«Մաշկ»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ 178.78.148.48 (քննարկում) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել GeneratorBot մասնակցի վերջին տարբերա... |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Կենսաբանություն-անավարտ}} |
|||
== Մաշկի նշանակությունը == |
|||
'''Մաշկ''' ({{lang-lat|cutis}}), [[ողնաշարավոր օրգանիզմ]]ների արտաքին ծածկույթը, որը պաշտպանում է մարմինը արտաքին ազդեցություններից և ունի մի շարք այլ կարևոր ֆունկցիաներ (արտազատական, զգացողական, ներզատական, ջերմակարգավորող և այլն)։ Հանդիսանում է [[կաթնասուն]]ների մոտ ամենամեծ օրգանը։ Հասուն [[մաշկ (մարդու)|մարդու մաշկ]]ը զբաղեցնում է 1,5-2 մ² մակերես։ Բաղկացած է արտաքին (էպիթելային) և ներքին (շարակցահյուսվաշքային) շերտերից, որոնք առանձնացված են իրարից բազալ (հիմային) թաղանթով, և հաճախ առաջացնում են տարբեր հավելումներ ([[մազ]]եր, [[եղունգ]]ներ, [[փետուր]]ներ և այլն)։ Արտաքին շերտը ներկայացված է բազմաշերտ էպիթելով, ընդ որում վերգետնյա [[ողնաշարավոր]]ների մոտ արտաքին շերտերի բջիջները ամբողջովին ենթարկվում են եղջերացման և կազմում [[էպիդերմիս]]ի անընդհատ թարմացվող [[եղջրային շերտ]]ը։ Ներքին շարակցահյուսվածքային շերտը ([[դերմա]]) կազմում է կոլլագենային և էլաստիկ թելերի ցանց ([[ողնաշարավոր]]ների, [[գլխոտանի փափկամարմին]]ների մոտ), որն ապահովում է մաշկի ամրությունը և էլաստիկությունը, ինչպես նաև ոսկրային և այլ թեփուկներ ([[ձկներ]]ի մոտ), մաշկային ոսկրացումներ ([[սողուն]]ների մոտ), որոնք պաշտպանիչ պատյանի դեր են կատարում։ |
'''Մաշկ''' ({{lang-lat|cutis}}), [[ողնաշարավոր օրգանիզմ]]ների արտաքին ծածկույթը, որը պաշտպանում է մարմինը արտաքին ազդեցություններից և ունի մի շարք այլ կարևոր ֆունկցիաներ (արտազատական, զգացողական, ներզատական, ջերմակարգավորող և այլն)։ Հանդիսանում է [[կաթնասուն]]ների մոտ ամենամեծ օրգանը։ Հասուն [[մաշկ (մարդու)|մարդու մաշկ]]ը զբաղեցնում է 1,5-2 մ² մակերես։ Բաղկացած է արտաքին (էպիթելային) և ներքին (շարակցահյուսվաշքային) շերտերից, որոնք առանձնացված են իրարից բազալ (հիմային) թաղանթով, և հաճախ առաջացնում են տարբեր հավելումներ ([[մազ]]եր, [[եղունգ]]ներ, [[փետուր]]ներ և այլն)։ Արտաքին շերտը ներկայացված է բազմաշերտ էպիթելով, ընդ որում վերգետնյա [[ողնաշարավոր]]ների մոտ արտաքին շերտերի բջիջները ամբողջովին ենթարկվում են եղջերացման և կազմում [[էպիդերմիս]]ի անընդհատ թարմացվող [[եղջրային շերտ]]ը։ Ներքին շարակցահյուսվածքային շերտը ([[դերմա]]) կազմում է կոլլագենային և էլաստիկ թելերի ցանց ([[ողնաշարավոր]]ների, [[գլխոտանի փափկամարմին]]ների մոտ), որն ապահովում է մաշկի ամրությունը և էլաստիկությունը, ինչպես նաև ոսկրային և այլ թեփուկներ ([[ձկներ]]ի մոտ), մաշկային ոսկրացումներ ([[սողուն]]ների մոտ), որոնք պաշտպանիչ պատյանի դեր են կատարում։ |
||
Տող 15. | Տող 15. | ||
== Մարդու մաշկ == |
== Մարդու մաշկ == |
||
=== Մաշկի նշանակությունը === |
|||
{{Հիմնական|Մաշկ (մարդու)}} |
|||
