«Թարխուն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ բութի փոխարեն ստորակետ
չ →‎Հոմանիշներ: ամսաթվերի ձևաչափի ուղղում, փոխարինվեց: accessdate=2014-01-05 → accessdate=2014 թ․ հունվարի 5 oգտվելով ԱՎԲ
Տող 72. Տող 72.
* {{bt-latarm|Artemisia redowskyi|aut=[[Ledeb.]]|s=0}}<ref name="GRIN">По данным сайта ''GRIN'' (см. раздел [[#Ссылки|Ссылки]]).</ref>
* {{bt-latarm|Artemisia redowskyi|aut=[[Ledeb.]]|s=0}}<ref name="GRIN">По данным сайта ''GRIN'' (см. раздел [[#Ссылки|Ссылки]]).</ref>


Ըստ [[2010]] թվականի տվյալների [[The Plant List]] <ref>{{cite web|url=http://www.theplantlist.org/tpl/record/gcc-35490|title=''Artemisia dracunculus'' L. is an accepted name|date=2010|work=The Plant List (2010). Version 1. Published on the Internet; http://www.theplantlist.org/|publisher=Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden|lang=en|accessdate=2014-01-05}}</ref>, հոմանիշներ են նաև՝
Ըստ [[2010]] թվականի տվյալների [[The Plant List]] <ref>{{cite web|url=http://www.theplantlist.org/tpl/record/gcc-35490|title=''Artemisia dracunculus'' L. is an accepted name|date=2010|work=The Plant List (2010). Version 1. Published on the Internet; http://www.theplantlist.org/|publisher=Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden|lang=en|accessdate=2014 թ․ հունվարի 5}}</ref>, հոմանիշներ են նաև՝
* {{bt|Achillea dracunculus|[[Hort.]] ex [[Steud.]]}}
* {{bt|Achillea dracunculus|[[Hort.]] ex [[Steud.]]}}
* {{bt|Achillea changaica|[[Krasch.]]}}
* {{bt|Achillea changaica|[[Krasch.]]}}

06:20, 11 Մայիսի 2015-ի տարբերակ

Թարխուն
Բույսի ընդհանուր տեսքը
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Բույսեր
Տիպ Ծածկասերմեր
Դաս Երկշաքիլավորներ
Կարգ Բարդածաղկավորներ
Ընտանիք Աստղածաղկազգիներ
Ցեղ Թարխուն
Լատիներեն անվանում
Artemisia dracunculus L., 1753



Դասակարգումը
Վիքիցեղերում


Պատկերներ
Վիքիպահեստում




Թարխուն (լատին․՝ Artemísia dracuncúlus), աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույս: Տարածված տերևաբանջար, որն օգտագործվում է բացառապես թարմ վիճակում որպես կանաչի, իսկ կերակուրների մեջ գրեթե չի օգտագործվումն։

Կենսաբանական նկարագիր

Երիտասարդ թարխունը տերևներով

Ցողունը կանգուն է, բարձրությունը՝ 60-80 սմ, տերևները հերթադիր են, նեղ-նշտարաձև: Ծաղկաբույլը զամբյուղ է, ծաղիկները՝ մանր, սպիտակ: Ծաղկում է հուլիս-սեպտեմբերին:

Կիրառություն և նշանակություն

Թարխունը ունի սուր, դուրեկան համ ու հոտ, օգտագործում են սննդի մեշ՝ որպես համեմունք: Պարունակում է եթերայուղեր, վիտամին C, կարոտին (A-նախավիտամին), հանքային աղեր: Կարգավորում է նյութափոխանակությունը, ախորժաբեր է: Բազմանում է վեգետատիվ ճանապարհով և սերմերով: Որոշ չափով թարխունն օգտագործվում է թթուների մեջ։ Թարխունի ծաղկած բույսերն օգտագործվում են լիկյորներ պատրաստելու համար։

Տարածում

ՀՀ-ում մշակվում է ամենուր՝ տնամերձ տարածություններում, ջերմոցներում: Վայրի տեսքով աճում է Արևելյան Եվրոպայում, Կենտրոնական Ասիայում, Մոնղոլիայում, Պակիստանում և Հնդկաստանում, Հյուսիսային Ամերիկայում աճում է կենտրոնական Մեքսիկայից մինչև Կանադա և Ալյասկա: Աճում է լեռնային գոտիներում:

Բուսական հումք

Արմատային համակարգը պարունակում է կարոտին (մինչև 15 %), ասկորբինաթթու (0,19 %): Պարունակում է եթերային յուղեր, կանաչ մասում կազմում է 0,1—0,4 % իսկ չմշակվածներինը՝ 0,25—0,8 %:

Մշակույթյան և բժշկության մեջ օգտագործում են կանաչ մասը, որը հավաքում են մինչև բույսի ծաղկելը:

Դասակարգում

Տաքսոնոմիա
  12 ընտանիք (համաձայն APG II Համակարգի)   ևս 200 մինչև 400 տեսակ  
         
  Կարգ Բարդածաղկավորներ     դաս Օշինդր     f1
               
  Բաժին Ծաղկավոր բույսեր կամ Ծածկասերմեր     ընտանիք Աստղածաղկազգիներ     տեսակ
Թարխուն
   
             
  ավելի քան 44 կարգի ծաղկավոր բույսեր
(համաձայն APG II Համակարգի)
  մոտ 900-100 տեսակ   f2
     
Հոմանիշներ

Ըստ 2010 թվականի տվյալների The Plant List [2], հոմանիշներ են նաև՝

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

  1. По данным сайта GRIN (см. раздел Ссылки).
  2. «Artemisia dracunculus L. is an accepted name». The Plant List (2010). Version 1. Published on the Internet; http://www.theplantlist.org/ (անգլերեն). Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden. 2010. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 5-ին. {{cite web}}: External link in |work= (օգնություն)

Գրականություն

  • Дудченко Л. Г., Козьяков А. С., Кривенко В. В. Пряно-ароматические и пряно-вкусовые растения: Справочник / Отв. ред. К. М. Сытник. — К.: Наукова думка, 1989. — 304 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-12-000483-0.
  • Губанов И. А. и др. 1276. Artemisia dracunculus L. — Полынь эстрагон // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3 т. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл., 2004. — Т. 3. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 340. — ISBN 5-87317-163-7.
  • Liste der Küchenkräuter und Gewürzpflanzen
  • Anne Iburg (Hrsg.): Dumonts kleines Gewürzlexikon. 1. Auflage. Edition Dörfler im Nebel Verlag, Egolsheim 2004, ISBN 3-89555-202-X.
  • Avril Rodway: Kräuter und Gewürze. Tessloff, Hamburg 1980, ISBN 3-7886-9910-8.

Արտաքին հղումներ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։