Օրորոցային (վեպ)

Օրորոցային անգլ.՝ Lullaby
Հեղինակ	Չակ Պալանիկ
Տեսակ	գրական ստեղծագործություն
Ժանր	satirical fiction? և սարսափ
Բնօրինակ լեզու	անգլերեն
Նախորդ	Շնչահեղձություն
Հաջորդ	Օրագիր
Կազմի հեղինակ	Ռոդրիգո Կորալ
Երկիր	ԱՄՆ
Հրատարակիչ	Doubleday
Հրատարակման տարեթիվ	սեպտեմբերի 17, 2002
OCLC	48871773
Կայք	penguinrandomhouse.com/books/126184/lullaby-by-chuck-palahniuk/​(անգլ.)
Վիքիքաղվածք	Օրորոցային

«Օրորոցային» (անգլ.՝ Lullaby), Չակ Պալանիկի հանրահայտ վեպերից մեկը։

Պատմություն

Վեպը հրատարակվել է 2002 թվականին հեղինակի կյանքում տեղի ունեցած ողբերգական պատահարից հետո․ նրա հայրը և խորթ մայրը սպանվել էին և այրվել, իսկ Պալանիկը մասնակցում էր դատական գործընթացին՝ ամեն գնով փորձելով նպաստել մարդասպանի ցմահ բանտարկությանը։

Սյուժե

Իրադարձությունները սկսվում են այն ժամանակ, երբ լրագրող Կառլ Ստրեյտորը սկսում է հետազոտել երեխաների հանկարծակի մահվան համախտանիշը։ Նրանք մահանում են օրորոցում կամ նույնիսկ իրենց ծնողների ձեռքերում։ Ինչպես հետագայում պարզում է լրագրողը, նրանք մահանում են այն բանից հետո, երբ նրանց համար կարդում են մի հնամյա աֆրիկյան օրորոցային՝ «Բանաստեղծություններ և հեքիաթներ ողջ աշխարհից» գրքից։ Այդ երգը կարդում էին երեխաներին, երբ ցեղը էլ չէր տեղավորվում իր բնակավայրի տարածքում, կարդում էին անհույս հիվանդ և վիրավոր զինվորներին, որպեսզի նրանք առանց ցավերի մահանային։ Երգը գործում է այնքան ժամանակ, մինչև դրանից չեն մահանում լրագրողի խմբագիրը, նրա միշտ աղմկող հարևանը և պարզապես անցորդները, որ խանգարում էին նրան անցնել ճանապարհը։

Մյուս կողմից՝ վեպում գործում է մեկ այլ կերպար՝ ճարպիկ ռիելթոր Էլեն Գուվեր Բոյլը։ Նա նույնպես գիտի այդ անեծքը և արդեն գործածել է։ Ընդհանրապես, նա շատ տարօրինակություններ ունի, ինչպես և Պալանիկի շատ ու շատ հերոսներ։ Օրինակ, նա մասնագիտանում է այնպիսի տներում, որտեղ ուրվականներ են եղել։ Նա բացառիկ իրավունք է ձեռք բերել այդ տները վաճառելու համար։ Դա բավականին շահութաբեր է, որովհետև այդ տների սեփականատերերը փոխվում են ամեն երկու ամիսը մեկ։ Հետո նա գալիս է հնամյա կահույքի վաճառքի խանութներ, որտեղ քանդում է դռների բռնակները և այլ փայլուն մետաղական մասերը, քերծում է լաքապատ մակերևույթները։ Արդյունքում նա գնում է այդ կահույքը դրա «իրական» գնով՝ առանց հաշվի առնելու դրանց տարիքը։

Կոնգրեսի գրադարանից գրքի մի օրինակը գտնում է Ստրեյտորի ծանոթը՝ ոստիկանական բժիշկ Նեշը և օգտվում է անեծքից, որպեսզի հասնի այլասերված հարաբերությունների բազում կանանց հետ։ Ստրեյտորը և Բոյլը՝ կախարդություններով հետաքրքրվող քարտուղարուհի Էլեն Մոնայի, և նրա՝ «Ոստրե» մականվամբ ընկերոջ հետ մեկնում են վերացնելու «Հեքիաթների» մնացած օրինակները։ Արդյունքում՝ նրանք ուզում են գտնել գլխավոր կախարդական գիրքը, որտեղից, որ արտագրվել է «Գրիմուար» օրորոցայինը։ Յուրաքանչյուրն առաջնորդվում է իր նպատակով։ Կառլ Ստրեյտորը ցանկանում է վերացնել Գրիմուարը։ Էլեն Բոյլը երազում է ամենակարող դառնալ և վերակենդանացնել իր որդուն, որ սպանվել է այդ նույն օրորոցայինից։ Իսկ Մոնան և Ոստրեն երազում են դառնալ նոր Ադամը և Եվան մեր մեղավոր աշխարհում։ Գրքի վերջում օտար մարմնի ղեկավարման անեծքի միջոցով Ոստրեն տիրանում է Էլենին և կյանքի հետ անհամատեղելի վնասվածնքներ հասցնում։ Ստրեյտորը կարդում է օրորոցայինը նրա համար և ազատում տանջանքներից։ Մահվանից հետո Էլենի միտքը անեծքի միջոցով տեղափոխվում է իռլանդացի ոստիկանի մեջ, որ պատահաբար հայտնվել էր մոտակայքում։

Զուգահեռաբար նկարագրվում են իրադարձություններ, որ տեղի են ունենում գրքի ավարտից հետո․ Կառլ Ստրեյտորը և իռլանդացի ոստիկանը (Սերժանտ) ընկնում են Մոնայի և Ոստրեի հետևից, որոնք օգտագործում են կախարդությունը սեփական նպատակների համար։

Քննադատների կարծիքները

Այստեղ գլխավոր բառը «Պատկերացրու»–ն է։ Սա պատմություն չէ, որ գրվել է Պալանիկի կողմից․ վեպի փաստացի բովանդակությունը՝ չորս հերոսների միջև հպումներից մինչև նրանց ճանապարհորդությունը, թվում է ներքին վերաիմաստավորում։ Պատկերացրե՛ք Կառլի մտքերի հաջորդականությունը․ դրանք, կարծես, քայլ են դեպի վիպերգություն։ Սթիվեն Փոուլ։

Առեղծվածը, որ դիտարկվում է մահվան էսթետիկայի բուրգի միջոցով, ենթատեքստում փոխարկվում է իրական կյանքի։ Դա անորոշություն, սխալներ և բացթողումներ է ձևավորում։ Նման երևույթի առաջացման պատճառով իրականության վերափոխում է ծագում։ Ինքը հեղինակը ցույց է տալիս այդ դեֆորմացիան․ «Կախարդանքը անհրաժեշտ էներգիայի կոչն է՝ բնական փոփոխություններին հասնելու համար»… Արժեքների և իդեալների վերափոխումը ստիպում է Չակ Պալանիկին ինքն իրենց հարց տալ․ «Մենք սպանում ենք մարդկանց հանուն կյանքեր փրկելու՞։ Մենք այրում ենք գրքրեը, որպեսզի փրկե՞նք գրքերը։» Է․Ռ․ Չեմեզովա

Հղումներ

Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են

Օրորոցային (վեպ) հոդվածին

• «Օրորոցային»ի պաշտոնական էջը (անգլ.)

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օրորոցային (վեպ)» հոդվածին։