Ազգագրության և բնական պատմության ազգային թանգարան

Ազգագրության և բնական պատմության ազգային թանգարան
Տեսակ	թանգարան և շենք
Երկիր	Մոլդովա
Տեղագրություն	Քիշինև և Քիշնև
Կազմված է	Garden of the Ethnographic museum in Chișinău?
Հիմնադրվել է	1905
Կայք	muzeu.md

Ազգագրության և բնական պատմության ազգային թանգարան (ռումիներեն՝ Muzeul Naţional de Etnografie şi Istorie Naturală), թանգարան Մոլդովայի մայրաքաղաք Քիշնև քաղաքում։ Հիմնադրվել է 1889 թվականի հոկտեմբերին^[1], բարոն Ա. Ստյուարտի նախաձեռնությամբ՝ Բեսարաբիայի առաջին գյուղատնտեսական ցուցահանդեսի ցուցանմուշների հավաքածուի հիման վրա։ Մոլդովայի Հանրապետության ամենահին թանգարանն է։ Այն նախ եղել է Գյուղատնտեսության թանգարանը, այնուհետև Գավառական Զեմստվոյի կենդանաբանության, գյուղատնտեսության և ժողովրդական արհեստների թանգարանը։ 1926 թվականից կոչվել է Քիշնևի բնական պատմության ազգային թանգարան, 1937 թվականից՝ Բեսարաբիայի մարզային թանգարան, 1940 թվականից՝ ՄԽՍՀ հանրապետական թանգարան, 1957 թվականից՝ Հայրենի մարզի պատմության և ուսումնասիրության պետական թանգարան, 1983 թվականից՝ Հայրենի մարզի գիտահետազոտական պետական թանգարան։ 1991 թվականից թանգարանը ստացել է իր ներկայիս անվանումը։

Չնայած պատմության ընթացքում բազմաթիվ վերակազմավորումներին, թանգարանը պահպանել է երկու հատուկ ուղղություն՝ Բեսարաբիայի բնության և մշակույթի ուսումնասիրությունը:

Սկզբում թանգարանը գտնվել է նահանգային զեմստվոյի շենքում, սակայն 1903-1905 թվականներին Ճարտարապետ Վ. Ցիգանկոյի նախագծով թանգարանի համար կառուցվել է նոր շենք։ Իր ստեղծման օրից թանգարանը դարձել է Բեսարաբիայի կարևոր գիտամշակութային կենտրոն՝ հայտնի ոչ միայն Ռուսական կայսրությունում, այլև եվրոպական երկրներում: Թանգարանի զարգացման գործում հսկայական ներդրում են ունեցել թանգարանի առաջին կառավարիչ Ֆրանտ Օստերմանը, ազգագրական հավաքածուի հիմնադիր Ալբինա Օստերմանը, բնագետներ Ն. Զուբովսկին, Ի.Կրասիլսկիկին, Ս.Միլերին, Վ.Բեզվալին, Ֆ. Պորուչիկին և ուրիշների։ Թանգարանի զարգացման համար մեծ նշանակություն է ունեցել նաև 1904 թվականին հիմնադրված Բեսարաբիայի բնագետների ընկերության գործունեությունը։ 1906 թվականին թանգարանի տարածքում կազմակերպվել է Բեսարաբիայի առաջին բուսաբանական այգին։

Լինելով իր ոլորտում ամենահին հաստատությունը՝ թանգարանը մասնակցել է Մոլդովայի այլ թանգարանների մեծ մասի ստեղծմանը։ Թանգարանի հովանավորությամբ Օրգեևի շրջանի Իվանչա գյուղում գործում է թանգարանային համալիր, որտեղ ռեստավրացիոն աշխատանքներից հետո բացվել է Մոլդովայի ժողովրդական արհեստների թանգարանը։

Թանգարանի հավաքածուն ներառում է երկրաբանական, հնէաբանական, կենդանաբանական, միջատաբանական, հնագիտական, ազգագրական և դրամագիտական հավաքածուներ, որոնք պարունակում են բազմաթիվ արժեքավոր և նույնիսկ եզակի ցուցանմուշներ, ինչպիսիք են գերհսկա դինոտերիումի կմախքը (Dinoterium Gigantisimus), հնագիտական գտածոներ Կարբունսաա գյուղերի մոտ գտնվող Լուգարցա, Դորոցկայա կեցավայրերից, 18-20-րդ դարերի բեսարաբյան գորգերի հավաքածուն և այլն: Թանգարանի հավաքածուի ցուցանմուշները ցուցադրվել են Եվրոպայի, Ամերիկայի, Աֆրիկայի և Ասիայի երկրներում կազմակերպված բազմաթիվ ցուցահանդեսներում: Թանգարանային ֆոնդերը գիտական հիմք են ստեղծում տարբեր ոլորտներում հետազոտությունների համար։ Թանգարանն ունի արժեքավոր գիտական գրադարան։

1994 թվականին թանգարանում բացվել է նոր մշտական ցուցադրություն «Բնություն։ Մարդ։ Մշակույթ», նվիրված պատմության տարբեր փուլերում մարդու և բնության փոխհարաբերություններին, օրգանական աշխարհի էվոլյուցիային, բնական ռեսուրսների օգտագործման դինամիկային և էկոլոգիային։