«Վահան (զինատեսակ)»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Ռոբոտը փոփոխում է․: de:Schild (Schutzwaffe) |
|||
Տող 18. | Տող 18. | ||
[[Պատկեր:Formes des Blasons Ecus Coats of Arms.svg|thumb|200px|Վահանը զինանշաններում]] |
[[Պատկեր:Formes des Blasons Ecus Coats of Arms.svg|thumb|200px|Վահանը զինանշաններում]] |
||
Դասական կամ ավանդական վահաններ. |
|||
Վահանը ցանկացած զինանշանի հիմքն է: |
|||
1 - հին ֆրանսիական |
|||
2 - արդի ֆրանսիական ( եվրոպական ) |
|||
3 - օվալաձև |
|||
4 - նախատեսված տիկնանց համար |
|||
5 - քառանկյուն |
|||
6 - իտալական |
|||
7 - շվեյցարական |
|||
8 - անգլիական |
|||
9 - գերմանական |
|||
10 - լեհական |
|||
11 - իսպանական |
|||
Ներկայացված են արևմտաևրոպական վահանների հիմնական ձևերը՝ եռանկյունի - վիկինգների (1), ուղղանկյուն և ներքևում սրացած - ֆրանսիական (2), օվալ - իտալական (3), նախատեսված կանանց համար (4), քառակուսի (5), ձևավոր - լեհական - գերմանական (10), ներքևում կլորացած ուղղանկյուն - իսպանական (11), անգլիական (7,8): |
|||
== Արտաքին հղումներ == |
== Արտաքին հղումներ == |
||
01:24, 11 Հոկտեմբերի 2010-ի տարբերակ
- Այս հոդվածը զինատեսակի մասին է։ Այլ գործածությունների համար այցելեք Վահան։
Վահան - կտրող, հարվածող կամ խոցող սառը զենքերից պաշտպանվելու հնագույն զինատեսակ է: Մարտիկը կրել է սովորաբար ձախ ձեռքին (ներսի կողմից հարմարեցված կաշվե, փայտե կամ մետաղե հատուկ բռնակի միջոցով), իսկ աջ ձեռքով գործադրել հարձակողական զենքը:
Ձևերը
Տարբեր ժողովուրդների մոտ հանդիպում են տարբեր ձևերի (կլոր, ձվածիր, եռանկյուն, ուղղանկյուն, բազմանկյուն և այլն) ու չափսերի վահաններ: Հնագույն վահանները պատրաստել են փայտից կամ հյուսել ծառի դալար ճյուղերից, դիմացկուն դարցնելու համար պատել են կաշվով, ավելի ուշ նաև մետաղյա թիթեղներով: Մ.թ.ա. II հազարամյակում Միջագետքի երկրներում և Հայկական լեռնաշխարհում տարածում են գտել նաև բրոնզե վահաններ: Ուրարտական զորաբանակում կաշեպատ ու թիթեղապատ վահաններից բացի օգտագործվել են բրոնզե շրջանաձև վահաններ:Ուրարտական արքաների բրոնզե վահանները, որոնք ունեն 0,7 մ - 1 մ տրամագիծ, արտաքին կողմից դրվագված ենկենդանիների (առյուծ, ցուլ) բարցրաքանդակ պատկերներով, սեպաձև արձանագրություններով (հիմնականում կրողի անունը): Դրանք ներսի կողմից ունեն մեկ մեծ և երկու փոքր բռնակ, մեծը՝ բռնելու, փոքրերը՝ կաշեփոկերով բազկին ամրացնելու համար: Հին Հունական, Հռոմեական և հայկական զորաբանակներում ծանրազեն հետևակայինները կրել են երկար (մարդահասակ) վահաններ, որոնք զորաճակատը հմտորեն պաշտպանել են թշնամուց (վահանափակ շղթաներ ստեղծելու մարտավարական եղանակով) և յուրայինների համար հարձակման կամ պաշտպանության հնարավորություն են ստեղծել: Զենք ու զրահի կատարելագործման հետ վահանները փոքրացել են: հրազենի գյուտից հետո գործածումից դուրս են մղվել:
Օգտագործումը
Վահանը բացի պաշտպանական համարվել է զինվորի պատվի և հաղթանակի խորհրդանիշը: Հնում զինվորները երդվել են վահանի վրա: Վիրավոր կամ զոհված մարտիկին տարել են վահանի վրա: Մարտի ժամանակ վահանի կորուստը համարվել է անպատվություն: Ասպետի վահանին դիպչելը նշանակում էր մենամարտի հրավեր, մարտում զոհված ասպետի դին ծածկել են վահանով: Այժմ շատ երկրների ոստիկաններ ցուցարարների դեմ դուրս գալուց օգտագործում են պոլիկարբոնատե կամ թիթեղյա վահաններ:
Վահանը զինանշաններում
Դասական կամ ավանդական վահաններ.
1 - հին ֆրանսիական 2 - արդի ֆրանսիական ( եվրոպական ) 3 - օվալաձև 4 - նախատեսված տիկնանց համար 5 - քառանկյուն 6 - իտալական 7 - շվեյցարական 8 - անգլիական 9 - գերմանական 10 - լեհական 11 - իսպանական