Jump to content

Երաշտակայունություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Երաշտակայունություն, բույսերի ունակություն, որով բույսերը կարողանում են դիմանալ բջիջներում, հյուսվածքներում, օրգաններում առաջացած ջրի պակասին, ինչպես նաև գերտաքացմանը։ Համեմատաբար ավելի երաշտակայուն են քսերոֆիտները։ Երաշտակայունությունը պայմանավորված է բույսերի ժառանգական հատկանիշներով, որոնք առաջացել են Էվոլյուցիայի պրոցեսում, սակայն կարող են ձեռք բերվել նաև անհատական զարգացման՝ օնտոգենեզի ընթացքում։ Երաշտակայունության ձևավորման համար կարևոր նշանակություն ունեն օդի և հողի խոնավությունը, հանքային սնուցումը, ֆոտոսինթեզի ինտենսիվությունը և ֆիզիոլոգիական այլ պրոցեսներ։ Կեսօրյա ժամերին, իսկ երաշտը շարունակվելիս՝ նաև ամբողջ օրը, բույսերի մեջ առաջանում է խոնավության պակաս, օրգանների գերտաքացում, բույսերն սկսում են թառամել։ Տեղի է ունենում սպիտակուցների խոր հիդրոլիզ, ցիտոպլազմայի քայքայում, խանգարվում է շաքարների ֆոսֆորիլացումը և այլն։ Ջրազրկումը բջիջներում առաջացնում է նաև ցիտոպլազմայի կոլոիդա-քիմիական հատկությունների, դիսպերս վիճակի փոփոխություն։ Այդ բոլորը բացասաբար են ազդում բույսի աճման և բերքատվության վրա, հաճախ՝ նրա ոչնչացման պատճառը դառնում։ Երաշտակայունությունը կարելի է մեծացնել նախացանքային մշակությամբ՝ պարարտացման և ոռոգման ռեժիմները կանոնավորելով։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 542