Ֆել տերիեր
| Ֆել տերիեր | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | շան տեսակ |
| Բնաշխարհ |  Անգլիա |
| Առանձնահատկություններ | |
| Դասակարգում և տեսականմուշ | |
| Շուն (Canis lupus familiaris) | |
Ֆել տերիեր (անգլ.՝ Fell Terrier), երկար ոտքերով շների տարածաշրջանային տեսակ։
Նկարագրություն և նպատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆել տերիերները փոքր աշխատանքային տերիերների տեսակներ են, որոնք բնակվել են հյուսիսային Անգլիայի Ֆել (լեռնային) երկրում և օգտագործվել են որպես որսորդական շներ։ Նրանք կարող են լինել խաչասերված կամ մաքուր։ Ֆել-տերիերի տեսակները փոքր են, սովորաբար 10-15 ֆունտ/6,5 կգ և նեղ կրծքավանդակով, որպեսզի տեղավորվեն իրենց կողմից որսված կենդանիների թունելներում։ Ֆել տերիերները մարմինը երկար է, կոպիտ հյուսվածքով, հաճախ կարմիր կամ սև գույնի։ Սկզբում այլ որսորդական տերիերների հետ խաչասերման պատճառով արտաքին տեսքը տարբերվում է մաքուր շների տեսքից[1][2]։
Ֆել տերիերները բուծվում են որսորդական կարողությունների և որսորդության համար, այլ ոչ թե արտաքին տեսքի (ցեղատեսակի) համար։ Նրանք որս են անում ոհմակներով կամ միայնակ։ Ֆել տերիերն ի սկզբանե մշակվել էր վարպետ Ջո Բոումենի կողմից, ով իրականացնում էր տերիերների բուծում, որտեղ նա օգտագործում էր իրեն հասանելի լավագույն կարմիր ֆել տերիերները, որպեսզի նա կարողանա որսա աղվեսներին, որոնք լուրջ վնաս էին հասցնում ոչխարաբույծներին։ Շանը երկար ոտքեր էին պետք՝ որսորդներին առատ ձյան միջով հետևելու համար, և նեղ կուրծք՝ աղվեսին հետևելու համար ստորգետնյա քարքարոտ որջում։ Որսի ժամանակ տերիերը հետևում էր կարմիր աղվեսին գետնի տակ, մտնում նրա որջը, որտեղ նա կամ սպանում էր աղվեսին, պտտեցնում կամ պահում էր, մինչև որսորդը օգնության հասնի[3][4][5]։ Մաքուր Fell Terrier Bloodlines-ը ստեղծվել է Հարրի Հարդիսթի Թյուրքի և Սիդ Ուիլկինսոնի Ռոքի կողմից, իսկ Wilkinson's Rock-ը իր դարաշրջանի ամենակարևոր բարձրահասակ շունն է, որը բուծվել է Ֆրեդ Բարքերիի և Էնթոնի Բարկերի Չորթ ֆեյս Ռոք Թերիերսի կողմից։ Մյուսները, նրանք են ովքեր իրենց ներդրումն են ունեցել, նրանցից են՝ Գարի Միդլթոնը, Բրայան Նաթալը, Ջոն Պարկը, Քեն Գուլդը, Ֆրենկ Բաքը, Սիրիլ Բրեյը, Ջո Արմսթրոնգը, Էնթոնի Բարկերը, Ֆրեդ Բարկերը, Մորիս Բելը, Էնթոնի Չեփմենը, Ջոն Քաուենը, Թոմի Դոբսոնը, Էդդի Փուլը, Գրեհեմ Ուորդը, Սիդ Ուիլկինսոնը և շատ ավելին (ոչ կարգի)։ Fell Terriers-ը օգտագործվել է Միացյալ Նահանգներում մի քանի սերունդ փոքր որսի որսի համար և հայտնի է եղել Patterdale terrier անունով։
Ցեղատեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մի քանի անվանված ցեղատեսակներ մշակվել են Ֆել-տերիեր տեսակից, ինչպիսիք են սահմանային տերիեր, լեյքլենդ տերիեր, պատերդեյլ տերիեր, սկորիեր տերիեր, ուելս տերիեր և այլ տեղական ցեղատեսակներ։ Բոլորը երբեմն կոչվում են «Fell Terrier»՝ իրենց ցեղի անվան հետ փոխադարձաբար։ «National Terriers Club LLC», «American Fell Terrier International»-ը հրապարակել է Fell Terrier ստանդարտը։ Գերմանիայում Jagdterrier-ը մշակվել է 1920-ականներին Fell terrier պաշարից։ Ֆել տերիերները կարող են ծագել երկարոտ տերիերի շատ հին տեսակից, որը ունի կոպիտ ծածկույթով սև և շագանակագույն, որը նման է այսօրվա ուելսյան տերիերին[6][7]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Cory Leed (2004). «Patterdale Terrier». Dogs of the World. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 23-ին.
- ↑ P. Burns (2010 թ․ օգոստոսի 4). «A Question of Breed». Terrierman.com. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 23-ին. «The red Fell Terrier is a type of non-pedigree Lakeland Terrier found in the north of England.»
- ↑ "Fell terriers have been bred for generations for work alone, and the only requisite points were their gameness." Captain Jocelyn Lucas in Hunt and Working Terriers, quoted by Patricia Adams Lent in Sport with Terriers, pp. 73-74, Arner Publications, Rome, NY 1973
- ↑ " "All the fell packs are hunted on foot." Captain Jocelyn Lucas in Hunt and Working Terriers, quoted by Patricia Adams Lent in Sport with Terriers, p. 74, Arner Publications, Rome, NY 1973
- ↑ Captain Jocelyn Lucas in Hunt and Working Terriers, quoted by Patricia Adams Lent in Sport with Terriers, p. 74, Arner Publications, Rome, NY 1973
- ↑ National Terriers Club LLC. «FELL TERRIER». National Terriers Club LLC Terrier Registry. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 23-ին.
- ↑ Lent, Patricia Adams (1973). «9». Sport With Terriers. Arner Publications, Rome, NY. էջ 76. ISBN 0-914124-01-3.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Sport with Terriers, by Patricia Adams Lent, Arner Publications, Rome NY 1973
- Hunt and Working Terriers, by Captain Jocelyn Lucas, Tideline Books 1995
- The Fell Terrier, by David Brian Plummer, Tideline Books, North Wales 2006
- American Working Terriers, by Patrick Burns, lulu.com publisher, 2005 978-1-4116-6082-3