Jump to content

Գերմաներենի քերականություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Գերմաներենի այբուբենն ունի 26 տառ, ինչպես նաև «սուր էս»՝ ß (Scharfes ß) և այսպես կոչված ումլաութներ, որոնք առանձին տառեր չեն համարվում (ä, ö, ü).

Տառը Անվանումը Հնչողությունը Օրինակ Նշումներ
A a [aː] /a/, /a։/ Band, Tag i և j-ից հետո լսվում է ja - Maria; ai - դիֆտոնգ /aɪ̯/ (ай); ae - լսվում է ä; au - դիֆտոնգ /aʊ̯/; կրկնակի aa կարող է երկար կարդացվել - Haar
Ä ä [ɛː] /ε/, /ε։/ Hände, Ähre u-ից առաջ՝ դիֆտոնգ /ɔʏ̯/ (оу)
B b [beː] /b/ Bruder
C c [tseː] համակցություն է նաև այլ տառերի հետ՝ h-ի հետ՝ ch, լսվում է ինչպես /x/ կամ /ç/; ck - /k/; նաև chs՝/ks/; tsch - /t͡ʃ/; հազվադեպ տառամիջում c-ն լսվում է ինչպես /t͡s/ (e, i առաջ)
D d [deː] /d/ ausdenken
E e [eː] /ε/, /ə/, /e։/ kennen, bekannt, See ie - /i։/, oe - /ø։/; ei, ey, ai, ay - դիֆտոնգ /aɪ̯/
F f [ɛf] /f/ Fracht նույն հնչողությունն ունի v տառը
G g [geː] /g/, /ʒ/, /ç/ gut, Genie, König
H h [haː] /h/ heute հաճախ h-ն չի կարդացվում, օրինակ ձայնավորների միջև, ինչպես նաև բառավերջում՝ gehen, weh
I i [iː] /ı/, /i։/ bitten, Vieh ie - /i։/; ei, ai - /aɪ̯/
J j [jɔt] /j/, /ʒ/ jung, Journalist
K k [kaː] /k/ Kette ck՝ /k/
L l [ɛl] /l/ Flöte
M m [ɛm] /m/ Stimme
N n [ɛn] /n/ senden
O o [oː] /ɔ/, /o։/ offen, Kohl oe՝ /ø։/
Ö ö [øː] /œ/, /ø։/ Österreich, zwölf, schön
P p [peː] /p/ Punkt pf - դիֆտոնգ /p͡f/
Q q [kuː] qu՝ /kv/
R r [ɛr] /r/ Drache
S s [ɛs] /s/, /z/ Bus, sehen sp և st՝ /ʃ/, նաև sch ՝ /ʃ/
ß [ɛs't͡sɛt] /s/ heiß
T t [teː] /t/ Platte
U u [uː] /ʊ/, /u։/ unten, Uhr au - /aʊ̯/, eu, äu - /ɔʏ̯/
Ü ü [yː] /ʏ/, /y։/ Übung, küssen, kühl
V v [faʊ] /f/, /v/ Vater, Vase
W w [veː] /v/ Wolken
X x [iks] /ks/՝ Max
Y y ['ʏpsilɔn] /ʏ/, /y։/ Ypsilon, Typ
Z z [t͡sɛt] /t͡s/ dreizehn

Գերմաներենն ունի չորս հոլովներ՝ Nominativ (ուղղական), Genitiv (սեռական), Dativ (տրական) և Akkusativ (հայցական)։

Գոյականներից (որոնք գրվում են մեծատառով) առաջ օգտագործվում են որոշակի և անորոշ հոդերը։

Կախված գոյականի սեռից. իգական՝ Die, արական՝ Der և չեզոք՝ Das որոշակի հոդերը եզակի թվի համար, իսկ հոգնակի թվով գոյականներից առաջ՝ Die որոշակի հոդը։

Անորոշ հոդերն օգտագործվում են միայն եզակի թվով գոյականներից առաջ. Դրանք են՝ eine՝ իգական սեռի համար, ein՝ արական և չեզոք սեռերի համար։

Որոշակի և անորոշ հոդերը հոլովվում են.

