Ալեքսանդրի սյուն (Դոնի Ռոստով)

Ալեքսանդրի սյուն;
	Ալեքսանդրի սյունը Դոնի Ռոստովում
Տեսակ	հուշարձան
Ճարտարապետ	Նիկոլայ Դուրբախ
Ստեղծում	1894
Բարձրություն	11 մետր
Երկիր	Ռուսաստան
Բնակավայր	Ռոստովի մարզ
Նյութ	granite?
Ներկա վիճակ	Կանգուն
	Column of Alexander II (Rostov-on-Don) Վիքիպահեստում

Ալեքսանդրի սյուն^[1] (ռուս.` Александровская колонна), հուշարձան, որը գտնվում է Դոնի Ռոստովի Վիտյա Չերևիչկինի անվան մանկական զբոսայգում։ Հուշարձանը բացվել է 1894 թվականին Նոր Նախիջևանում (1928 թվականին Նոր Նախիջևանը միացվել է Դոնի Ռոստովին)։ Ալեքսանդրի սյունը համարվում է քաղաքի մինչհեղափոխական միակ հուշարձանը^[2]։ Սյունն ունի տեղական նշանակության մշակութային ժառանգության օբյեկտի կարգավիճակ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալեքսանդրի սյան հանդիսավոր բացումը կայացել է 1894 թվականի սեպտեմբերի 18-ին (այդ օրը բացվել է նաև Եկատերինա Երկրորդի հուշարձանը)^[3]։ Հուշարձանը նվիրված է Ալեքսանդր Երկրորդի գահակալման 25-ամյակին։ Հենց այդ պատճառով էլ սյունը ստացել է «Ալեքսանդրի» անվանումը։

Հուշարձանը իրենից ներկայացնում է 11 մետրանոց սյուն, որը պատրաստված է գրանիտի մեկ ամբողջական ապառաժից` Ռուսաստանի գերբով պսակված։ Սյունը կանգնեցված է քառակուսի պատվանդանի վրա։ Հուշարձանի զբաղեցրած տարածքը շրջափակված է շղթայակապ պատնեշով։ Հուշարձանի հեղինակը համարվում է նորնախիջանցի հայտնի ճարտարապետ Նիկոլայ Դուրբախը։ Սյունը պատրաստվել է Ս.Ա. Տոնիտոյի անվան արհեստանոցում։ Մինչև տեղադրվելը հուշարձանը կրում էր «Ալեքսանդր Երկրորդի հուշարձան` նորնախիջևանցի հայերի կողմից» անվանումը։

Խորհրդային կարգերի հաստատվելուց հետո հուշարձանը չի հանվել։ Ապամոնտաժվել են միայն պատվանդանի հուշատախտակները և վերևում գտնվող երկգլխանի արծիվը։ 1994 թվականի վերանորոգման ընթացքում սյան վրա կրկին տեղադրվել են երկգլխանի արծիվ և պատվանդանի հուշատախտակներ, որոնց վրա գրված էին, «Հուշարձանը նվիրված է Ալեքսանդր Երկրորդի գահակալման 25-ամյակին» և «Նորնախիջևանցի հայերի կողմից. 25.09.1894»: