինիա Ռումինիա
110 կմ

Բոտևգրադից Մեզդրա ճանապարհի 31,5-կմ հատվածը շահագործվում է 2013 թվականից։ Սպասվում է Մեզդրայի և Վիդինի միջև ճանապարհի շինարարության ավարտում։

Այլ նախագծեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2012 թվականին Բուլղարիայի կառավարությունը բանակցություններ սկսեց Կատարի հետ` Սվիլենգրադից թուրքական-հունական սահմանի երկայնքով Ռումինիայի սահմանի Ռուսե քաղաք ճանապարհի կառուցման մասին։ Ճանապարհը պետք է մտնի IX համաեվրոպական միջանցքի մեջ։ 2012 թվականի հոկտեմբերին հայտարարվել է մրցույթ[20]։

Ճանապարհ հարևան պետություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հունաստան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստրումա ավտոմայրուղին տանում է դեպի Կուլատայի մոտ հունական սահմանը և կապում է A25 ավտոմայրուղու (Սերես-Լանգադաս-Էգնատիա) հետ։ Երթուղին ներառված է IV համաեվրոպական միջանցքում։ Սվիլենգրադի մոտ կառուցվել է Maritsa ավտոճանապարհի մեկ այլ ճյուղավորում, ապագա A21 ավտոճանապարհին միանալու համար։

Ռումինիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հեմուս ավտոմայրուղուց դուրս եկող Բոտևգրադ-Վիդին, Վելիկո Տիռնովո-Ռուսե և Շումեն-Ռուսե արագընթաց մայրուղիները կտանեն Ռումինիա, իսկ Բոտևգրադ-Վիդին ճանապարհը կառուցվելու է մյուսներից ավելի շուտ։ Ռումինիայի վարչապետ Վիկտոր Պոնտան, Նոր Եվրոպա կամրջի բացումից հետո հայտարարեց, որ Ռումինիան կկառուցի մեկ այլ ճանապարհ Կրայովա և Կալաֆատ քաղաքների միջև[21]։ Ապագայում Սև ծով մայրուղին կմիանա A4 մայրուղուն, որը տանում է Կոնստանցա (A2 ճանապարհից դեպի Բուխարեստ տանող ճանապարհի ճյուղավորում)։

Թուրքիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կապիտան Անդրեևոյի անցակետի Մարիցա ավտոմայրուղին կապում է Ստամբուլ տանող թուրքական O-3 մայրուղուն։

Սերբիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Կալոտինա» ավտոմայրուղու Սոֆիայից մինչև Կալատինա 31.5 կիլոմետրանոց հատվածը կապվելու է Նիշ տանող A4 սերբական ճանապարհին։ Երթուղին ներառված է X համաեվրոպական միջանցքում։

Մակեդոնիայի Հանրապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դուպնիցա-Կյուստենդիլ ճանապարհը, որը դուրս է գալիս «Ստրումա» ավտոմայրուղուց, հետագայում պետք է կապված լինի Մակեդոնիայի Հանրապետության ճանապարհների հետ։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Bulgaria Ups Hwy Speed Limit to 140 km/h». novinite.com. 2012 թ․ հունիսի 26.
  2. «Amendments in the Roads Act». State gazette (47). 2012 թ․ հունիսի 26. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 6-ին.
  3. «The World Bank Will Consult Road Infrastructure Agency for the Introduction of a Toll System at the Use of the National Roads». RIA. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 17-ին.
  4. «Bulgaria launches 102 mln euro electronic toll collection system tender». SEE News. 2016 թ․ ապրիլի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 18-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 3-ին.
  5. «Магистрална равносметка» (բուլղարերեն). Tema Daily. 2013 թ․ ապրիլի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 3-ին.
  6. 6,0 6,1 Maria Andonova (2008 թ․ հունիսի 27). «Защо няма магистрали». "Капитал". Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 5-ին.
  7. 7,0 7,1 «Bulgaria Opens Monday Its First Completed HWY Trakiya». novinite.com. 2013 թ․ հուլիսի 15.
  8. 8,0 8,1 «След 36 години АМ "Марица" най-после е готова!». plovdiv24.bg (բուլղարերեն). Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
  9. «АПИ стартира обществената поръчка за изграждането на близо 10 км от АМ „Хемус" между Ябланица и Боаза» (բուլղարերեն). API. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 12-ին.
  10. «АПИ стартира обществената поръчка за изграждането на още 16 км от АМ „Хемус" от п. в. „Белокопитово" към Търговище» (բուլղարերեն). API. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 29-ին.
  11. «Най-скъпият и дълъг тунел: 2 км за 250 млн. лв» (բուլղարերեն). capital.bg. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
  12. «Строителството на лот 3.3 Кресна – Сандански на АМ"Струма" започва през пролетта на 2016 г.» (բուլղարերեն). infrastructure.bg. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  13. «В присъствието на министрите Лиляна Павлова и Ивайло Московски бяха подписани договорите за строителство и надзор на Лот 3.1. на АМ „Струма"» (բուլղարերեն). Ministry of Regional Development. 2015 թ․ դեկտեմբերի 30. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 4-ին.
  14. «Bulgaria Gives Official Launch to Its First Completed Highway». novinite.com. 15 May 2011.
  15. «Пореден краен срок: Магистралата София-Ниш готова до края на 2016 година». mediapool.bg (բուլղարերեն).
  16. «Изцяло е пусната за движение Северната скоростна тангента» (բուլղարերեն). API. 2016 թ․ ապրիլի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 4-ին.
  17. «Bulgaria Plans Construction of Ruse-Veliko Tarnovo Motorway». novinite.com. 2015 թ․ փետրվարի 13.
  18. «The long-awaited day for Danube Bridge Vidin Calafat, 14.06.2013». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 18-ին.
  19. «Над 46,5 млн. лв. са инвестирани в изграждането на обходния път на Монтана» (բուլղարերեն). RIA. 2015 թ․ դեկտեմբերի 29. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 4-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 4-ին.
  20. «Tender for feasibility study of Ruse-Svilengrad was announced». stroitelstvo.info (բուլղարերեն). 2012 թ․ հոկտեմբերի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 18-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 3-ին.
  21. «Premier Ponta: Motorway connection envisaged between Craiova and Calafat». agerpres.ro. 2013 թ․ հունիսի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 17-ին.