Սվեավեգեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սվեավեգեն
Երկիր Շվեդիա
Գտնվում էՍտոկհոլմ
ՏեղանքՆորմալմ և Վասաստան
Երկարություն2050 մետր
Անվանվել էՄայր Սվեա

Սվեավեգեն (շվեդ.՝ Sveavägen), փողոց Ստոկհոլմի կենտրոնում գտնվող Վասաստանի և Նորմալմի շրջաններում, քաղաքի գլխավոր փողոցներից մեկը։ Անունը պաշտոնապես հաստատվել է 1885 թվականին։ Սկսվում է Սերգելստորգի հրապարակից, այնուհետև հյուսիսարևմտյան ուղղությամբ հետևում դեպի Սվեապլան հրապարակ, որտեղ թեքվում է գրեթե ուղիղ անկյունով և շարունակվում դեպի Նորրտուլի հրապարակ։ Մոտ 2500 մ երկարություն ունեցող փողոցը համարվում է Շվեդիայի ամենաբանուկ փողոցներից մեկը։ Նոր Հագաստադեն թաղամասի կառուցման կապակցությամբ նախատեսվում է փողոցն ամբողջացնել շրջանաձև խաչմերուկով։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սվեավեգենը հարավից

Նախկինում փողոցն ունեցել է տարբեր անուններ, երկարություն և լայնություն։ Ամենավաղ հայտնի անունը`Ռոսլագսգատանը, վերաբերում է 17-րդ դարի կեսերին, բայց շուտով այն փոխվել է Բադստուգատան կամ Մեծ Բադստուգատան։ 17-18-րդ դարերի վերջում փողոցը կոչվել է Կրութբռեննարգատան։ Ըստ լեգենդի՝ Շվեդիայի թագավոր Գուստավ III թագավորը նախատեսել է այստեղ լայն փողոց անցկացնել Ստոկհոլմում գտնվող Թագավորական պալատից մինչև Մեծ Հագա պալատ (չշփոթել Հագ պալատի հետ) Բրունսվիկենում։ Հավանաբար փողոցի նախագիծը մշակել է ճարտարապետ Ժան դե լա Վալեն 17-րդ դարում։

1864-1866 թվականներին քաղաքային խորհրդի հրամանով ճարտարապետ Ալբերտ Լինդհագենը մշակել է նախագիծ այդտեղ լայն փողոց կառուցելու համար, որը պետք է դառնար քաղաքի գլխավոր ճանապարհային զարկերակը։ Ենթադրվում էր, որ այն պետք է անցներ հարավից՝ Գուստավ Ադոլֆ հրապարակից դեպի հյուսիս ՝ Բելլևուեպարկեն, մինչև ներկայիս Սվապլան հրապարակ։ Մի փոքր ձևափոխված ձևով փողոցի վերջնական պլանը հաստատվել է 1878 թվականին։

1897 թվականին Ուդեգատան փողոցի ուղղությամբ կառուցվել է Սվեաբրուն կամուրջը Սվեավեգենի վրայով։ Համաձայն քաղաքի գլխավոր ճարտարապետ Ալբերտ Լիլիենբերգի նախագծի՝ նախատեսվել է Սվեավեգեն փողոցը երկարաձգել դեպի հարավ Նորորբու կամրջի միջոցով։ 1945 թվականին որոշվել է Բրունկբերգսթորգ հրապարակի հյուսիսից սկսել շարունակել փողոցը դեպի նոր հրապարակ, որը կոչվում էր Սերգելստորգ։ Միևնույն ժամանակ, պլանավորվում էր կառուցել Կլարաթունելն թունելը Թեգելբակկեն հրապարակից մինչև Սենտրալբրաուն կամուրջ։

Ուլոֆ Պալմեի սպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հուշատախտակ ողբերգության վայրում

Փողոցը հայտնի է դարձել նրանով, որ 1986 թվականի փետրվարի 28-ին այստեղ սպանվել է Շվեդիայի վարչապետ Ուլոֆ Պալմեն։ Սպանության վայրում տեղադրվել է հուշատախտակ։ Ողբերգությունից հետո Տունելգատան փողոցի արևմտյան մասը՝ Սվեավեգենի խաչմերուկից հետո, որտեղ տեղի էր ունեցել սպանությունը, վերանվանվել է Ուլոֆ Պալմեի փողոց[1]։

Փողոցում գտնվող որոշ շենքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

№ 65 Ստոկհոլմի տնտեսագիտական դպրոց։
№ 68 Շվեդիայի Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության շտաբ-բնակարան։
Մասամբ փողոցի վրա են գտնվում Ստոկհոլմի հանրային գրադարանը և Ադոլֆ Ֆրեդերիկի եկեղեցին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

[швед.]. — Stockholm : Stockholmia, 2001. — 694 p. — ISBN 91-7031-078-5.

[швед.]. — Stockholm : Sveriges radio, 1990. — P. 242. — ISBN 91-7031-078-5.

[швед.]. — Stockholm : Stadsarkivet, 1970. — 55 p.