Ֆեմտոքիմիա
Ֆեմտոքիմիա, ֆիզիկական քիմիայի բաժին, որն ուսումնասիրում է քիմիական ռեակցիաները շատ կարճ ժամանակամիջոցներում՝ 10−15 վ (մեկ ֆեմտովայրկյան), այստեղից էլ գալիս է անվանումը։ Քիմիական ռեակցիաներում տարբեր փուլեր կարող են տեղի ունենալ ֆեմտո և նույնիսկ ատտովայրկյանների ընթացքում[1]։ Այդ ընթացքում հաճախ առաջանում են ռեակցիայի միջանկյալ նյութերը՝ ինտերմեդիատները։ Այս միջանկյալ նյութերի բնույթը միշտ չէ հնարավոր որոշել դիտարկելով ելանյութերն ու վերջանյութերը։ Ֆեմտոքիմիան պարզում է ռեակցիաների գնալու ընթացքը և բացատրում ռեակցիայի ընթանալու հավանակությունը։ Կենսաքիմիայում ֆեմտոքիմիան թույլ է տալիս պարզել ՌՆԹ-ի երկրորդային կառուցվածքի կոնֆորմացիոն դինամիկան[2][3]։
Քիմիական ռեակցիան կառավարելու մասին բազմաթիվ հնարավություններ են նշվել՝ օգտագործելով այս մեթոդը[4]։ 1999 թվականին Ահմեդ Հ. Զեուիլը ստացավ քիմիայի ոլորտում Նոբելյան մրցանակ՝ ֆեմտոքիմիայիում իր ունեցած ներդրումների համար[5]։ Իր մեթոդներում նա օգտագործում է լազերի լույսի պարպումներ, որոնք տևում են մի քանի ֆեմտովայրկյաններ։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ատտոֆիզիկա (1 ատտովայրկյան = 10−18 վ)
- Գերարագ լազերային սպեկտրոսկոպիա
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Kling Matthias F., Vrakking, Marc J.J. (մայիսի 1, 2008)։ «Attosecond Electron Dynamics»։ Annual Review of Physical Chemistry 59 (1): 463–492։ doi:10.1146/annurev.physchem.59.032607.093532։ Վերցված է հոկտեմբերի 31, 2011(չաշխատող հղում)
- ↑ Kadakkuzha B. M., Zhao L., Xia T. (2009)։ «Conformational Distribution and Ultrafast Base Dynamics of Leadzyme»։ Biochemistry 48: 3807–3809։ doi:10.1021/bi900256q
- ↑ Lu Jia, Kadakkuzha Beena M., Zhao Liang (2011)։ «Previous Article Next Article Table of Contents Dynamic Ensemble View of the Conformational Landscape of HIV-1 TAR RNA and Allosteric Recognition»։ Biochemistry, 22 (50): 5042–5057։ PMID 21553929։ doi:10.1021/bi200495d
- ↑ Femtochemistry. Past, present, and future review of the development of femtochemistry
- ↑ The 1999 Nobel Prize in Chemistry, article on nobelprize.org
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Էնդրյու Մ. Ուեյներ (2009)։ Գերարագ Օպտիկա։ ISBN 978-0-471-41539-8
- Ֆեմտոքիմիա. Քիմիական կապի գերարագ դինամիկա, Ահմեդ Հ. Զեուիլ, World Scientific, 1994
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||
