Jump to content

Վերծնոտային զարկերակ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վերծնոտային զարկերակ
Սկիզբ է առնումԱրտաքին քնային զարկերակ
Սկզբնավրում էposterior superior alveolar artery? և deep temporal arteries?
Մասն էartery system?
Ենթակատեգորիաsubdivision of external carotid artery?[1] և անհատական ​​անատոմիական կառուցվածք
Նկարագրված էԳրեյի անատոմիա (20-րդ հրատարակություն)[2]
 Maxillary artery Վիքիպահեստում

Վերծնոտային զարկերակ (լատին․՝ a. maxillaris), արտաքին քներակ զարկերակի վերջնային ճյուղերից մեկը, ավելի մեծ, քան նրա մյուս ծայրային ճյուղը՝ քունքային մակերեսային զարկերակը[3][4]։

Տեղագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սկզբում զարկերակը գտնվում է ստորին ծնոտի միջային ճյուղի մոտ, որից հետո այն գնում է ստորքունքային փոս և թևաքմային փոս, որտեղ բաժանվում է վերջնային ճյուղերի[5]։։

Տեղագրական առումով վերծնոտային զարկերակը բաժանված է երեք հատվածի՝ ծնոտային, ստորքունքային և թևաքմային, որոնցից յուրաքանչյուրը ունի իր ճյուղերը[6]։

Ծնոտային բաժին

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Ականջային խորանիստ զարկերակ (լատին․՝ a. auricularis profunda), անոթավորում է քունքստործնոտային հոդը, արտաքին լսողական անցուղին և թմբկաթաղանթը։
  2. Առաջային թմբկային զարկերակ (լատին․՝ a. tympanica anterior), անոթավորում է թմբկախոռոչի լորձաթաղանթը;
  3. Ստորին ատամնաբնային զարկերակ (լատին․՝ a. alveolaris inferior), իր հերթին տալիս է ատամնային ճյուղեր (լատին․՝ rr. dentales), կզակային զարկերակ (լատին․՝ a. mentalis), որը արյուն է մատակարարում դեմքի մկաններին և կզակի մաշկին, նաև տալիս է ծնոտկորճային զարկերակը (լատին․՝ a. mylohyoideus), որը անոթավորում է երկգլխանի մկանի առաջային փորիկը և համանուն մկանը։
  4. Ուղեղապատյանային միջին զարկերակ (լատին․՝ a. meningea media), գնում է դեպի միջին գանգափոսի կարծր պատյան (լատին․՝ rr. frontales et parietales), իր ճանապարհին տալով՝ թմբկային վերին զարկերակը (լատին․՝ a. tympanica superior)՝ թմբկաթաղանթի լորձաթաղանթի համար։

Ստորքունքային բաժին

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Թշային զարկերակ (լատին․՝ a. buccalis), անոթավորում է այտի մկանները և լորձաթաղանթը;
  2. Ծամիչ զարկերակ (լատին․՝ a. masseterica)՝ ճյուղեր համանուն մկանին;
  3. Թմբկային խորանիստ զարկերակ (լատին․՝ a. tympanica profunda)` ճյուղեր թմբկային մկաններին։
  4. Վերին հետին ատամնաբնային զարկերակ (լատին․՝ a. alveolaris superior posterior), ներթափանցում է վերծնոտային ծոցի մեջ՝ արյուն մատակարարելով լորձաթաղանթին, տալիս են ատամնային ճյուղեր (լատին․՝ rr. dentales), որոնք սնուցում են վերին ծնոտի ատամները և լնդերը;
  5. Թևակերպային ճյուղեր (լատին․՝ rr. pterygoidei) ՝ համանուն մկանների համար։

Թևաքմային բաժին

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Ստորակնակպճային զարկերակ (լատին․՝ a. infraorbitalis);
  2. Քմային վայրէջ զարկերակ (լատին․՝ a. palatina descendens), սկզբում տալիս է թևակերպային խողովակի զարկերակը (լատին․՝ a. canalis pterygoidei)` անոթավորեոլվ ըմպանի վերին մասը, լսողական փողը, փափուկ և կարծր քիմքերը։ Քմային վայրէջ զարկերակը բերանակցվում է դիմային զարկերակի ճյուղ՝ քմային վերել զարկերակի հետ;
  3. Սեպաքմային զարկերակ (լատին․՝ a. sphenopalatina) մտնում է քթի խոռոչ և տալիս է հետին կողմնային քթային ճյուղեր (լատին․՝ aa. nasales posteriores laterales) և հետին միջնապատային ճյուղեր (լատին․՝ rr. septales posteriores)՝ անոթավորելով քթի միջնապատի հետնամասը և քթի լորձաթաղանթը[5]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. անատոմիայի հիմնարար մոդել
  2. http://www.bartleby.com/107/144.html
  3. Фрэнк Неттер Атлас анатомии человека / под ред. Н. О. Бартоша. — 2-е изд. — М.: ГЭОТАР-МЕД, 2003. — С. 435. — 600 с.
  4. Князев М. Д. Сонные артерии // Большая Медицинская Энциклопедия / под ред. Б. В. Петровского.
  5. 5,0 5,1 Борзяк Э. И. Анатомия человека / под ред. М. Р. Сапина. — М.: Медицина, 1997. — С. 130—133. — 560 с.
  6. «IT4». web.archive.org. 2006 թ․ սեպտեմբերի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ սեպտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.