Գուրգեն Տարախչյան
| Գուրգեն Տարախչյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1897 |
| Ծննդավայր | Ալեքսանդրապոլ, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | 1943 |
| Մահվան վայր | Սարատով, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Մասնագիտություն | ոսկերիչ |
Գուրգեն Մարտիրոսի Տարախչյան (Մաշտի Գուրգեն, 1897, Ալեքսանդրապոլ, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - 1943, Սարատով, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ ոսկերիչ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գուրգեն Տարախչյանը ծնվել է 1897 թվականին, Ալեքսանդրապոլ (այժմ՝ Գյումրի) քաղաքում, Տարախչոնց գերդաստանում, որը տվել է ոսկերիչ վարպետների չորս սերունդ։ Աշակերտել է հորը՝ Տարախչոնց տոհմապետ Մարտիրոսին, որի պատրաստած ոսկեզօծ արծաթե գավը Փարիզի համաշխարհային ցուցահանդեսում 1889 թվականին Ոսկե մեծ մեդալի է արժանացել[1]։ Տարախչյանը 1915-1916 թվականներին Հայկական 6-րդ կամավորական գումարտակի շարքերում մասնակցել է Վանի և այլ կռիվների։ Եղիշե Չարենցն իր «Հիշողություններ Երևանի ուղղիչ տնից» (1927) երկում հիշատակել է Գուրգենին, համարել է նրան «առաջնակարգ վարպետ-ոսկերիչ»։ Գուրգեն Տարախչյանը ստեղծագործել է Գյումրիի ոսկերիչ վարպետների ավանդույթներով. նրա ստեղծած զարդերը, արծաթե գավաթները, ծխախոտատուփերը, ծխամորճերը և այլն աչքի են ընկնում կատարման բարձր վարպետությամբ։ Առանձնապես ուշագրավ է դրսից՝ Նոյ նահապետի, Վարդան Մամիկոնյանի և ուրիշ մեծերի դիմաքանդակներով զարդարված, ունկը՝ օձի պատկերով, ներսից՝ ոսկեջրած, կենտրոնում՝ ձկնիկով արծաթե թասը։ 1920-ական թվականներին Տարախչյանը քանդակել-փորագրել է ՀԽՍՀ Աշխատանքի հերոսի շքանշանի, Խորհրդային Հայաստանի առաջին շքանշաններն ու կրծքանշանները, որոնցից մի քանիսի բնօրինակները, մեծարվեստ հոր գործիքների, կաղապարների և առանձին կերտվածքների հետ, պահվում են իրենց տան՝ թանգարանի վերածված մի սենյակում[2]։
Գուրգեն Տարախչյանի կրտսեր որդին՝ Օնիկ (Հովհաննես) Տարախչյանը, ոսկերիչ վարպետ է։
Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գուրգեն Տարախչյանը մահացել է 1943 թվականին, Սարատով քաղաքում։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Կարինե Բազեյան, Գրիգոր Աղանյան։ ԱլեքսանդրապոլԼ. Ազգագրական էսքիզներ (պատմազգագրական ուսումնասիրություն) Գիտ. խմբագիր՝ բ. գ. թ. Սվետլանա Վարդանյան» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2018 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.
- ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007, էջ 565։