Ցածր Տատրաների ազգային պարկ
 | |
| Տեսակ | ազգային պարկ և բնության հատուկ պահպանվող տարածք |
| Երկիր |  Սլովակիա[1] |
| Վարչատարածք | Ժիլինայի շրջան, Բանսկա Բիստրիցկա շրջան և Պրեշովյան շրջան |
| Հիմնվել է | 1978 և 1997[1] |
| Մակերես | 76 073,423 հեկտար[1] |
  | |
.svg) | |
Ցածր Տատրաների ազգային պարկ (սլովակ.՝ Národný park Nízke Tatry; կրճ.` NAPANT), ազգային պարկ Կենտրոնական Սլովակիայում Վահ և Հրոն գետերի հովիտների միջև։ Պարկը և բուֆերային գոտին ընդգրկում են ամբողջ Ցածր Տատրաներ լեռան շարքը։ Ազգային պարկն ընդգրկում է 728 կմ² տարածք, իսկ նրա բուֆերային գոտին ընդգրկում է 1110 կմ² տարածք, որը կազմում է Սլովակիայում ամենամեծ ազգային պարկը։
Այն բաժանված է Բանսկա Բիստրիցայի (Բանսկա Բիստրիցա և Բրեզնո շրջաններ), Ժիլինայի (Ռուժոմբերկ և Լիպտովսկի Միկուլաշ շրջաններ) և Պրեշովի (Պոպրադ շրջան) երկրամասերի միջև։ Ամենաբարձր գագաթը Դյումբիերն է (2,043 մետր կամ 7,063 ֆուտ)։ Չորս խոշոր սլովակյան գետերը սկիզբ են առնում Կռալյովա հոլյա գագաթի ստորին մասից. Վահ, Հրոն, Հնիլեց և Հորնադ։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ցածր Տատրաների տարածքի պահպանման գործընթացն սկսվել է 1918-1921 թվականների և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից անմիջապես հետո արված առաջին փորձերից։ 1963 թվականին առաջարկ էր արվել ստեղծել Ցածր Տատրաների ազգային պարկ Կենտրոնական Սլովակիայի Ազգային պարկ անվան տակ։ 1965-1966 թվականների ընթացքում, վերջին առաջարկի ավարտից անմիջապես առաջ առաջարկվեց Ազգային պարկի հեղինակային նախագիծ։ Այս նախագծի նպատակն էր ներառել Ցածր Տատրաների կենտրոնական տարածքի հյուսիսային և հարավային մասերը։ 1967 թվականից մինչև 1968 թվականը նախագիծը վերակառուցվեց Սլովակիայի Ազգային ապստամբության 25-ամյակի կապակցությամբ ազգային պարկի ստեղծման համար։ Սակայն անհրաժեշտ էր ևս 10 տարի հաղթահարելու տարբեր խոչընդոտներ, որոնք թույլ չեն տալիս ստեղծել ազգային պարկի կայացումը։ 1978 թվականին ստեղծվեց ազգային պարկ`Սլովակիայի Սոցիալիստական Հանրապետության 119/1978 կանոնակարգով։ Ազգային պարկի տարածքը սահմանվել է 81,095 հա և դրա պահպանության գոտին` 123,990 հա։ Ազգային պարկի կարգավիճակը նույն տարում հրատարակվել է Սլովակիայի Սոցիալիստական Հանրապետության Մշակույթի նախարարության կողմից 120/1978 կանոնակարգով։ Այս կանոնակարգով սահմանվում են որոշակի տարածքների պահպանության պայմանները։
Պարկի սահմանները և պաշտպանական գոտիները վերանայվել են 1997 թվականի հունիսի 17-ին Սլովակիայի Հանրապետության կառավարության թիվ 182/1997 կանոնակարգով։ Չափվել է ազգային պարկի վերանայված տարածքը` 72,842 հա, ինչը 8,253 հա-ով պակաս էր սկզբնական տարածքից։ Պաշտպանական գոտիների վերանայված տարածքը ճշգրտվել է 110.162 հեկտարով, ինչը 13.828 հեկտարով պակաս է 1978 թվականի տարածքից[2]։
Զբոսաշրջություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այգին հիանալի պայմաններ ունի բազմաթիվ մարզաձևերի համար։ Հանգստավայրերի թվում են Յասնա ցածր Տատրաներ, Տալե, Դեմյանովսկա Դոլինա և Չերտովիցա հանգստավայրերը. Հետևյալ քարանձավները բաց են հասարակության համար. Դեմյանովսկի ազատության քարանձավ, Դեմյանովսկի սառցե քարանձավ, Բիստրա քարանձավ, Վաժեկայի քարանձավ և Անշունչ չղջիկների քարանձավ։
Պահպանվող տարածքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ներկայումս 98.89 կմ² տարածքով այգում կամ դրա բուֆերային գոտում ստեղծվել են հետևյալ պահպանվող տարածքները.[3]
- 10 ազգային բնության պահուստներ
- 10 ազգային պահուստներ, այդ թվում Հոռնե Լեզին
- 5 ազգային բնության հուշարձաններ
- 6 բնության հուշարձաններ
- 1 պահպանվող տարածք
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Nationally designated areas (CDDA)
- ↑ «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 15-ին.
- ↑ «20. výročie Národného parku Nízke Tatry (20th anniversary of the Low Tatra National Park)» (Slovak). Ľuboš Čillag, Low Tatra National Park. n.d. Արխիվացված է օրիգինալից 2002 թ․ հունիսի 13-ին. Վերցված է 2007 թ․ մայիսի 28-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ցածր Տատրաների ազգային պարկ» հոդվածին։ |
