Ալատնա (գետ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ալատնա
Ալատնա գետ, 2006 թվական
Բնութագիր
Երկարություն300
ԱվազանԿոյուկուկ
Գետաբերանի տեղակայումKoyukuk River?
Կոորդինատներ
Տեղակայում
ԵրկրամասԱլյասկա
ՋրահավաքՅուկոն գետի ավազան

Ալատնա (անգլ.՝ Alatna), գետ, որը հոսում է Յուկոն-Կոյուկուկի, Ալյասկայի, ԱՄՆ-ի հոմոմիմենտ վիճակագրական մեկուսացված տեղանքով։ Գետը զբոսաշրջային մեծ նշանակություն ունի, քանի որ համեմատաբար հանգիստ ընթացքի շնորհիվ կարելի է հիանալ այնպիսի շրջապատող լանդշաֆտներով, որոնք ընդգրկում են արկտիկական բնության հսկայական տարածքներ, որոնցից մի մասը մտնում են «Գեյթս օֆ դը Արկտիկ» ազգային պարկ[1][2]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալատնա կոչվող գետի առաջին հիշատակումը տեղի է ունեցել 1909 թվականին, երբ Ֆիլիպ Սմիթը իր հետազոտությունից և Էսկիմոսի հետ հաղորդակցությունից հետո որոշեց այն գծել քարտեզի վրա։ Միևնույն ժամանակ, տեղական ցեղերի բնագիր լեզվով, նրա անունը հնչում է «Arrigetch»՝ «մեկնած ձեռքի մատ»։ Երբ 1929 թվականին հետազոտող Ռոբերտ Մարշալը ժամանեց այս վայր, ափին նա հայտնաբերեց բնիկ բնակչության միայն երկու գյուղ `Ալատնան եւ Ալլակակետը։ Երկու գյուղերի մշակույթը ձևավորվել է այս գետի ափին, Ինուիտեի հյուսիսում Քվուգնմիիտ ցեղը (անգլ.՝ Kuvuungmiit), իսկ հարավում՝ անգլ.՝ Koyukukhotana Athapaskans [3]։

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալատնա գետը գտնվում է Ալյասկայի նահանգում, որի աղբյուրը գտնվում է կենտրոնի Բրուքսի լեռնաշղթայի շրջակայքում լճի եզրում։ Ջրային հոսքի առաջին վաթսուն կիլոմետրը անցնում է քարքարոտ տեղանքով և բավականին մակերեսային է։ Այնուհետև գետը սկսում է ավելի լցվել և հոսում է Էնդիկոտտայի լեռներով, Արրիգետ գագաթը, Թահուլլա լճով և Չելփեմջեկ լեռներով։ Գետի վերջին մասը անցնում է Ալաթնի լեռների երկայնքով, այնուհետեւ հոսում է Կոյուկուկ գետը։ Գետի ընդհանուր երկարությունը մոտ 300 կմ է։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Tim Palmer Wild and Scenic Rivers of America. — Island Press, 1993. — 390 с. — ISBN 9781559631457
  2. Fred Hirschmann Alaska from the Air. — Graphic Arts Center Publishing Co., 1999. — 145 с. — ISBN 9781558684669
  3. Karen Jettmar Alaska River Guide: Canoeing, Kayaking, and Rafting in the Last Frontier. — Menasha Ridge Press, 2008-06-28. — 330 с. — ISBN 9780897327978
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալատնա (գետ)» հոդվածին։