Տասնանկյուն
Կանոնավոր տասնանկյուն | |
---|---|
![]() | |
Տիպ | Կանոնավոր բազմանկյուն |
Կողեր | 10 |
Անկյուններ | 10 |
Մակերես |
![]() |
Տասնանկյուն Վիքիպահեստում |
---|
Տասնանկյուն (դեկագոն), երկրաչափական մարմին, տասը անկյուններով և տասը կողմերով բազմանկյուն[1]։ Կանոնավոր դեկագոնի բոլոր կողմերը իրար հավասար են, իսկ անկյունները հավասար են 144°[1][2]։
Կանոնավոր տասնանկյուն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միավոր շրջանագծին ներգծված կանոնավոր տասնանկյան կողմը հավասար է , ուր ϕ «ոսկե հատման» հարաբերությունն է, .[3]
Կանոնավոր տասնանկյան մակերեսը հավասար է[4]
- , ուր t -ն տասնանկյան կողմն է
Կա նաև մակերեսը հաշվելու այլ բանաձև
- , ուր d -ն երկու զուգահեռ կողմերի միջև հեռավորությունն է ( ):
Տասնանկյան կառուցումը կարկինի ու քանոնի օգնությամբ[3][խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նմանատիպ պատկերներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
![]() {10/3} |
![]() {10/2} կամ 2{5} |
![]() {10/4} կամ 2{5/2} |
Պետրիի բազմանկյուններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բարձր կարգերի բազմանկյունների համար կանոնավոր տասնանկյունը համարվում է Պետրիի բազմանյուն։
A9 | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
---|---|---|---|---|---|
BC5 | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
D6 | ![]() t1(431) |
![]() t3(131) |
![]() t2(131) |
![]() t1(131) |
![]() (131) |
H3 | ![]() Դոդեկաեդր |
![]() Իկոսաեդր |
![]() |
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Sidebotham, Thomas H. (2003), The A to Z of Mathematics: A Basic Guide, John Wiley & Sons, p. 146, ISBN 9780471461630, https://books.google.am/books?id=VsAZa5PWLz8C&pg=PA146.
- ↑ Wenninger, Magnus J. (1974), Polyhedron Models, Cambridge University Press, p. 9, ISBN 9780521098595, https://books.google.am/books?id=N8lX2T-4njIC&pg=PA9.
- ↑ 3,0 3,1 Ludlow, Henry H. (1904), Geometric Construction of the Regular Decagon and Pentagon Inscribed in a Circle, The Open Court Publishing Co., https://books.google.am/books?id=vLMlw7uL8kgC.
- ↑ The elements of plane and spherical trigonometry, Society for Promoting Christian Knowledge, 1850, p. 59, https://books.google.am/books?id=AW7qzTr_f1sC&pg=PA59. Note that this source uses a as the edge length and gives the argument of the cotangent as an angle in degrees rather than in radians.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Դեկագոնը MathWorld-ում
- Դեկագոնի անիմացիա
![]() |
Ընթերցե՛ք «տասնանկյուն» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։ |