Աղջկաբերդ հուշարձան-թանգարան (Բերդաշեն)
 | |
|---|---|
 Հայրենական մեծ պատերազմում զոհված բերդաշենցիներին նվիրված հուշարձան։ | |
| Բարձրություն | 30 մետր |
| Երկիր |  Արցախ |
| Բնակավայր | Բերդաշեն |
| Հիմնական թեմա | Հայրենական մեծ պատերազմ |
պատկերված են
| |
«Աղջկաբերդ» հուշարձան-թանգարան, Հայրենական մեծ պատերազմում զոհված արցախցիների հիշատակին նվիրված հուշարձան-թանգարան Արցախի Հանրապետության Մարտունու շրջանի Բերդաշեն գյուղում[1][2]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ առասպելի՝ մոնղոլները մի հայ գեղջկուհու ցանկացել են առևանգել[2]։ Վերջինս էլ փրկվելու համար նետվել է գյուղի «Աղջկաբերդ» կոչվող լեռան բարձունքից և ողջ մնացել[2]։ Հետագայում, որպես հերոսական կնոջ մարմնացում «Աղջկաբերդ»-ի դիմացի լեռան վրա կառուցվում է հուշարձան-թանգարանը, որն իր մեջ ներառում է եռահարկ շինություն, թանգարանային հարկերով, որտեղ պահվում էին գյուղի պատմությունը ներկայացնող նմուշներ՝ պեղված հենց գյուղի տարածքից[2]։ Հայրենական մեծ պատերազմում զոհված արցախցիների հիշատակին նվիրված հուշարձանը՝ մոտ 30 մետր բարձրությամբ եռահարկ շինություն է, որը իր մեջ ներառում է նաև թանգարանը, որտեղ Աղջկաբերդ ամրոցի ու նրա մոտ գտնվող հին բնակատեղիների պեղումների ժամանակ գտնված ցուցանմուշների մեծ հավաքածու կար[1]։ Հուշարձանը պատկերող կնոջ մի ձեռքին թուր է, մյուս ձեռքին՝ հավերժություն խորհրդանշող դափնու տերև[2]։ Հուշարձանը Արցախյան ազատամարտի ընթացքում բազմիցս վնասվել է Ադրբեջանի զինված ուժերի կողմից[2]։
Հուշարձանի վերանորոգում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2019 թվականին վերականգնվել է հուշարձան-թանգարանը[1]։ «Բերդաշեն» բարեգործական հիմնադրամի ֆինանսավորմամբ օգոստոսի 18-ից մեկնարկել է շինարարական աշխատանքները, հրավիրվել են մասնագետներ, ովքեր իրականացրել են հուշարձանի վերականգնման աշխատանքները[1]։ Դժվարանցանելի է եղել դեպի հուշահամալիր տանող ճանապարհը, որը ևս պետք է վերականգնվեր[1]։ Նախատեսված է եղել տարածքում կառուցել ավտոկակայանատեղի, հասարակական զուգարաններ, ինչպես նաև տեղադրել դիտահարթակներ[1]։ Հուշարձան-թանգարանի վերականգնմանը զուգահեռ, հնագետ Համլետ Պետրոսյանի արշավախմբի կողմից պեղման աշխատանքներ են կատարվել գյուղի «Պերթ» սրբավայրի տարածքում[1]։ Համայնքին կից Կուսաբերդ-Աղջկաբերդ միջնադարյան բերդը տասնամյակներ շարունակ եղել է գյուղի դպրոցի ուսուցչուհի Հայկուշ Ազարյանի «հնագիտական» պեղումների առարկան, որը, ըստ ճարտարապետ Սևակ Ասրյանի, հիմք է հանդիսացել հնագիտական աշխատանքներ մեկնարկելու համար[1]։ Արդյունքում հայտնաբերվել են տարբեր նշանակության ու ժամանակաշրջանի հետաքրքրիր ցուցանմուշներ, որոնք թվագրվում են 10-12-րդ դարերով[1]։ Պեղվել է բնակավայրի մի հատվածը, որտեղ առկա են 2 թոնրատուն և բնակավայրի պատեր[1]։ Հուշարձանի տարածքում ևս ընթացել են պեղման աշխատանքներ, որտեղ ի հայտ են եկել նոր նմուշներ[1]։ Հետագայում հետազոտությունների արդյունքները պետք է հրապարակվեին հնագիտական արշավախմբի կողմից և կցուցադրվեին հուշարձան-թանգարանում[1]։
2021 թվականի դրությամբ շինաշխատանքներ չեն կատարվել, իսկ հուշարձանն էլ եղել է բավականին անմխիթար վիճակում[2]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 «Վերականգնվում է Բերդաշենի «Աղջկաբերդ» հուշարձան-թանգարանը». artsakhpress.am. 2019 թ․ օգոստոսի 28. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 20-ին.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 «ԽՈՆԱՐՀՈՒՄԻ ՃԱՆԱՊԱՐՀ՝ ԴԵՊԻ ԱՂՋԿԱԲԵՐԴ». artsakhtert.com. 2021 թ․ հոկտեմբերի 20. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 20-ին.