Անհիդրիդներ

Անհիդրիդներ, թթվածին պարունակող միացություններ, որոնք կարելի է ստանալ թթվածնավոր թթուներից ջուր պոկելով։

Միացություններ

Միանալով ջրի հետ՝ անհիդրիդներ առաջացնում են թթուներ։ Անհիդրիդներ անվանումները կազմվում են համապատասխան թթվի անունից և «անհիդրիդ» բառից։ Անօրգանական թթուների անհիդրիդներ են ոչ մետաղների և որոշ ծանր մետաղների բարձրարժեք օքսիդները, ծծմբական անհիդրիդը՝ $SO_{3}$, ծծմբային անհիդրիդը՝ $SO_{2}$, ֆոսֆորական անհիդրիդը՝ $P_{2}O_{5}$, արսենական անհիդրիդը՝ $As_{2}O_{5}$, ածխաթթվական անհիդրիդը՝ $CO_{2}$, քրոմական անհիդրիդը՝ $CrO_{3}$ և այլն։

Ստացում

Ստացվում են համապատասխան պարզ նյութի և թթվածնի միացումից, թթուների և աղերի քայքայումից։ Օգտագործվում են թթուների, աղերի ստացման համար, մի քանիսը նաև իբրև չորացնող նյութեր են։ Օրգանական թթուների՝ կարբոնաթթուների անհիդրիդներ են քացախաթթվի անհիդրիդը՝ (CH₃CO)₂O, բենզոյական անհիդրիդը՝ (C₆H₅CO)₂O և այլն։ Տարբեր թթուներ իրար հետ առաջացնում են խառը անհիդրիդներ, օրինակ մրջնաքացախաթթվական անհիդրիդը՝ CH₃CO—O—OCH։ Երկհիմն թթուները կարող են առաջացնել նաև օղակաձև կառուցվածք ունեցող անհիդրիդներ, օրինակ սաթաթթվի անհիդրիդ թթուների անհիդրիդ հեղուկներ կամ պինդ նյութեր են։

Մրջնաթթուն անհիդրիդ չի առաջացնում։ Ստացվում են կարբոնաթթուների աղերի և նրանց հալոգենանհիդրիդների փոխազդմամբ, երբեմն նաև՝ կարբոլաթթուներից ջրի մոլեկուլ պոկելով։ Օգտագործվում են ացիլացման, արհեստական խեժերի, ներկանյութերի և այլ նյութերի ստացման համար։

Տես նաև

• Արսեն
• Ածխածնի օքսիդներ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 425)։