Կաբրիոլ (ոճ)
Կաբրիոլ (ֆր. cabriole` ուղղահայաց կանգնած, զսպանակային, cabri` ուլիկ, իտ. capra-ից` այծ), կահույքի ոտքերի անվանում` երկակի S-աձև պտույտով։ Առաջացել է այծերի թռիչքի հետ նմանեցումից։ Նման ձևերը առաջել են XVII դարի երկրորդ կեսին` եվրոպական, հիմնականում ֆրանսիական կահույքի գլխավոր կերպարներում` Լուի XIV-ի Մեծ ոճի դարաշրջանը, լայն տարածում գտան հատկապես XVIII դարում, ռոկոկոյի դարաշրջանում և դարձան շինուազրիի ոճային հոսանքի մի մասը[1]։
Նմանատիպ նմուշներ են բերել հոլանդացի ՕՍՏ-հնդկական ընկերության վաճառականները Չինաստանից։ Հոլանդացի կահույքագործներն օգտագործել են իսկական չինական լաքապատ պանելներ և դրանք տեղադրել են իրենց կահույքի մեջ. սովորաբար սև փայտից պատրաստված հոլանդական տիպիկ առանձնասենյակներ` սադափե դրվագազարդմամբ։ Արևելքում նման ձևերը ասոցացվում էին սկյուռի պոչի և չինական արվեստի ձևի հետ, որը կարելի է թարգմանել որպես «գունդ և ճանկ»։ Անգլիայում «կաբրիոլ» ձևը դարձել էր XVIII դարի կեսերին Լոնդոնի հայտնի կահույքի արտադրող «թագուհի Աննային» և Թոմաս Չիպենդեյլին հատուկ կահույքի ոճ։ Չնայած, որ թագուհի Աննան կառավարել է միայն 1712 թվականին, ոճը, որը կապված էր նրա անվան հետ, գոյատևել և տարածվել է մինչև 1760 թվականը։ Չինաստանից կոր կահույքի նման ձևերը փոխառվել է մեկ այլ անգլիական ճարտարապետ և կիրառական նկարիչ Ուիլյամ Չեմբերսի կողմից[2][3]։
Սեղանի ոտքերի կաբրիոլ ձևը դարձավ պահանջված նաև հետագա դարաշրջաններում, չնայած ոճերի և մոդայի փոփոխություններին։ Սա բացատրվում է ոչ միայն նրա տեսողական պլաստիկությամբ, որն արտահայտում է առաձգականություն և կապված է S-աձև գծի հատկությունների հետ, այլև դրա ամրության հետ, չնայած արտադրության բարդությանը։ Այսպիսով, ավանդական արհեստների և արվեստի կահույքի մեջ առաջացան տեխնիկական գեղագիտության և դիզայնի ապագա սկզբունքները (օգուտ-ուժ-գեղեցկություն), որոնք առաջացան միայն մեկ դար անց և օգտագործվեցին այլ նյութեր և տեխնոլոգիաներ։
Կաբրիոլ տեսակի ոտքերը լայն տարածում գտան Հյուսիսային Ամերիկայում XVIII դարի կեսերին, այսպես կոչված, դաշնային ոճի գեղագիտության մեջ (վաղ ամերիկյան կահույքի ոճերը պատճենել էին թագուհի Աննայի ոճի տարրերից)։ Նմանատիպ անուն ունի նաև ավանդական կահույքի մեկ այլ տեսակ` կաբրիոլետ (ֆր. cabriolet), փոքր թեթև աթոռ, կոր արմունկներով, ոտքերով և կլորացված մեջքով։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Կահույքի ոճեր
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Большая иллюстрированная энциклопедия древностей. – Прага: Артия,1986. С. 28
- ↑ Власов В. Г.. Кабриоль, кабриолет // Власов В. Г. Новый энциклопедический словарь изобразительного искусства. В 10 т. — СПб.: Азбука-Классика. — Т. IV, 2006. — С. 256
- ↑ Кес. Д. Стили мебели. — Будапешт, 1979 — С. 17, 24