401(k)
401(k) (անգլ.՝ Four-oh-one-kay - Ֆոր-օ-ուան-քեյ), ԱՄՆ-ում մասնավոր կենսաթոշակային համակարգի ամենատարածված կենսաթոշակային պլանը (կուտակային կենսաթոշակային հաշիվ)։
Ծրագիրն իր անունը ստացել է ԱՄՆ Ներքին եկամուտների օրենսգրքի հոդվածի համարից[1]։ Հոդվածը թույլ էր տալիս աշխատողներին իրենց կենսաթոշակային խնայողությունների անձնական հաշիվներին մուծել իրենց նախահարկ աշխատավարձի մի մասը աշխատավայրի կողմից կառավարվող սահմանված վճարումների կենսաթոշակային ծրագրերի միջոցով։ Բացի այդ, գործատուները կարող են կամավոր կերպով գումարներ փոխանցել նույն հաշիվներին, և նման վճարումները նույնպես չեն հարկվում։ Գործատուների մուծումների տեսակարար կշիռը շատ տարբեր է՝ 10%-ից մինչև 100%, իսկ երբեմն ներդրման չափը հաշվարկվում է որպես բանաձև, որը կախված է գործատուի շահույթի չափից։ Աշխատակիցներն իրենց ներդրումը վերցնում են վճարման պահից։ Ինչ վերաբերում է գործատուի կողմից վճարվող վճարներին, ապա սովորաբար տևում է 5-6 տարի նշված պլանին միանալու օրվանից մինչև աշխատողները ստանան անօտարելի գույքային իրավունքներ (անգլ.՝ vested rights) և գործատուի կողմից կատարվող վճարումներ[2]։ Կուտակային գործառույթից բացի, կենսաթոշակային ծրագրերը թույլ են տալիս ավելացնել հաշվի գումարը ներդրումային եկամտի պատճառով. 401(k) սխեմաների ներքո դուք կարող եք տարեկան ստանալ մոտ 9%[3]։
Տիպիկ 401(k) պլանը ներառում է սեփականատիրոջ ընտրությունը բաժնային ֆոնդի, հավասարակշռված ֆոնդի (60% բաժնետոմս, 40% պարտատոմս), գործատուի բաժնետոմսերի, պարտատոմսերի ֆոնդի, որոշ մասնագիտացված բաժնետիրական հիմնադրամի և երաշխավորված ֆիքսված եկամտի ներդրման պայմանագրի միջև[4]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նախահարկ վճարումներ կատարելու իրավունքը տրվել է 1978 թվականի (The Revenue Act of 1978) եկամուտների մասին ակտով։ Եվս մի քանի տարի պահանջվել է, մինչև 401(k) պլանները հայտնվել են որևէ նշանակալի մասշտաբով։ Պաշտոնական վիճակագրությունը սկսել է դրանք հաշվի առնել միայն 1984 թվականից։ Բայց հետո 401 (k) պլանների թիվը սկսել է բարձրանալ։ 1990-ական թվականներից սկսած՝ 401(k) պլանները իրական երևույթ են դարձել մասնավոր կենսաթոշակային համակարգում. սահմանված վճարների կենսաթոշակային պլանների յուրաքանչյուր 10 նոր անդամից 9-ը միացել են 401(k) պլանին։
Ինչպես նշում է «The Washington Post»-ը (հոկտ. 2013), ամերիկացիների մեծ մասը, ովքեր ներկայումս ունեն խնայողական հաշիվներ 401(k) կենսաթոշակային ծրագրի շրջանակներում, ավելի արագ են կուտակում վարկային պարտքերը, քան խնայում են ապագա կենսաթոշակի համար[5]։
Թեդ Բեննան առաջիններից էր, որը մշակել է 401(k) պլան՝ ստեղծելով այն իր սեփական գործատուի՝ Johnson Companies-ի հետ (այսօր բիզնես է անում որպես Johnson Kendall & Johnson)[6][7]։ Այդ ժամանակ աշխատողները կարող էին իրենց աշխատավարձի 25 %-ը, տարեկան մինչև 30 000 դոլար, իրենց գործատուի 401(k) ծրագրին ներդնել։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 401(k)
- ↑ «Частные пенсионные системы в США», Аналитическая записка Института Соединённых Штатов Америки и Канады (ИСКРАН) РАН, доктор исторических наук Попов А. А.
- ↑ «Пенсионные системы США» Արխիվացված 2009-08-31 Wayback Machine, Аналитическое управление Аппарата Государственной Думы РФ, 2008.
- ↑ Шиллер, 2013, էջ 96
- ↑ США грозит пенсионный кризис — «Главное» — Финмаркет
- ↑ «About Johnson, Kendall & Johnson».
- ↑ Olshan, Jeremy. «The inventor of the 401(k) says he created a 'monster'». MarketWatch (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 7-ին.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Роберт Шиллер Иррациональный оптимизм. Как безрассудное поведение управляет рынками = Irrational Exuberance. Second Edition Revised & Updated. — М.: Альпина Паблишер, 2013. — 422 с. — ISBN 978-5-9614-1845-3
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 401(k) information and 401k contribution limits from the Internal Revenue Service (անգլ.)
- Section 401 of the IRS code — From Cornell Law School (անգլ.)
- 401(k) Plans For Small Businesses from the Department of Labor (անգլ.)
- 401(k) հոդվածը Curlie-ում (ըստ DMOZ-ի) (անգլ.)
- 401(k) Savings Calculator for analysis by Spreadsheet123, the Retirement Savings Analytical Tools (անգլ.)
- 401(k) Resources and Research from AARP, the Financial Industry Regulatory Authority, and the Retirement Security Project (անգլ.)
- American Savings Education Council (անգլ.)
- Center for Retirement Research (անգլ.)
- Employee Benefit Research Institute is a nonprofit, nonpartisan organization. (անգլ.)
- Women’s Institute for a Secure Retirement (անգլ.)
- Common questions and answers on 401(k)plans Արխիվացված 2022-01-26 Wayback Machine (անգլ.)