Տիրամայրը մանկան և չորս հրեշտակների հետ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Տիրամայրը մանկան և չորս հրեշտակների հետ
տեսակգեղանկար
նկարիչՖրա Անջելիկո
տարի1420
բարձրություն81 սանտիմետր[1]
լայնություն51 սանտիմետր[1]
ստեղծման վայրԻտալիա[1]
ժանրհոգևոր արվեստ
նյութտեմպերա[1] և poplar panel?[1]
գտնվում էՊետական Էրմիտաժ[1]
հավաքածուՊետական Էրմիտաժ[1]
հիմնական թեմաԱստվածամայրն ու Որդին
կայք
Ծանոթագրություններ

«Մադոննան մանկան և չորս հրեշտակների հետ», վաղ Վերածննդի դարաշրջանի իտալացի նկարիչ Ֆրա Բեատո Անջելիկոյի նկարը Պետական Էրմիտաժի հավաքածուից։

Կտավում Մադոննան պատկերվել է կապույտ թիկնոցով՝ դեղին երեսպատմամբ և դեղին զարդանախշերով զարդարված կարմիր զգեստով։ Երեխան նստած է կարմիր և ոսկեգույն գորգի վրա, բշտիկներով բարձի կողքին։ Մադոննայի աջ և ձախ կողմում, վարդագույն հագուստով երկու հրեշտակ ճախրում են ոսկե երկնքում, ձեռքերը ծալված են աղոթքով, ևս երկու հրեշտակ վարդագույն, սև ու դեղին թիկնոցներով նրա առաջ են ծնկի իջնում գորգի վրա և նվագում նվագարաններ։ Ներքև կենտրոնում կա շուշաններով ոսկե ծաղկաման, որը խորհրդանշում է մաքրությունը։

Նկարը նկարվել է բարդու փայտի վրա, իսկ տախտակի վերին մասը հետագայում կտրվել է, ուստի նկարի համար շրջանակը պատրաստվել է հատումը ծածկող հատուկ ծածկով։

Կտավը նկարվել է 1420-ականների սկզբին, դրա վաղ պատմությունն անհայտ է։ XIX դարի վերջին այն գտնվել է Ստրոգանովների հաշվարկների հավաքածուում, և դրա հեղինակը չի բացահայտվել։ Մի շարք հետազոտողներ կարծում էին, որ կտավը նկարել է Ջենտիլ դա Ֆաբրիանոն[2]։ 1909 թվականին հեղինակը դարձել է Արկանջելո դի Կոլա դա Կամերինոն[3], և այս վերագրմամբ 1922 թվականին նկարը մտել է Էրմիտաժ։ Անժելիկոյին որպես հավանական հեղինակ առաջինը հիշատակելլ է Լոնգին 1928 թվականին[4], իսկ ավելի ուշ շատ հետազոտողներ աջակցել են նրան, չնայած կասկածներ էին արտահայտվում մինչև 20-րդ դարի վերջ։ Էրմիտաժի կատալոգում 1958 թվականին նկարը նշվել էր որպես Արկանջելո դա Կամերինոյի, 1976 թվականին՝ որպես Ֆրա Անժելիկոյի գործ` հարցական նշանով, 1994 թվականի Ֆրայի հեղինակության հետ կապված վերջին կասկածներն անհետացան 2006 թվականին Միևնույն ժամանակ, նշվել է Կուստոդիևա Տ.Կ. XIII-XIV դարերի իտալական նկարչության աշխատանքի թվագրումը։ Պետական Էրմիտաժ։ Հավաքածուի կատալոգ։ Պետական Էրմիտաժի հրատարակչություն, 2011 թվական, էջ 35-37։

Ցուցադրված Մեծ (Հին) Էրմիտաժի շենքում, 209 սրահ[5].

Էրմիտաժի Արևմտաեվրոպական արվեստի ամբիոնի առաջատար հետազոտողը Կուստոդիևան նկարագրելով նկարը, նշել է.

«Ավելի կարևոր է նշել մի նոր բան. Անժելիկոն Մադոննային վերածել է հատուկ կնոջ՝ միայն իրեն բնորոշ հատկություններով. Նա ունի հաճելի դեմք, կրկնակի կզակ, պարզ աչքեր, փափուկ շեկ մազեր, որոնք թաքնված չեն թիկնոցով, ընկնում են փափուկ գանգուրներով ուսերին։ Մարմնի մասերի ձևերը զգացվում են հագուստի ծալքերի տակից։ Այն դառնում է և՛ ծավալուն, և՛ ծանրակշիռ։ Հրեշտակների խայտաբղետ թևերը, շքեղ զարդարված գործվածքները, ոսկեգույն հալոյի ռելիեֆային ձևը. Այս ամբողջ հիմնական, հնչեղ գունագեղ կշեռքը նպաստում է նկարի տոնական, ուրախ տպավորության ստեղծմանը[6]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 https://www.hermitagemuseum.org/wps/portal/hermitage/digital-collection/01.+Paintings/29372/
  2. Venturi A. Quadri di Gentile da Fabriano a Milano e a Pietroburgo // L’Arte. 1898. Vol. 1. — P. 495—497; Crowe J. A., Cavalcaselle G. В. A history of painting in Italy: Umbria, Florence and Siena from the 2nd to the 16th century. Umbrian and Sienese masters of the 15th century. — London, 1914. — Vol. 5. — P. 209.
  3. Colasanti A. Gentile da Fabriano. — Bergamo, 1909. — P. 62.
  4. Longhi R. Un dipinto dell’Angelico a Livorno // Pinacoteca. 1928—1929. N 1. — P. 54.
  5. Государственный Эрмитаж. — Анджелико, фра Беато. «Мадонна с Младенцем и четырьмя ангелами»
  6. Кустодиева Т. К. Итальянское искусство эпохи Возрождения XIII—XVI века. Очерк-путеводитель. — Л.: Искусство, 1985. — С. 28—29.