Քարավազի հին կամուրջ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քարավազի Հին (Խուդափերինի) կամուրջ
Այլ անվանում(ներ)Հուդաֆերին, Խուդափերին
ՏեղանքԴիռի լեռան ստորոտ, Արաքս գետ
Թռիչքների քանակ11

Քարավազի Հին (Խուդափերինի) կամուրջ, այժմ Ադրբեջանի կողմից օկուպացված Քաշաթաղի շրջանում՝ Դիռի լեռան ստորոտի Արաքս գետի վրա։ Այն ծովի մակերևույթից բարձր է 248 մ։ Կամուրջի կառուցման ժամանակը հստակ հայտնի չէ, բայց այն համարվում է 5-7-րդ դարերին կառուցված կամուրջ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

13-րդ դարին է վերագրվում ամենավաղ հիշատակություններից մեկը՝

«...Աղահեճը, որը հատում է Աղվանո գետը մինչև Քարավազի կամուրջը[1]...»

Ըստ արաբական և պարսկական աղբյուրների՝ կամուրջը կոչվել է Հուդաֆերին, Խուդափերին։

«Խիստ հնաշէն և համակ սրբատաշ քարով շինուած է վերին կամուրջն, որ ունի ինն աչք, որոց ոտքերն հաստատուած են բնութենաստեղծ վէմ քարերի վերայ։ Աչքերի կամարներից կանգուն են չորսն և քանդուած հինգն[2]...»
- նշել է կամրջի առաջին հետազոտողներից մեկը 1890-ական թվականների սկզբներին

1975-1977 թվականներին խորհրդա-իրանական ծրագրի շրջանակներում ուսումնասիրվեց Արաքսի էներգետիկ հնարավորություններն ու սա առիթ հանդիսացավ, որպեսզի կամուրջն առաջին անգամ չափագրվի։ Ստացված տվյալները վկայում են, որ 11 թռիչք ունեցող կամուրջն ուներ 130 մ երկարություն, 6 մ լայնություն և ջրի մակարդակից մինչև 12 մ բարձրություն[3]։ Հիմնադրվել է անտիկ ժամանակներում, հնարավոր է նաև աքեմենյանի տիրակալության ժամանակ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Սյունիքի պատմություն. Երևան. 1986. էջ 263. {{cite book}}: |first= missing |last= (օգնություն)CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  2. Բարխուտարեանց Մ., Արցախ, Բագու, 1895։
  3. Մամեձադե (1983). Строительное искусство Азербайджана. Բաքու. էջ 47.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)