Ճախարակ (պարզ մեխանիզմ)
.jpg)
Ճախարակ, ուժի ուղղությունը և չափը կառավարող պարզ մեխանիկական հարմարանք։ Իրենից ներկայացնում է իր առանցքի շուրջը պտտվող փողրակով անիվ։ Փողրակը նախատեսված է պարանի, շղթայի կամ այլ հարմարանքների համար։
Անշարժ ճախարակն ամրացված է պատին կամ այլ անշարժ մակերևույթի վրա, ճախարակը շարժվում է միայն իր առանցքի շուրջը, փոխում միայն ուժի ուղղությունը։
Բեռի հավասարակշռության պայմանը․
որտեղ
- — ազդող արտաքին ուժը,
- — բեռի զանգվածը,
- — ազատ անկման արագացում,
- —ճախարակի դիմադրության գործակիցը շղթաների դեպքում (~1.05, պարանի դեպքում ~1.1.)
Շփման բացակայության դեպքում բեռը բարձրացնելու համար անհրաժեշտ է բեռի կշռին հավասար ուժ։
Շարժական ճախարակ, շարժվում է ամբողջ համակարգը ճախարակի հետ միասին։Շարժական ճախարակը ուժի մեջ 2 անգամ շահում է տալիս[1]։
Բեռը կանցնի 2 անգամ փոքր ճանապարհ, քան F ուժի ազդման կետը[2][3]։
Փաստացի յուրաքանչյուր ճախարակ իրենից լծակ է ներկայացնում։ Անշարժը ճախարակը՝ հավասար բազուկներով, շարժականը 1-ը 2-ին հարաբերակցությամբ բազուկներով։ Ինչպես ցանկացած լծակի համար, այնպես էլ ճախարակի համար ճիշտ է մեխանիկայի «Ոսկե կանոնը»։
Մարզ մեխանիզմի օգնությամբ քանի անգամ շահում ենք ուժի մեջ, այնքան անգամ կորցնում ենք ճանապարհի մեջ, և հակառակը։ Աշխատանքի մեջ շահում չկա։
Բազմաճախարակ, մի քանի շարժական և անշարժ ճախարակների համակարգ (սովորաբար զույգ)։
-
Մեկ զույգով բազմաճախարակ -
Փոխում է ուժի ուղղությունը և 2 անգամ ուժի մեջ շահում տալիս։
-
4 պարանով զույգ բազմաճախարակ։ -
Ուժի մեջ 4 անգամ շահում տվող բազմաճախարակ։
-
Անշարժ ճախարակ -
Շարժական ճախարակ։ -
Շարժական ճախարակ։ -
Շարժական ճախարակ
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Բազմաճախարակ
- Լծակ
- Ոլորան
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Usher, Abbott Payson (1988). A History of Mechanical Inventions. USA: Courier Dover Publications. էջ 98. ISBN 0-486-25593-X.
- ↑ Uicker, John; Pennock, Gordon; Shigley, Joseph (2010). Theory of Machines and Mechanisms (4th ed.). Oxford University Press, USA. ISBN 978-0-19-537123-9.
- ↑ Paul, Burton (1979). Kinematics and dynamics of planar machinery (illustrated ed.). Prentice-Hall. ISBN 978-0-13-516062-6.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Блок, машина». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - «Блок, в морском деле и судостроении». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ճախարակ (պարզ մեխանիզմ)» հոդվածին։ |
| ||||||
