«Սեքստանտ (սարք)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

18:33, 8 Հուլիսի 2014-ի տարբերակ

Սեքստանտ (լատիներեն` sextans — մեկ վեցերորդ), ծովագնացությունում սեքստան, աստղադիտական անկյունաչափ սարք։ Օգտագործվում է հորիզոնի նկատմամբ երկնային լուսատուների, մասնավորապես Արեգակի անկյունային բարձրությունը որոշելու համար։ Սեքստանտով դիտումներ կատարելիս համատեղում են խողովակի միջով երևացող այն երկու օբյեկտները (երկու լուսատուները, լուսատուն և հորիզոնը), որոնց միջև չափվում է անկյունային հեռավորությունը։ Այդ իսկ պատճառով անհրաժեշտ չի սեքստանտ ամրացնել անշարժ հենարանին, այն կարելի է բռնել ձեռքով։ Սեքստանտը մեծ կիրառություն է ստացել ծովագնացությունում և ավիացիոն աստղագիտությունում։ Սեքստանտի գաղափարը տվել է Իսահակ Նյուտոնը (1699), առաջինը կառուցել է Ջ. Հեղլին (1730 —1731, Անգլիա) և նրանից անկախ Թ․Գոդֆրին (ԱՄՆ)։ Սկզբում սարքն ուներ շրջանի 1/8 մասին հավասար չափիչ աղեղ և կոչվում էր оկտանտ․ հետագայում այդ աղեղն աճել և հավասարվել է շրջանի 1/6 մասին, որի հետ և կապված է սարքի Սեքստանտ անվանումը։ ժամանակակից Սեքստանտի չափիչ աղեղը հավասար է շրջանի 1/5 մասին, սակայն սարքի անվանումը չի փոխվել։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 [[Պատկեր:Sextant.jpg|235px|մինի|Սեքստանտ]]
+'''Սեքստանտ''' ([[լատիներեն]]` ''sextans'' — մեկ վեցերորդ), ծովագնացությունում սեքստան, աստղադիտական անկյունաչափ սարք։ Օգտագործվում է հորիզոնի նկատմամբ երկնային լուսատուների, մասնավորապես [[Արեգակ]]ի անկյունային բարձրությունը որոշելու համար։ Սեքստանտով դիտումներ կատարելիս համատեղում են խողովակի միջով երևացող այն երկու օբյեկտները (երկու լուսատուները, լուսատուն և հորիզոնը), որոնց միջև չափվում է անկյունային հեռավորությունը։ Այդ իսկ պատճառով անհրաժեշտ չի սեքստանտ ամրացնել անշարժ հենարանին, այն կարելի է բռնել ձեռքով։ Սեքստանտը մեծ կիրառություն է ստացել ծովագնացությունում և ավիացիոն աստղագիտությունում։ Սեքստանտի գաղափարը տվել է [[Իսահակ Նյուտոն]]ը ([[1699]]), առաջինը կառուցել է Ջ. Հեղլին ([[1730]]—[[1731]], [[Անգլիա]]) և նրանից անկախ Թ․Գոդֆրին ([[ԱՄՆ]])։ Սկզբում սարքն ուներ շրջանի 1/8 մասին հավասար չափիչ աղեղ և կոչվում էր оկտանտ․ հետագայում այդ աղեղն աճել և հավասարվել է շրջանի 1/6 մասին, որի հետ և կապված է սարքի Սեքստանտ անվանումը։ ժամանակակից Սեքստանտի չափիչ աղեղը հավասար է շրջանի 1/5 մասին, սակայն սարքի անվանումը չի փոխվել։
-'''Սեքստանտ''' ([[լատիներեն]]` ''sextans''—մեկ վեցերորդ), ծովագնացությունում սեքստան, աստղադիտական անկյունաչափ սարք։ Օգտագործվում է հորիզոնի նկատմամբ երկնային լուսատուների, մասնավորապես [[Արեգակ]]ի անկյունային բարձրությունը որոշելու համար։ Սեքստանտով դիտումներ կատարելիս համատեղում են խողովակի միջով երևացող այն երկու օբյեկտները (երկու լուսատուները, լուսատուն և հորիզոնը), որոնց միջև չափվում է անկյունային հեռավորությունը։ Այդ իսկ պատճառով անհրաժեշտ չի սեքստանտ ամրացնել անշարժ հենարանին, այն կարելի է բռնել ձեռքով։ Սեքստանտը մեծ կիրառություն է ստացել ծովագնացությունում և ավիացիոն աստղագիտությունում։ Սեքստանտի գաղափարը տվել է [[Իսահակ Նյուտոն]]ը ([[1699]]), առաջինը կառուցել է Ջ. Հեղլին ([[1730]]—[[1731]], [[Անգլիա]]) և նրանից անկախ Թ․Գոդֆրին ([[ԱՄՆ]])։ Սկզբում սարքն ուներ շրջանի 1/8 մասին հավասար չափիչ աղեղ և կոչվում էր оկտանտ․ հետագայում այդ աղեղն աճել և հավասարվել է շրջանի 1/6 մասին, որի հետ և կապված է սարքի Սեքստանտ անվանումը։ ժամանակակից Սեքստանտի չափիչ աղեղը հավասար է շրջանի 1/5 մասին, սակայն սարքի անվանումը չի փոխվել։
 {{ՀՍՀ}}
 [[Կատեգորիա:Սարքեր]]
+[[Կատեգորիա:Ծովագնացության եզրեր]]
+[[Կատեգորիա:Աստղագիտություն]]