Մարդու մարմնի մակերեսը ծածկում է մաշկը և նրա հետ տեղ-տեղ նաև մազերն եղունգները։Արտաքին ծածկույթին է պատկանում նաև բերանի և քթի խոռոչի լորձաթաղանթը,որը պաշտպանական դեր է կատարում։Մաշկի մակերեսը կազմում է 1,5-2մ²։Այն պահպանում է ներքին օրգանները մեխանիկական վնասվածքներից ու ջրի կորստից։Մաշկում են գտնվում բազմաթիվ նյարդայն վերջույթներ‘[[ընկալիչներ]],որոնք ընկալում են ցավը,ջերմութըան փոփոխությունները,ինչպես նաև առարկաների հետ շփման զգայնությունը։ |
|||
{{Անավարտ բաժին}} |
|||
===Մաշկի կառուցվածքը === |
|||
== Կաթնասունների մաշկ == |
== Կաթնասունների մաշկ == |
10:44, 1 Հուլիսի 2014-ի տարբերակ
Մաշկի նշանակությունը
Մաշկ (լատին․՝ cutis), ողնաշարավոր օրգանիզմների արտաքին ծածկույթը, որը պաշտպանում է մարմինը արտաքին ազդեցություններից և ունի մի շարք այլ կարևոր ֆունկցիաներ (արտազատական, զգացողական, ներզատական, ջերմակարգավորող և այլն)։ Հանդիսանում է կաթնասունների մոտ ամենամեծ օրգանը։ Հասուն մարդու մաշկը զբաղեցնում է 1,5-2 մ² մակերես։ Բաղկացած է արտաքին (էպիթելային) և ներքին (շարակցահյուսվաշքային) շերտերից, որոնք առանձնացված են իրարից բազալ (հիմային) թաղանթով, և հաճախ առաջացնում են տարբեր հավելումներ (մազեր, եղունգներ, փետուրներ և այլն)։ Արտաքին շերտը ներկայացված է բազմաշերտ էպիթելով, ընդ որում վերգետնյա ողնաշարավորների մոտ արտաքին շերտերի բջիջները ամբողջովին ենթարկվում են եղջերացման և կազմում էպիդերմիսի անընդհատ թարմացվող եղջրային շերտը։ Ներքին շարակցահյուսվածքային շերտը (դերմա) կազմում է կոլլագենային և էլաստիկ թելերի ցանց (ողնաշարավորների, գլխոտանի փափկամարմինների մոտ), որն ապահովում է մաշկի ամրությունը և էլաստիկությունը, ինչպես նաև ոսկրային և այլ թեփուկներ (ձկների մոտ), մաշկային ոսկրացումներ (սողունների մոտ), որոնք պաշտպանիչ պատյանի դեր են կատարում։
Ֆունկցիանները
Մաշկը իրենից ներկայացնում է չափազանց բարդ կառուցվածքով օրգան, որը կատարում է բազմաթիվ և տարատեսակ գործառույթներ։ Դրանք են[1]`
- պատնեշային կամ պաշտպանական
- ջերմականոնավորող
- արտազատական
- զգացողական
- նյութափողանակային
- շնչառական
- ներզատական
- իմունոլոգիական
Մարդու մաշկ
Մաշկի նշանակությունը
Մարդու մարմնի մակերեսը ծածկում է մաշկը և նրա հետ տեղ-տեղ նաև մազերն եղունգները։Արտաքին ծածկույթին է պատկանում նաև բերանի և քթի խոռոչի լորձաթաղանթը,որը պաշտպանական դեր է կատարում։Մաշկի մակերեսը կազմում է 1,5-2մ²։Այն պահպանում է ներքին օրգանները մեխանիկական վնասվածքներից ու ջրի կորստից։Մաշկում են գտնվում բազմաթիվ նյարդայն վերջույթներ‘ընկալիչներ,որոնք ընկալում են ցավը,ջերմութըան փոփոխությունները,ինչպես նաև առարկաների հետ շփման զգայնությունը։
Մաշկի կառուցվածքը
Կաթնասունների մաշկ
Այս բաժինը ավարտված չէ։ Դուք կարող եք մասնակցել նախագծին, լրացնելով և ուղղելով այն։ |
Ձկների և երկկենցաղների մաշկ
Այս բաժինը ավարտված չէ։ Դուք կարող եք մասնակցել նախագծին, լրացնելով և ուղղելով այն։ |
Թռչունների և սողունների մաշկ
Այս բաժինը ավարտված չէ։ Դուք կարող եք մասնակցել նախագծին, լրացնելով և ուղղելով այն։ |
Տես նաև
Գրականություն
Большая советская энциклопедия, 1969—1978
Ծանոթագրություններ
- ↑ «Մաշկի հիմնական ֆունկցիաները». Վերցված է 2013-3-12-ին.
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Մաշկ կատեգորիայում։ |