Դերմա
Դերմա (լատին․՝ dermis, от հուն․՝ δέρμα — կաշի), ողնաշարավոր կենդանիների և մարդու մաշկի մի մասը, որը գտնվում է էպիդերմիսի և ստորին օրգանների միջև, որոնց հետ դերման քիչ թե շատ շարժունակ է կապված ենթամաշկային շարակցական հյուսվածքի հետ, հաճախ կապված է ճարպերի հետ։.[1]
Դերմայի կառուցվածքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դերմիսը տեղակայված է ենթամաշկային ճարպային հյուսվածքի (մաշկի ամենախորը շերտը) և էպիդերմիսի (մաշկի արտաքին շերտ) միջև[2]։ Էպիդերմիսից այն բաժանվում է թաղանթով։ Կատարում է հիմնականում տրոֆիկ և օժանդակ գործառույթներ, ինչը որոշում է մանրաթելերի և մազանոթների առատությունը։
Նվազ շերտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կտրվածքի վրա այն ներկայացված է էպիդերմիս թափանցող խորը խմբերով[3]։ Նվազ շերտը առաջանում է չամրացած թելքավոր շարակցական հյուսվածքով։ Գերակշռում են ֆիբրոբլաստները և ֆիբրոցիտները, մակրոֆագեր և կայմ բջիջներ (հյուսվածքների բազոֆիլներ),Т-լիմֆոցիտներ[3]։
նվազող շերտի շնորհիվ էպիդերմիսի հետ դերմիսի շփման տարածքը զգալիորեն մեծանում է, որը մազանոթների առատությամբ նպաստում է նրա տրոֆիկին։ Մակրոֆագների, հյուսվածքային բազոֆիլների և իմունային անբավարար այլ բջիջների մեծ քանակությունը հնարավորություն է տալիս իրականացնել իմունային համակարգի պաշտպանիչ ֆունկցիան։
Կախված մաշկի հաստությունից, շերտի խտությունը կարող է տարբեր լինել։
Ցանցավոր շերտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ցանցավոր շերտը ձևավորվում է խիտ թելքավոր չձևավորված շարակցական հյուսվածքով և կազմում է դերմիսի հիմնական մասը[2]։ Այն ունի ամենահզոր կոլագենի մանրաթելերը կազմելով ցանց (կապանք) և կատարում է հիմնականում օժանդակ գործառույթ։ Տարածությունը մանրաթելերի միջև լցված է ամորֆ նյութով, որը սինթեզվում է պարզեցված ֆիբրոցիտներով։ Դրանք կապված են կոլագենային մանրաթելերի ինտեգրացիաների հետ, իսկ այլ ֆիբրոցիտների հետ սեփական ելուստների օգնությամբ։ Ֆիզիկական ակտիվության բարձրացումը խթանում էլ միջբջջային նյութի սինթեզը։
Հիպոդերմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այն երբեմն անվանում են նաև ենթամաշկային ճարպային հյուսվածք։ Այն գտնվում է անմիջապես դերմիսի տակ, համեմատաբար շարժուն է։ Ձևավոևվում է ճարպային հյուսվածքի հետ։ Ճարպային հյուսվածքը թույլ է տալիս հիպոդերմիսին պահել սննդանյութեր և ջուր, ինչպես նաև մասնակցել ջերմակարգավորմանը։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Дерма // Дебитор — Евкалипт. — М. : Советская энциклопедия, 1972. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 8).
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ James, William; Berger, Timothy; Elston, Dirk (2005). Andrews' Diseases of the Skin: Clinical Dermatology (10th ed.). Saunders. Pages 1, 11–12. 0-7216-2921-0.
- ↑ 2,0 2,1 Marks, James G; Miller, Jeffery (2006). Lookingbill and Marks' Principles of Dermatology (4th ed.). Elsevier Inc. Page 8–9. 1-4160-3185-5.
- ↑ 3,0 3,1 malvi (2011 թ․ մարտի 4). «The Ageing Skin - Part 1 - Structure of Skin and Introduction - Articles». PharmaXChange.info.