Ազգագրության և բնական պատմության ազգային թանգարան

Ազգագրության և բնական պատմության ազգային թանգարան
Տեսակ	թանգարան և շենք
Երկիր	Մոլդովա
Տեղագրություն	Քիշինև և Քիշնև
Կազմված է	Garden of the Ethnographic museum in Chișinău?
Հիմնադրվել է	1905
Կայք	muzeu.md

Ազգագրության և բնական պատմության ազգային թանգարան (ռումիներեն՝ Muzeul Naţional de Etnografie şi Istorie Naturală), թանգարան Մոլդովայի մայրաքաղաք Քիշնև քաղաքում։ Հիմնադրվել է 1889 թվականի հոկտեմբերին^[1], բարոն Ա. Ստյուարտի նախաձեռնությամբ՝ Բեսարաբիայի առաջին գյուղատնտեսական ցուցահանդեսի ցուցանմուշների հավաքածուի հիման վրա։ Մոլդովայի Հանրապետության ամենահին թանգարանն է։ Այն նախ եղել է Գյուղատնտեսության թանգարանը, այնուհետև Գավառական Զեմստվոյի կենդանաբանության, գյուղատնտեսության և ժողովրդական արհեստների թանգարանը։ 1926 թվականից կոչվել է Քիշնևի բնական պատմության ազգային թանգարան, 1937 թվականից՝ Բեսարաբիայի մարզային թանգարան, 1940 թվականից՝ ՄԽՍՀ հանրապետական թանգարան, 1957 թվականից՝ Հայրենի մարզի պատմության և ուսումնասիրության պետական թանգարան, 1983 թվականից՝ Հայրենի մարզի գիտահետազոտական պետական թանգարան։ 1991 թվականից թանգարանը ստացել է իր ներկայիս անվանումը։

Չնայած պատմության ընթացքում բազմաթիվ վերակազմավորումներին, թանգարանը պահպանել է երկու հատուկ ուղղություն՝ Բեսարաբիայի բնության և մշակույթի ուսումնասիրությունը։

Սկզբում թանգարանը գտնվել է նահանգային զեմստվոյի շենքում, սակայն 1903-1905 թվականներին Ճարտարապետ Վ. Ցիգանկոյի նախագծով թանգարանի համար կառուցվել է նոր շենք։ Իր ստեղծման օրից թանգարանը դարձել է Բեսարաբիայի կարևոր գիտամշակութային կենտրոն՝ հայտնի ոչ միայն Ռուսական կայսրությունում, այլև եվրոպական երկրներում։ Թանգարանի զարգացման գործում հսկայական ներդրում են ունեցել թանգարանի առաջին կառավարիչ Ֆրանտ Օստերմանը, ազգագրական հավաքածուի հիմնադիր Ալբինա Օստերմանը, բնագետներ Ն. Զուբովսկին, Ի.Կրասիլսկիկին, Ս.Միլերին, Վ.Բեզվալին, Ֆ. Պորուչիկին և ուրիշների։ Թանգարանի զարգացման համար մեծ նշանակություն է ունեցել նաև 1904 թվականին հիմնադրված Բեսարաբիայի բնագետների ընկերության գործունեությունը։ 1906 թվականին թանգարանի տարածքում կազմակերպվել է Բեսարաբիայի առաջին բուսաբանական այգին։

Լինելով իր ոլորտում ամենահին հաստատությունը՝ թանգարանը մասնակցել է Մոլդովայի այլ թանգարանների մեծ մասի ստեղծմանը։ Թանգարանի հովանավորությամբ Օրգեևի շրջանի Իվանչա գյուղում գործում է թանգարանային համալիր, որտեղ ռեստավրացիոն աշխատանքներից հետո բացվել է Մոլդովայի ժողովրդական արհեստների թանգարանը։

Թանգարանի հավաքածուն ներառում է երկրաբանական, հնէաբանական, կենդանաբանական, միջատաբանական, հնագիտական, ազգագրական և դրամագիտական հավաքածուներ, որոնք պարունակում են բազմաթիվ արժեքավոր և նույնիսկ եզակի ցուցանմուշներ, ինչպիսիք են գերհսկա դինոտերիումի կմախքը (Dinoterium Gigantisimus), հնագիտական գտածոներ Կարբունսաա գյուղերի մոտ գտնվող Լուգարցա, Դորոցկայա կեցավայրերից, 18-20-րդ դարերի բեսարաբյան գորգերի հավաքածուն և այլն։ Թանգարանի հավաքածուի ցուցանմուշները ցուցադրվել են Եվրոպայի, Ամերիկայի, Աֆրիկայի և Ասիայի երկրներում կազմակերպված բազմաթիվ ցուցահանդեսներում։ Թանգարանային ֆոնդերը գիտական հիմք են ստեղծում տարբեր ոլորտներում հետազոտությունների համար։ Թանգարանն ունի արժեքավոր գիտական գրադարան։

1994 թվականին թանգարանում բացվել է նոր մշտական ցուցադրություն «Բնություն։ Մարդ։ Մշակույթ», նվիրված պատմության տարբեր փուլերում մարդու և բնության փոխհարաբերություններին, օրգանական աշխարհի էվոլյուցիային, բնական ռեսուրսների օգտագործման դինամիկային և էկոլոգիային։