Վիջենիցա
Սարաևո Սիթի Հոլ (բոսն, խորվ և սերբ՝ Gradska vijećnica Sarajevo / Градска вијећница Сарајево), որը հայտնի է որպես Վիջեցենիցա, գտնվում է Սարաևո քաղաքում։ Այն նախագծվել է 1891 թվականին չեխ ճարտարապետ Կարել Պարիկի կողմից, բայց նախարար Բարոն Բենի Կալլայի քննադատությունները պատճառ դարձան, որ նա դադարեցնի աշխատանքը նախագծի վրա։ Սկզբնապես այն Սարաևոյի Ավստրո-հունգարական շրջանի ամենամեծ և ներկայացուցչական շենքն էր և ծառայում էր որպես քաղաքապետարան[1][1]։
Շենքը վերաբացվել է 2014 թվականի մայիսի 9-ին[2]։ Դա Սարաևոյի քաղաքապետի ներկայիս նստավայրն ու շտաբն։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ալեքսանդր Վիտտեկը, ով աշխատում էր նախագծի վրա 1892 և 1893 թվականներին, հիվանդացավ և մահացավ 1894 թվականին Գրաց քաղաքում, և աշխատանքն ավարտեց Չիրիլ Իվեկովիչը։ Կառուցապատվել է պատմական էկլեկտիզմի ոճական խառնվածքով, հիմնականում կեղծ-մավրական
տեսքով, որի համար ոճային աղբյուրները հայտնաբերվել են Իսպանիայի և Հյուսիսային Աֆրիկայի իսլամական արվեստում։
Շինարարական աշխատանքները սկսվեցին 1892-ին և ավարտվեցին 1894-ին` 984,000 կրոն արժողությամբ, 32,000 պսակ` նախատեսված հարմարանքների և կցամասերի համար։ Այն պաշտոնապես բացվեց 1896 թվականի ապրիլի 20-ին և հանձնվեց Քաղաքային իշխանությանը, որը զբաղեցրեց տարածքը մինչև 1949 թվականը, երբ այն հանձնվեց Բոսնիա և Հերցեգովինայի ազգային և համալսարանական գրադարանին։
1992-ի օգոստոսի 25-ին Սարաևոյի պաշարման ժամանակ սերբական գնդակոծությունները գրադարանի ամբողջական ոչնչացման պատճառ դարձան. կորուստների թվում էին շուրջ 700 ձեռագրեր և ինկունաբուլաներ, և բոսնիական սերիական հրատարակությունների եզակի հավաքածու, որոնցից շատերը 19-րդ դարի Բոսնիայի մշակութային վերածննդի կեսերից էին։ Հարձակումից առաջ գրադարանում պահվում էին 1,5 միլիոն հատորներ և ավելի քան 155 000 հազվագյուտ գրքեր և ձեռագրեր[3]։ Որոշ քաղաքացիներ և գրադարանավարներ փորձում էին փրկել գրքեր, բայց նրանք դիպուկահարների նշանառության տակ էին, առնվազն մեկ մարդ մահացավ։
Գրքերի մեծ մասը հնարավոր չէր փրկել հրդեհից։ Շենքի կառուցվածքային նորոգումը նախատեսվում էր իրականացնել չորս փուլով. 1996–1997 (ֆինանսավորվել է Ավստրիայի հանրապետության նվիրատվությամբ) և 2000–2004 (ֆինանսավորվել է Եվրոպական հանձնաժողովի նվիրատվությամբ) և Բարսելոնա քաղաքը մյուսների թվում։ Երրորդ փուլն ավարտվեց 2012-ի սեպտեմբերին, որի գնահատված արժեքը 4,6 միլիոն փոխարժեքով էր (մոտ 2,37 միլիոն եվրո) էր, և քաղաքապետարանը կվերադարձնի իր նախկին շնորհին։ Չորրորդ փուլը սկսվեց երրորդ փուլի ավարտից հետո և տևեց մոտ 20 ամիս, որն ավարտվեց 2013-ի վերջին և արժեցավ 14 միլիոն (մոտ 7,23 միլիոն եվրո), որոնք ապահովված են IPA- ի միջոցով։ Այս փուլում ամբողջ ներքին հարդարանքը կառուցվեց և վերակառուցվեց (նկարներ, քանդակներ, գրքեր), ինչը նշանակում է, որ շենքը վերադարձվում էր բնականոն գործունեության։ Այն ամենը, ինչը հնարավոր էր վերականգնել, արվել է այդպես, մինչդեռ այն իրերը, որոնք հնարավոր չէր փրկել, պատրաստվել են նորովի հատուկ ձևանմուշների միջոցով։ Վերակառուցման և վերականգնման ողջ գործընթացը կանխատեսվում էր, որ կարժենա մոտ 25 միլիոն KM (մոտ 13 միլիոն եվրո)։
Վերանորոգումից հետո շենքը, որն այժմ ազգային հուշարձան է, օգտագործվել է տարբեր միջոցառումների համար։ Դրա տարածքն օգտագործվել է կառավարման բոլոր մակարդակների, համերգների և ցուցահանդեսների համար տարբեր արձանագրային միջոցառումների համար[4]։
Նորացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վերականգնումից տարիներ անց շենքը վերաբացվեց 2014 թվականի մայիսի 9-ին՝ Սարաևոյի ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի և Վեդրան Սմայլովիչի կատարմամբ[5]։
\
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 «- vijećnica -». www.vijecnica.ba. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ www.oslobodjenje.ba/ Opening of the national library. Արխիվացված Մայիս 11, 2014 Wayback Machine
- ↑ Riedlmayer, András. «Erasing the Past: The Destruction of Libraries and Archives in Bosnia-Herzegovina». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 18-ին.
- ↑ «Vijećnica na proljeće s nekadašnjim sjajem - Klix.ba». archive.is. 2012 թ․ սեպտեմբերի 10. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 24-ին.
- ↑ Sito-Sučić, Daria (2014 թ․ մայիսի 9). «Sarajevo reopens landmark city hall and library destroyed in war». Reuters. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 9-ին.