Սենսորային վահանակ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Նոթբուկի սենսորային վահանակ
Ստեղնաշարի վրա տեղակայված վահանակ
Սենսորային վահանակ հեռախոսի վրա

Սենսորային վահանակ, ներմուծման սարք կուրսորը ղեկավարելու և հեռախոսներին կամ այլ էլեկտրոնային սարքերին տարատեսակ հրամաններ տալու համար։ Ներմուծումը կատարվում է սենսորային վահանակին մեկ կամ մի քանի մատների հպման միջով։

«TouchPad» բառ համարվում է Synaptics կազմակերպության գրանցված ապրանքանիշը[1]։

Գործածությունը և արտաքին տեսքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սենսորային վահանակը ինչպես նաև այլ ներմուծման սարքերը օգտագործվում են կուրսորի ղեկավարման համար կամ որոշ ստեղների փոխարինման համար։ Սարքի վրա մատի տեղափոխությունը վերածվում է կուրսորի տեղափոխմանը էկրանի վրա։ Սարքին հպվումը հասկացվում է, ինչպես մկնիկի կամ ստեղնաշարի ստեղնի սեղմում։

Սենսորային վահանակը կարող է տեղակայված լինել սարքերի ստեղնաշարների հետ միասին՝ համակարգիչների, նոթբուկների, էլեկտրոնային երաժշտական գործիքների ստեղների, բջջային սարքավորումների և այլն։

Սենսորային վահանակը կարող է տեղավորված լինել նաև կենցաղային իրերի դիմային մասում, կարող են լինել հեռակա (հանդիպելով ինչպես առանձին սարք, միանալով համակարգչին PS/2-ի կամ USB-ի միջոցով), կարող են լինել նաև թափանցիկ՝ տեղակայված լինելով դիսփլեյի վրա (օրիանկ՝ սենսորային էկրան

Սենսորային վահանակի մակերեսը հիմնականում ունենում է ուղղանկյան տեսք կորացված անկյուններով, սակայն գոյություն ունեն նաև այլ տեսքի վահանակներ (օրինակ, շրջանագծի տեսքով)։ Հիմանկանում վահանակի մակերեսը չի գերազանցում 50 սմ2։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկար ժամանակ արտադրողները չեն կարողացել ընտրել ընդհանուր անվանում սենսորային վահանակի համար։ Օգտագործվել են «glidepoint», «touch sensitive input device», «touchpad», «trackpad» և «pointing device»[2][3][4]։

1982 թվականին Apollo Computer-ը ստեղծեց առաջին ստեղնաշարը, որի ձախ մասում տեղակայված էր սեսորային վահանակ[5]։

Մեկ տարի անց Gavilan SC անունը կրող ընկերությունը տեղադրեց վահանակը արդեն վերևի մասին։

1988 թվականին Ջորջ Գերֆայդը հայտնաբերեց սենսորային վահանակի բազմանությունը[6]։

1989 թվականին Psion ընկերությունը մշակեց սենսորային վահանակի նոր տարատեսակը իր «MC 200/400/600/WORD» համակարգչի համար[7]։

1994 թվականին Cirque Corporation ընկերությունը թողարկեց առաջին սենսորային վահանակը, որը մեծ տարածում գտավ և կրում էր «GlidePoint» անվանումը[8]։

1994 թվականի մայիսին Apple ընկերությունը իր «PowerBook» նոթբուքների վրա տեղադրել է «GlidePoint» վահանակը[9], նրանով փոխարինելով թրեքբոլը։ Որոշ ժամանակ անց «PowerBook» և «MacBook» նոթբուքներում Apple օգտագործեց իր իսկ կողմից ստեղծված սենսորային վահանակը, որը կրում էր «trackpads» անվանումը։

Sharp ընկերությունը իր ապրանքներում նույնպես օգտագործեց «GlidePoint» սենսորային վահանակը[8]։

Ավելի ուշ Synaptics-ը շուկա բերեց նոր սենսորային վահանակը, որ ուներ «TouchPad» անվանումը։

«TouchPad» սենսորային վահանակը իր արտադրանքներում օգտագործել է Epson ընկերությունը[8]։

1990-ական թվականներին սենսորային վահանակներ սկսեցին օգտագոծել նոթբուքերում։

Ժամանակի հետ մեկ տեղ սենսորային վահանակները սկսեցին ավելի հաճախ օգտագործել նոթբուքներում։

Հնարավորություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հատուկ ծրագրերի օգնությամբ սենսորային վահանակի հնարվորությունները կարող են ընդլայնվել, սակայն դա կախված է սենսորային վահանակի մոդելից։ Օրինակ՝ հնարավոր է դառնում ստանալ մկնիկի սեղման իմիտացիան, մկնիկի ակի պտտման իմիտացիան, ժեստերի օգտագործումը և այլն։

Որոշ հնարավորությունների օրինակններ՝

  • տեղափոխելը և ընդգծելը
  • մկնիկի աջ ստեղնի սեղմումը
  • մկնինի մեջտեղում ստեղնի սեղմումը
  • մկնիկի ակի պտտում
  • ուղղահայաց պտտում
  • հորիզոնական պտտում
  • շրջադարձ
  • թերթում։

Սենսորային վահանակը կարելի է անջատել Fn և Fxx ստեղների համատեղ օգտագործման միջոցով՝

  • Fn ստեղնը գտնվում է Ctrl-ի կողքին
  • Fxx-ը կարող է լինել F1-ից մինչև F12-ը։

Որոշ նոթբուքրում սենսորային վահանակը անջատվում է առանձին հատուկ ստեղնով։

Սենսորային վահանակը իրենից ներկայացնում է թույլ ունակություններ ունեցող սարք։ Վահանակի ունակությունները բավարար են տրամաբանական խաղերի, գրասենյակային աշխատանքների համար, բայց հարմար չէ գրաֆիկական ծրագրերով աշխատելու համար, և գործնականում անհնար է դարձնում հրաձգային խաղեր խաղալը։

Հիմնական արտադրողներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Alps Electric-ը իր սենսորային վահանակներով։ StickPointer™, GlidePoint™, GlidePad™.
  • Cirque Corporation-ը, որը Alps Electric-ի քույր ընկերություն
  • Synaptics՝ TouchPad™, ClickPad™, ForcePad™, SecurePad™[1].
  • ElanTech

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Семейство устройств TouchPad
  2. A WinBook for the fussy (und) // Windows Magazine. — 1995. — № Dec 95. — С. 105.
  3. Sharp Unveils line of notebooks (und) // Westchester county business journal. — Westchester County Business Journal, 1995. — № 20 ноября 1995 года.
  4. Malloy, Rich; Crabb, Don Power packed power books (und) // Mobile Office. —Нью-Йорк, Нью-Йорк (штат), 1995. — № Октябрь 1995 года. — С. с. 44—52.
  5. Getting started with your domain system. — Apollo Computer, 1983.
  6. Angie Briggs. «How Do Touchpads Work?» (անգլերեն). eHow(անգլ.). Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 29-ին.
  7. «GUIdebook Psion MC Series brochure». guidebookgallery.org.
  8. 8,0 8,1 8,2 Diehl, Stanford; Lennon, Anthony J.; McDonough, John Touchpads to navigate by (und) // Журнал «Byte». — Green Publishing, 1995. — № Октябрь 1995 года. — С. 150. — ISSN 0360-5280.
  9. Thryft, Ann R. «More Than a Mouse», Computer Product Development, EBN Extra, 14 ноября 1994 года. С. E16—E20.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սենսորային վահանակ» հոդվածին։