«Մակածություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ clean up using AWB (7852) |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{անաղբյուր}} |
{{անաղբյուր}} |
||
'''Մակածություն''' (ինդուկցիա, {{lang-la|inductio}}), [[տրամաբանություն|տրամաբանության]] մեջ` |
'''Մակածություն''' (ինդուկցիա, {{lang-la|inductio}}), [[տրամաբանություն|տրամաբանության]] մեջ` մտահանգման այնպիսի եղանակ է, երբ մասնավոր դատողությունների հիման վրա եզրահանգում է կատարվում ընդհանուրի վերաբերյալ։ Օրինակ, ուսումնասիրելով տվյալ սենյակում գտնվող բոլոր գնդակները, և բացահայտելով, որ նրանցից յուրաքանչյուրը սպիտակ է` սուբյեկտը կարող է կատարել հետևյալ եզրահանգումը` «Տվյալ սենյակի բոլոր գնդակները սև են»: Մակածությունը` ինդուկցիան, այս դեպքում կունենա հետևյալ տեսքը: |
||
1-ին գնդակը սև է: |
|||
2-րդ գնդակը սև է: |
|||
3-րդ գնդակը սև է: |
|||
...... |
|||
10-րդ գնդակը սև է: |
|||
15-րդ գնդակը սև է: |
|||
...... |
|||
n-րդ գնդակը սև է: |
|||
Տվյալ սենյակում բացի ուսումնասիրված գնդակներից ուրիշ գնդակներ չկան: |
|||
Հետևաբար տվյալ սենյակի բոլոր գնդակները սև են: |
|||
Այս օրինակում մասնավոր դատողություններն են «1-ին գնդակը սև է»: «2-րդ գնդակը սև է»: «n-րդ գնդակը սև է:» և այլն: Ընդհանուր դատողությունը մտահանգման եզրակացությունն է` «Տվյալ սենյակի բոլոր գնդակները սև են»: |
|||
Վերը ներկայացվածը լրիվ ինդուկցիայի օրինակ է: Ինդուկցիան, կարող է լինել նաև ոչ-լրիվ: |
|||
{{անավարտ}} |
{{անավարտ}} |
||
12:56, 9 Սեպտեմբերի 2012-ի տարբերակ
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Մակածություն (ինդուկցիա, լատին․՝ inductio), տրամաբանության մեջ` մտահանգման այնպիսի եղանակ է, երբ մասնավոր դատողությունների հիման վրա եզրահանգում է կատարվում ընդհանուրի վերաբերյալ։ Օրինակ, ուսումնասիրելով տվյալ սենյակում գտնվող բոլոր գնդակները, և բացահայտելով, որ նրանցից յուրաքանչյուրը սպիտակ է` սուբյեկտը կարող է կատարել հետևյալ եզրահանգումը` «Տվյալ սենյակի բոլոր գնդակները սև են»: Մակածությունը` ինդուկցիան, այս դեպքում կունենա հետևյալ տեսքը: 1-ին գնդակը սև է: 2-րդ գնդակը սև է: 3-րդ գնդակը սև է: ...... 10-րդ գնդակը սև է: 15-րդ գնդակը սև է: ...... n-րդ գնդակը սև է: Տվյալ սենյակում բացի ուսումնասիրված գնդակներից ուրիշ գնդակներ չկան: Հետևաբար տվյալ սենյակի բոլոր գնդակները սև են:
Այս օրինակում մասնավոր դատողություններն են «1-ին գնդակը սև է»: «2-րդ գնդակը սև է»: «n-րդ գնդակը սև է:» և այլն: Ընդհանուր դատողությունը մտահանգման եզրակացությունն է` «Տվյալ սենյակի բոլոր գնդակները սև են»: Վերը ներկայացվածը լրիվ ինդուկցիայի օրինակ է: Ինդուկցիան, կարող է լինել նաև ոչ-լրիվ: