Jump to content

Գրավիտացիոն տարբերակում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Գրավիտացիոն տարբերակում, էներգիայի արտազատման միջոցով տարասեռ մագմատիկ հալվածքի տարանջատում, գրավիտացիոն ուժերի ազդեցության տակ։ Գրավիտացիոն տարբերակումը ծառայում է որպես Երկրի, մոլորակների և աստղերի ներքին ջերմային էներգիայի աղբյուր։

Գործընթացի նկարագրությունը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրավիտացիոն տարբերակման էությունն այն է, որ գրավիտացիայի ազդեցության տակ ավելի ծանր քիմիական տարրերն ու միացությունները աստիճանաբար իջնում ​​են մարմնի կենտրոն (աստղ կամ մոլորակ), իսկ ավելի թեթևները բարձրանում են նրա մակերեսին։ Օրինակ՝ Երկրի ձևավորման պահին միացությունները, որից այն բաղկացած էր (հիմնականում սիլիցիումի և երկաթի միացությունները) ամբողջովին խառնվել էին միմյանց հետ. նրանց ջերմաստիճանը համեմատաբար ցածր էին։ Ժամանակի ընթացքում, գրավիտացիոն ուժերի ազդեցության տակ, ավելի թեթև սիլիցիումային միացություններ սկսեցին բարձրանալ Երկրի մակերևույթ, իսկ երկաթն միացությունները (որոնք ավելի ծանր էին) սկսեցին ընկնել դեպի միջուկ։ Սա ուղեկցվում էր մեծ քանակությամբ էներգիայի (ջերմության տեսքով) արտազատմամբ, որն ի վերջո հանգեցրեց մոլորակի ինտերիերի տաքացմանը[1]։ Գրավիտացիոն տարբերակման գործընթացը Երկրի վրա շարունակվում է մինչ օրս։ Որոշ գիտնականների կարծիքով, այն կարող է ծառայել որպես իր ջերմային դաշտի աղբյուրներից մեկը։

Նույն պրոցեսները դիտվում են նաև այլ տիեզերական մարմինների վրա (օրինակ՝ աստղերի և մոլորակների վրա)։

Ձգողության ուժերն իրենց առավելագույն արժեքն ընդունում են ոչ թե մոլորակի կենտրոնում, ինչպես ճնշումը, այլ նրա շառավղի որոշակի արժեքի դեպքում։ Նյութի անկայունությունը և կոնվեկցիան կապված են նաև նրա ջերմաստիճանի փոփոխության, սառեցման և տարանջատման ժամանակ խտացման հետ։ Արեգակի վրա այս պրոցեսն արտահայտվում է ջրածնի և հելիումի իոնացմամբ (որը նկատվում է նաև ծանր աստղերում), Երկրի վրա՝ ամպերի մեջ ջրի գոլորշիների խտացմամբ։ Ռեկոմբինացիայի և խտացման պատճառով վերևում հայտնվում է ավելի ծանր նյութ (սա ուղեկցվում է էլեկտրական երևույթներով, որոնք առաջանում են տարբեր նշանների իոնների տարբեր զանգվածի մասնիկների հետ միանալուց)։

Երկրի միջուկ

Գրավիտացիա

Կոնվեկցիա

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «Гравитационная дифференциация недр». medbiol.ru. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.