Վարքագծային կլաստերինգ
Վարքագծային կլաստերինգը վիճակագրական վերլուծության մեթոդ է, որն օգտագործվում է մանրածախ առևտրում` սպառողների գնման տենդենցները և խանութների խմբերը որոշելու համար, և այն հիմնված է սպառողի գնման վարքագծի վրա։
Ավանդական և վարքագծային կլաստերացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ավանդական կլաստերացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պատմականորեն մանրածախ առևտրով զբաղվողներն ու արտադրողները խմբավորել են խանութները՝ հիմնվելով վերևից ներքև սահմանափակումների վրա, ինչպիսիք են խանութի չափը, խանութի վաճառքի ընդհանուր ծավալը, մանրածախի սահմանափակումների կամ մատակարարման ցանցի պահանջները` ապահովելու համար շղթայի արդյունավետ գործունեությունը։ Դրանց հետևել է ըստ ընդհանուր ժողովրդագրական կամ աշխարհագրական կլաստերների խանութները խմբավորել ռազմավարությունը։ Վերևից ներքև ավանդական մոտեցումը օգտագործելու հիմնական առավելությունն այն է, որ խմբային խանութների միջիններն օգտագործելով այն ապահովում է շղթայի առավելագույն արդյունավետ գործունեությունը։ Այս մոտեցումը կիրառելիս ռիսկն այն է, որ կարող է չհամապատասխանել լոկալ պահանջարկին խանութ առ խանութ, ինչը կհանգեցնի վաճառքների կրճատմանը։
Վարքագծային կլաստերինգ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վարքագծի կլաստերինգ կատարելիս խանութի կլաստերները ձևավորվում են ըստ ցանցի ներսում գտնվող յուրաքանչյուր խանութի իրերի, կատեգորիաների կամ բաժանմունքների իրական կատարողականը (օրինակ՝ վաճառված միավորներ)։ Այս մոտեցումը հնարավորություն է տալիս ստեղծել խանութների խմբեր ըստ սպառողի գնման իրական վարքագծի։
Յուրաքանչյուր խանութ կլաստերի մեջ դնելուց հետո կարող են ստեղծվել սպառողկենտրոն ռազմավարություններ` նպատակային շուկայավարման, գովազդի, վաճառքի, գնագոյացման և խթանման ծրագրերը հեշտացնելու համար։ Բացի այդ, խանութների խմբերը ձևավորվելուց հետո առևտրականները և արտադրողները ի վիճակի են վերլուծել ստացված խանութների կլաստերները, որպեսզի ճանաչեն ժողովրդագրական, հոգեբանական կամ աշխարհագրական ընդհանրությունները։ Օրինակ՝ խանութների մեկ խմբի վերլուծությունը կարող է ընդգծել, որ դրանք բոլորն էլ տեղակայված են նման աշխարհագրական վայրում (հյուսիսարևելյան կամ խիտ բնակեցված հատվածներում) կամ, որ կարող է գոյություն ունենալ որոշակի ժողովրդագրական նմանություն, այսինքն ՝ որոշակի էթնիկ, տարիքային կամ եկամտային խումբ կարող է ուժեղ նախապատվություն տալ որոշակի ապրանքանիշի կամ ոճին։ Սա մանրածախ առևտրին թույլ է տալիս որոշել, թե որ կատեգորիաները կներկայացվեն նմանատիպ խանութներում, ինչպես են դրանք շուկաներում խթանվելու, և որտեղ են դրանք տեղադրվելու և ինչ գներով։
Ներքևից վերև վարքային կլաստերավորման մոտեցում օգտագործելու հիմնական առավելությունն այն է, որ այն մանրածախ առևտրին հնարավորություն է տալիս արագորեն նույնականացնել նման պահանջարկ ունեցող խանութների կլաստերները՝ հնարավորություն տալով նրանց զարգացնել հաճախորդակենտրոն շուկայավարման, վաճառականության, տարածության և գնագոյացման ռազմավարություններ։ Այս մոտեցումը կիրառելու ռիսկը գործառնական արդյունավետության կորուստ է, եթե չափազանց շատ կլաստերներ լինեն։ Վարքագծային կլաստավորման բանալին տեղայնացման ճիշտ հավասարակշռություն գտնելն է սպառողի պահանջարկը բավարարելու համար` միաժամանակ պահպանելով գործնական արդյունավետությունը։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Erickson, D., and Weber, W. (2009). "Five Pitfalls To Avoid When Clustering". Chain Store Age.