Առաջին լույս

Առաջին լույս, աստղագիտության մեջ աստղադիտակի (կամ, ընդհանուր առմամբ, նոր գործիքի) առաջին օգտագործումն է՝ այն կառուցելուց հետո աստղագիտական պատկեր ստեղծելու համար։ Հաճախ սրանք աստղադիտակով առաջին դիտումները չեն. Օպտիկական թեստերը հավանաբար կատարվել են ցերեկային ժամերին՝ բաղադրիչները շտկելու համար: Առաջին լուսային պատկերը հիմնականում գիտական հետաքրքրություն չի ներկայացնում և անորակ է, քանի որ աստղադիտակի տարբեր տարրերը դեռ պետք է ճշգրտվեն՝ օպտիմալ աշխատանքի համար: Չնայած դրան, առաջին լույսը միշտ շատ հուզիչ պահ է, ինչպես աստղադիտակը նախագծող և կառուցող մարդկանց, այնպես էլ աստղագիտական հանրության համար, որը երկար տարիներ սպասել է այս պահին աստղադիտակի կառուցման ընթացքում: Որպես դիտարկման օբյեկտ սովորաբար ընտրվում է հայտնի և հետաքրքիր աստղագիտական օբյեկտ։

Օրինակներ

200 դյույմանոց (5,08 մ) Հեյլի աստղադիտակն իր առաջին լույսը տեսել է 1949 թվականի հունվարի 26-ին՝ դիտելով NGC 2261^[1] միգամածությունը՝ ամերիկացի աստղագետ Էդվին Փաուել Հաբլի ղեկավարությամբ։ Պատկերը հրապարակվել է բազմաթիվ ամսագրերում և հասանելի է Wayback Machine-ի 2017 թվականի դեկտեմբերի 26-ի արխիվացված օրինակում։

Իսահակ Նյուտոնի աստղադիտակի առաջին լույսը տեսել է երկու անգամ՝ առաջին անգամ Անգլիայում 1965 թվականին օրիգինալ հայելու միջոցով, իսկ հետո 1984 թվականին Լա Պալմա կղզում^[2]։ Երկրորդ առաջին լույսը նկարահանվել է տեսախցիկով, որը ֆիքսել է Խեցգետնի համաստեղության պուլսարի առկայծումը^[3]:

Մեծ երկդիտակ աստղադիտակը տեսել է իր առաջին լույսը մեկ առաջնային հայելու միջոցով 2005 թվականի հոկտեմբերի 12-ին՝ NGC 891 գալակտիկան^[4]^[5]։ Երկրորդ հիմնական հայելին տեղադրվել է 2006 թվականի հունվարին և լիովին գործարկվել 2008 թվականի հունվարին^[6]:

Կանարյան 10,4 մ տրամագծով մեծ աստղադիտակը առաջին լույսը տեսել է 2007 թվականի հուլիսի 14-ին^[7]։

IRIS արևային տիեզերական աստղադիտարանը տեսել է իր առաջին լույսը 2013 թվականի հուլիսի 17-ին^[8]։ Գիտնականները նշել են, որ «պատկերի որակը և սպեկտրը, որը մենք ստանում ենք IRIS-ից, զարմանալի են: Սա հենց այն է, ինչի հույս ունեինք…»:

Պատկերասրահ

NGC 5364 գալակտիկայի պատկերը - Շատ մեծ աստղադիտակի VIMOS բազմաօբյեկտային սպեկտրոգրաֆի առաջին լույսը։]]
Հաբլ աստղադիտակի առաջին լույսը, կատարված WFPC դիտակով։
TRAPPIST-ի առաջին լույսը՝ Տարանտուլի միգամածություն

Ծանոթագրություններ

↑ Kardel, Scott (2009-01-26). «January 26: 60th Anniversary of Hale Telescope "First Light"». 365daysofastronomy.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-05-02-ին. Վերցված է 2012-02-04-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ «Chronology of the Isaac Newton Group of Telescopes». Արխիվացված է օրիգինալից 2017-11-09-ին. Վերցված է 2017-12-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ Information, Reed Business (1984-02-16). «New Scientist». Reed Business Information. Արխիվացված է օրիգինալից 2020-03-11-ին. Վերցված է 2017-12-26-ին – via Google Books. {{cite web}}: |first= has generic name (օգնություն); Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ http://medusa.as.arizona.edu/lbto/first_light.htm Արխիվացված Դեկտեմբեր 2, 2008 Wayback Machine
↑ «Large Binocular Telescope Successfully Achieves First Light». SpaceRef.com. 2005-10-26. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-07-12-ին. Վերցված է 2012-02-04-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ «Giant telescope opens both eyes». BBC News. London. 2008-03-06. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-03-09-ին. Վերցված է 2008-03-06-ին.
↑ «First Light for the Gran Telescopio Canarias». 2007-07-14. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-10-04-ին. Վերցված է 2015-10-03-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ Zell, Holly (2015-03-09). «IRIS Telescope's First Look at Sun Atmosphere». Արխիվացված է օրիգինալից 2015-09-10-ին. Վերցված է 2017-12-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[1] Kardel, Scott (2009-01-26). «January 26: 60th Anniversary of Hale Telescope "First Light"». 365daysofastronomy.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-05-02-ին. Վերցված է 2012-02-04-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[ing-2] «Chronology of the Isaac Newton Group of Telescopes». Արխիվացված է օրիգինալից 2017-11-09-ին. Վերցված է 2017-12-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[light-3] Information, Reed Business (1984-02-16). «New Scientist». Reed Business Information. Արխիվացված է օրիգինալից 2020-03-11-ին. Վերցված է 2017-12-26-ին – via Google Books. {{cite web}}: |first= has generic name (օգնություն); Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[4] ttp://medusa.as.arizona.edu/lbto/first_light.htm Արխիվացված Դեկտեմբեր 2, 2008 Wayback Machine

[5] «Large Binocular Telescope Successfully Achieves First Light». SpaceRef.com. 2005-10-26. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-07-12-ին. Վերցված է 2012-02-04-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[BBC-6] «Giant telescope opens both eyes». BBC News. London. 2008-03-06. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-03-09-ին. Վերցված է 2008-03-06-ին.

[backreaction-7] «First Light for the Gran Telescopio Canarias». 2007-07-14. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-10-04-ին. Վերցված է 2015-10-03-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[iris-8] Zell, Holly (2015-03-09). «IRIS Telescope's First Look at Sun Atmosphere». Արխիվացված է օրիգինալից 2015-09-10-ին. Վերցված է 2017-12-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]