Հոլով Արական սեռ Իգական սեռ Չեզոք սեռ Հոգնակի թիվ
Նոմինաթիվ der (ein) die (eine) das (ein) die
Գենեթիվ des (eines) der (einer) des (eines) der
Դաթիվ dem (einem) der (einer) dem (einem) den
Աքուզաթիվ den (einen) die (eine) das (ein) die

Գերմաներենում գոյականների հոլովվումը կարող է լինել՝

  • Ուժեղ հոլովում (չեզոք սեռի գոյականները (բացառություն՝ «Herz») և արական սեռի գոյականների մեծ մասը)
  • Թույլ հոլովում (արական սեռի շնչավոր գոյականները -nom, -soph, -ant, -log վերջածանցներով)
  • Իգական հոլովում (բոլոր իգական սեռի գոյականները)
  • Խառը հոլովում (-e վերջավորություն ունեցող արական սեռի գոյականները և «Herz» բառը)

Եզակի թվով գոյականների հոլովում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հոլով Ուժեղ խոնարհում Թույլ խոնարհում Իգական խոնարհում Խառը խոնարհում
Նոմինաթիվ der Berg der Mensch die Frau der Name
Գենեթիվ des Berg(e)s des Menschen der Frau des Namens
Դաթիվ dem Berg dem Menschen der Frau dem Namen
Աքուզաթիվ den Berg den Menschen die Frau den Namen

Հոգնակի թվով գոյականների հոլովում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հոլով Արական սեռ Իգական սեռ Չեզոք սեռ
Նոմինաթիվ die Männer die Frauen die Kinos
Գենեթիվ der Männer der Frauen der Kinos
Դաթիվ den Männern den Frauen den Kinos
Աքուզաթին die Männer die Frauen die Kinos

Բայի ընդհանուր հատկանիշները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դեմք
(Person)
  • 1-ին դեմք (1. Person)
  • 2-րդ դեմք (2. Person)
  • 3-րդ դեմք (3. Person)
Թիվ
(Numerus)
  • Եզակի (Singular)
  • Հոգնակի (Plural)
Ժամանակ
(Tempus)
  • Ներկա (Präsens)
  • Պարզ անցյալ (Präteritum)
  • Բարդ անցյալ (Perfekt)
  • Անցյալ վաղակատար (Plusquamperfekt)
  • Ապառնի I (Futur I)
  • Ապառնի II (Futur II)
Եղանակ
(Modus)
  • Սահմանական (Indikativ)
  • Ըղձական (Konjuktiv)
  • Հրամայական (Imperativ)
Սեռ
(Genus Verbi)
  • Ներգործական (Aktiv)
  • Կրավորական (Passiv)

Օժանդակ բայեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գերմաներենն ունի երեք օժանդակ բայ, որոնք են. sein (լինել), haben (ունենալ), werden (դառնալ)։ Այս օժանդակ բայերն ունեն Ներկա (Präsens), Պարզ ներկա (Präteritum), Ըղձական I (Konjunktiv I) և Ըղձական II (Konjunktiv II) ժամանակաձևերի իրենց տարբերակները։

Գերմաներենի բայերն ունեն երեք սեռ՝ չեզոք, ներգործական, կրավորական։

Չեզոք սեռի բայերն ունեն -en կամ -n վերջավորություն (lesen - կարդալ, lächeln - ժպտալ)։

Ներգործական սեռի սահմանական եղանակի բայերի խոնարհում.

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Präsens Präteritum Perfekt Plusquamperfekt Futur I Futur II
ich mache ich machte ich habe gemacht ich hatte gemacht ich werde machen ich werde gemachet haben
du machst du machtest du hast gemacht du hattest gemacht du wirst machen du wirst gemachet haben
er/sie/es macht er/sie/es machte er/sie/es hat gemacht er/sie/es hatte gemacht er/sie/es wird machen er/sie/es wird gemachet haben
wir machen wir machten wir haben gemacht wir hatten gemacht wir werden machen wir werden gemachet haben
ihr macht ihr machtet ihr habt gemacht ihr hattet gemacht ihr werdet machen ihr werdet gemachet haben
sie/Sie machen sie/Sie machten sie/Sie haben gemacht Sie/Sie hatten gemacht sie/Sie werden machen sie/Sie werden gemachet haben

Կրավորական սեռի սահմանական եղանակի բայերի խոնարհում.

