«Մակածություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ clean up using AWB (7852)
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
{{անաղբյուր}}
{{անաղբյուր}}
'''Մակածություն''' (ինդուկցիա, {{lang-la|inductio}}), [[տրամաբանություն|տրամաբանության]] մեջ` ապացուցման այնպիսի եղանակ, երբ մասնավոր դրույթի միջոցով ապացուցվում է ընդհանուրը։
'''Մակածություն''' (ինդուկցիա, {{lang-la|inductio}}), [[տրամաբանություն|տրամաբանության]] մեջ` մտահանգման այնպիսի եղանակ է, երբ մասնավոր դատողությունների հիման վրա եզրահանգում է կատարվում ընդհանուրի վերաբերյալ։ Օրինակ, ուսումնասիրելով տվյալ սենյակում գտնվող բոլոր գնդակները, և բացահայտելով, որ նրանցից յուրաքանչյուրը սպիտակ է` սուբյեկտը կարող է կատարել հետևյալ եզրահանգումը` «Տվյալ սենյակի բոլոր գնդակները սև են»: Մակածությունը` ինդուկցիան, այս դեպքում կունենա հետևյալ տեսքը:
1-ին գնդակը սև է:
2-րդ գնդակը սև է:
3-րդ գնդակը սև է:
......
10-րդ գնդակը սև է:
15-րդ գնդակը սև է:
......
n-րդ գնդակը սև է:
Տվյալ սենյակում բացի ուսումնասիրված գնդակներից ուրիշ գնդակներ չկան:
Հետևաբար տվյալ սենյակի բոլոր գնդակները սև են:

Այս օրինակում մասնավոր դատողություններն են «1-ին գնդակը սև է»: «2-րդ գնդակը սև է»: «n-րդ գնդակը սև է:» և այլն: Ընդհանուր դատողությունը մտահանգման եզրակացությունն է` «Տվյալ սենյակի բոլոր գնդակները սև են»:
Վերը ներկայացվածը լրիվ ինդուկցիայի օրինակ է: Ինդուկցիան, կարող է լինել նաև ոչ-լրիվ:
{{անավարտ}}
{{անավարտ}}



12:56, 9 Սեպտեմբերի 2012-ի տարբերակ

Մակածություն (ինդուկցիա, լատին․՝ inductio), տրամաբանության մեջ` մտահանգման այնպիսի եղանակ է, երբ մասնավոր դատողությունների հիման վրա եզրահանգում է կատարվում ընդհանուրի վերաբերյալ։ Օրինակ, ուսումնասիրելով տվյալ սենյակում գտնվող բոլոր գնդակները, և բացահայտելով, որ նրանցից յուրաքանչյուրը սպիտակ է` սուբյեկտը կարող է կատարել հետևյալ եզրահանգումը` «Տվյալ սենյակի բոլոր գնդակները սև են»: Մակածությունը` ինդուկցիան, այս դեպքում կունենա հետևյալ տեսքը: 1-ին գնդակը սև է: 2-րդ գնդակը սև է: 3-րդ գնդակը սև է: ...... 10-րդ գնդակը սև է: 15-րդ գնդակը սև է: ...... n-րդ գնդակը սև է: Տվյալ սենյակում բացի ուսումնասիրված գնդակներից ուրիշ գնդակներ չկան: Հետևաբար տվյալ սենյակի բոլոր գնդակները սև են:

Այս օրինակում մասնավոր դատողություններն են «1-ին գնդակը սև է»: «2-րդ գնդակը սև է»: «n-րդ գնդակը սև է:» և այլն: Ընդհանուր դատողությունը մտահանգման եզրակացությունն է` «Տվյալ սենյակի բոլոր գնդակները սև են»: Վերը ներկայացվածը լրիվ ինդուկցիայի օրինակ է: Ինդուկցիան, կարող է լինել նաև ոչ-լրիվ: