Jump to content

Ալատնա (գետ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ալատնա
Ալատնա գետ, 2006 թվական
Բնութագիր
Երկարություն300
ԱվազանԿոյուկուկ
Գետաբերանի տեղակայումKoyukuk River?
Կոորդինատներ
Տեղակայում
ԵրկրամասԱլյասկա
ՋրահավաքՅուկոն գետի ավազան

Ալատնա (անգլ.՝ Alatna), գետ, որը հոսում է Յուկոն-Կոյուկուկի, Ալյասկայի, ԱՄՆ-ի հոմոմիմենտ վիճակագրական մեկուսացված տեղանքով։ Գետը զբոսաշրջային մեծ նշանակություն ունի, քանի որ համեմատաբար հանգիստ ընթացքի շնորհիվ կարելի է հիանալ այնպիսի շրջապատող լանդշաֆտներով, որոնք ընդգրկում են արկտիկական բնության հսկայական տարածքներ, որոնցից մի մասը մտնում են «Գեյթս օֆ դը Արկտիկ» ազգային պարկ[1][2]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալատնա կոչվող գետի առաջին հիշատակումը տեղի է ունեցել 1909 թվականին, երբ Ֆիլիպ Սմիթը իր հետազոտությունից և Էսկիմոսի հետ հաղորդակցությունից հետո որոշեց այն գծել քարտեզի վրա։ Միևնույն ժամանակ, տեղական ցեղերի բնագիր լեզվով, նրա անունը հնչում է «Arrigetch»՝ «մեկնած ձեռքի մատ»։ Երբ 1929 թվականին հետազոտող Ռոբերտ Մարշալը ժամանեց այս վայր, ափին նա հայտնաբերեց բնիկ բնակչության միայն երկու գյուղ `Ալատնան եւ Ալլակակետը։ Երկու գյուղերի մշակույթը ձևավորվել է այս գետի ափին, Ինուիտեի հյուսիսում Քվուգնմիիտ ցեղը (անգլ.՝ Kuvuungmiit), իսկ հարավում՝ անգլ.՝ Koyukukhotana Athapaskans [3]։

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալատնա գետը գտնվում է Ալյասկայի նահանգում, որի աղբյուրը գտնվում է կենտրոնի Բրուքսի լեռնաշղթայի շրջակայքում լճի եզրում։ Ջրային հոսքի առաջին վաթսուն կիլոմետրը անցնում է քարքարոտ տեղանքով և բավականին մակերեսային է։ Այնուհետև գետը սկսում է ավելի լցվել և հոսում է Էնդիկոտտայի լեռներով, Արրիգետ գագաթը, Թահուլլա լճով և Չելփեմջեկ լեռներով։ Գետի վերջին մասը անցնում է Ալաթնի լեռների երկայնքով, այնուհետեւ հոսում է Կոյուկուկ գետը։ Գետի ընդհանուր երկարությունը մոտ 300 կմ է։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Tim Palmer Wild and Scenic Rivers of America. — Island Press, 1993. — 390 с. — ISBN 9781559631457
  2. Fred Hirschmann Alaska from the Air. — Graphic Arts Center Publishing Co., 1999. — 145 с. — ISBN 9781558684669
  3. Karen Jettmar Alaska River Guide: Canoeing, Kayaking, and Rafting in the Last Frontier. — Menasha Ridge Press, 2008-06-28. — 330 с. — ISBN 9780897327978
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալատնա (գետ)» հոդվածին։