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Präsens Präteritum Perfekt Plusquamperfekt Futur I
ich werde gefragt ich wurde gefragt ich bin gefragt worden ich war gefragt worden ich werde gefragt werden
du wirst gefragt du wurdest gefragt du bist gefragt worden du warst gefragt worden du wirst gefragt werden
er/sie/es wird gefragt er/sie/es wurde gefragt er/sie/es ist gefragt worden er/sie/es war gefragt worden er/sie/es wird gefragt werden
wir werden gefragt wir wurden gefragt wir sind gefragt worden wir waren gefragt worden wir werden gefragt werden
ihr werdet gefragt ihr wurdet gefragt ihr seid gefragt worden ihr wart gefragt worden ihr werdet gefragt werden
sie/Sie werden gefragt sie/Sie wurden gefragt sie/Sie sind gefragt worden sie/Sie waren gefragt worden sie/Sie werden gefragt werden

Ածական անուն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ածականների տեսակները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գերմաներենում ածականները ունենում են երեք տեսակ.

  • Որակական ածականներ (Charakterisierenden Adjektive)
  • Հարաբերական ածականներ (Relationalen Adjektive)
  • Թվական ածականներ (Zahladjektive)

Ածականների համեմատության աստիճանները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գերմաներենի ածականներն ունեն համեմատության երեք աստիճան.

Ածականների
համեմատության
աստիճանները
Օրինակ Կազմություն
Դրական
(Positiv)
klein (փոքր) հիմնական ձև
Բաղդատական
(Komparativ)
kleiner (ավելի փոքր) klein + er
Գերադրական
(Superlativ)
am kleinsten (ամենափոքր) am + klein + sten

Հայերենում համապատասխան՝ խելացի՝ klug (Positiv), ավելի խելացի՝ klüger (Komparativ), ամենախելացի՝ am klügsten (Superlativ)։

Բացառություններ՝

  • gut — besser — der (die, das) beste — am besten
  • hoch — höher — der (die, das) höchste — am höchsten
  • nah(e) — näher — der (die, das) nächsten
Positiv Komparativ Superlativ
stark stärker die (eine) am stärksten
gut besser am bessten

Ածականները հոլովվում են երեք եղանակով՝ ուժեղ հոլովում (երբ ածականը նաև հոդի դեր է կատարում), թույլ հոլովում (հոդը ածականից առաջ) և խառը հոլովում։

Թույլ հոլովում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հոլով արական սեռ իգական սեռ չեզոք սեռ հոգնակի թիվ
Նոմինաթիվ der gute Mann die gute Frau das gute Kind die guten Leute
Գենեթիվ des guten Mannes der guten Frau des guten Kindes der guten Leute
Դաթիվ dem guten Mann der guten Frau dem guten Kind den guten Leuten
Աքուզաթիվ den guten Mann die gute Frau das gute Kind die guten Leute

Ուժեղ հոլովում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հոլով արական սեռ իգական սեռ չեզոք սեռ հոգնակի թիվ
Նոմինաթիվ süßer Wein warme Milch frisches Gemüse gute Bücher
Գենեթիվ süßen Weines warmer Milch frischen Gemüses guter Bücher
Դաթիվ süßem Wein(e) warmer Milch frischem Gemüse guten Büchern
Աքուզաթիվ süßen Wein warme Milch frisches Gemüse gute Bücher

Խառը հոլովում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հոլով արական սեռ իգական սեռ չեզոք սեռ
Նոմինաթիվ ein großer Platz eine große Stadt ein großes Land,
Գենեթիվ eines großen Platzes einer großen Stadt eines großen Landes
Դաթիվ einem großen Platz(e) einer großen Stadt einem großen Land(e)
Աքուզաթիվ einen großen Platz eine große Stadt ein großes Land

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]