«Ճռիկներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ մանր-մունր, փոխարինվեց: : → ։ (18) |
No edit summary |
||
Տող 20. | Տող 20. | ||
| range map = |
| range map = |
||
}} |
}} |
||
'''Ճռիկներ''', ({{lang-lat|}}Grylloidea), ուղղաթև [[միջատ]]ների կարգի վերնա |
'''Ճռիկներ''', ({{lang-lat|}}Grylloidea), ուղղաթև [[միջատ]]ների կարգի վերնա[[ընտանիք]]։ |
||
== Ընդհանուր բնութագիր == |
== Ընդհանուր բնութագիր == |
||
Մարմինը գլանաձև է, երբեմն՝ գնդաձև, բեղիկները՝ սովորաբար մարմնից երկար։ Որոշ [[տեսակ]]ների թևերը կարճացած են կամ անհետացած։ Արուները վերնաթևերի վրա ունեն ձայնարձակ ապարատ, որի օգնությամբ գիշերները «երգում են»։ |
Մարմինը գլանաձև է, երբեմն՝ գնդաձև, բեղիկները՝ սովորաբար մարմնից երկար։ Որոշ [[տեսակ]]ների թևերը կարճացած են կամ անհետացած։ Արուները վերնաթևերի վրա ունեն ձայնարձակ ապարատ, որի օգնությամբ գիշերները «երգում են»։ Լսողական օրգաններն առջևի ոտքերի վրա են։ Էգերը սովորաբար ունեն նիզակաձև ձվադիր, ձվադրում են հողում կամ [[բույս]]երի ցողուններին։ Զարգանում են ոչ լրիվ կերպարանափոխությամբ։ Ձմեռում են և՝ թրթուրները, և՝ հասունները։ Ստորգետնյա, գիշերային կենսակերպի [[միջատ]]ներ են, հանդիպում են ամենուր՝ դաշտերում, հողի ճեղքերում, քարերի տակ, տներում և այլն։ Ամենակեր են։ Գյուղատնտեսության մշակաբույսերին մեծ վնաս են պատճառում իշախառանչը և տափաստանային ճռիկը (Melanogryllus desertus)։ Վերջինս նախընտրում է առավել խոնավ, փխրուն հողով վայրերը, որտեղ հեշտությամբ ցերեկային ապաստան է գտնում թաքնվելու համար։ Վնասում է տարեկանին, ծխախոտին, կաղամբին, կարտոֆիլին, սոխին, խաղողի վազին։ Ուտում է [[բույս]]երի մատղաշ տերևները, բողբոջները և այլն։ |
||
== Ձվադրում == |
== Ձվադրում == |
10:11, 17 Նոյեմբերի 2014-ի տարբերակ
Ճռիկներ | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Գիտական դասակարգում | ||||||||
|
||||||||
Լատիներեն անվանում | ||||||||
Grylloidea
| ||||||||
|
Ճռիկներ, (լատին․՝ Grylloidea), ուղղաթև միջատների կարգի վերնաընտանիք։
Ընդհանուր բնութագիր
Մարմինը գլանաձև է, երբեմն՝ գնդաձև, բեղիկները՝ սովորաբար մարմնից երկար։ Որոշ տեսակների թևերը կարճացած են կամ անհետացած։ Արուները վերնաթևերի վրա ունեն ձայնարձակ ապարատ, որի օգնությամբ գիշերները «երգում են»։ Լսողական օրգաններն առջևի ոտքերի վրա են։ Էգերը սովորաբար ունեն նիզակաձև ձվադիր, ձվադրում են հողում կամ բույսերի ցողուններին։ Զարգանում են ոչ լրիվ կերպարանափոխությամբ։ Ձմեռում են և՝ թրթուրները, և՝ հասունները։ Ստորգետնյա, գիշերային կենսակերպի միջատներ են, հանդիպում են ամենուր՝ դաշտերում, հողի ճեղքերում, քարերի տակ, տներում և այլն։ Ամենակեր են։ Գյուղատնտեսության մշակաբույսերին մեծ վնաս են պատճառում իշախառանչը և տափաստանային ճռիկը (Melanogryllus desertus)։ Վերջինս նախընտրում է առավել խոնավ, փխրուն հողով վայրերը, որտեղ հեշտությամբ ցերեկային ապաստան է գտնում թաքնվելու համար։ Վնասում է տարեկանին, ծխախոտին, կաղամբին, կարտոֆիլին, սոխին, խաղողի վազին։ Ուտում է բույսերի մատղաշ տերևները, բողբոջները և այլն։
Ձվադրում
Ձվադրում է հողի ճեղքերում՝ հունիսին։ 14-18 օր անց ձվերից դուրս եկած թրթուրները թաքնվում են քարերի, հողակոշտերի, տերևների տակ կամ ճեղքերում։ Ունի 5 հասակ, ձմեռում է թրթուրը՝ վերջին հասակում՝ քարերի, տերևների տակ։
Տեսակներ
Հայտնի է 2 հազար, ՀՀ-ում՝ 16 տեսակ։