«Պլազմա (ֆիզիկա)»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (9), ։Պ → ։ Պ oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 5. | Տող 5. | ||
'''Պլազման''' ( [[հունարեն]] πλάσμα, "ձևավորված ամեն ինչ"<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dpla%2Fsma πλάσμα], Henry George Liddell, Robert Scott, ''A Greek-English Lexicon'', on Perseus</ref>) [[նյութի չորս հիմնական վիճակներ]]ից մեկն է (մյուսները [[Պինդ մարմին|պինդ]], [[հեղուկ]] և [[գազ]])։ Գազի տաքացումը կարող է [[իոնիզացիա|իոնիզացնել]] նրա մոլեկուլները կամ ատոմները (փոքրացնել կամ մեծացնել նրանում [[էլեկտրոններ]]ի քանակը), այդպիսով ձևափոխել այն պլազմայի, որը [[լիցք (ֆիզիկա)|լիցքավորված]] մասնիկներ է պարունակում` դրական [[իոններ]] և բացասական իոններ կամ էլեկտրոններ։<ref>{{cite journal |last1=Luo |first1=Q-Z|last2=D'Angelo|first2=N|last3=Merlino|first3=R. L.| year=1998|title=Shock formation in a negative ion plasma|journal= |volume=5|issue=8|publisher=Department of Physics and Astronomy|url=http://www.physics.uiowa.edu/~rmerlino/nishocks.pdf|accessdate=2011-11-20}}</ref> |
'''Պլազման''' ( [[հունարեն]] πλάσμα, "ձևավորված ամեն ինչ"<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dpla%2Fsma πλάσμα], Henry George Liddell, Robert Scott, ''A Greek-English Lexicon'', on Perseus</ref>) [[նյութի չորս հիմնական վիճակներ]]ից մեկն է (մյուսները [[Պինդ մարմին|պինդ]], [[հեղուկ]] և [[գազ]])։ Գազի տաքացումը կարող է [[իոնիզացիա|իոնիզացնել]] նրա մոլեկուլները կամ ատոմները (փոքրացնել կամ մեծացնել նրանում [[էլեկտրոններ]]ի քանակը), այդպիսով ձևափոխել այն պլազմայի, որը [[լիցք (ֆիզիկա)|լիցքավորված]] մասնիկներ է պարունակում` դրական [[իոններ]] և բացասական իոններ կամ էլեկտրոններ։<ref>{{cite journal |last1=Luo |first1=Q-Z|last2=D'Angelo|first2=N|last3=Merlino|first3=R. L.| year=1998|title=Shock formation in a negative ion plasma|journal= |volume=5|issue=8|publisher=Department of Physics and Astronomy|url=http://www.physics.uiowa.edu/~rmerlino/nishocks.pdf|accessdate=2011-11-20}}</ref> |
||
Մասամբ կամ լրիվ իոնացված գազը ,որում դրական և բացասական լիցքերի կոնցենտրացիաները գործնականորեն համընկնում են,կոչվում է |
Մասամբ կամ լրիվ իոնացված գազը ,որում դրական և բացասական լիցքերի կոնցենտրացիաները գործնականորեն համընկնում են,կոչվում է պլազմա։ Այսպիսով` պլազման իոններից, էլէկտրոններից և չեզոք ատոմներից կազմված էլեկտրաչեզոք համակարգ է։ Պլազման կարելիէ ստանալ ոչ միայն գազի տաքացման, այլև տարբեր իոնարարների` գազանման ճառագայթումների,լիցքավորված մասնիկների, ազդեցությամբ։ |
||
Պլազման օժտված է մի շարք հատկություններով,որոնց շնորհիվ այն դիտվում է ,որպես նյութի առանձին ագրեգատային |
Պլազման օժտված է մի շարք հատկություններով,որոնց շնորհիվ այն դիտվում է ,որպես նյութի առանձին ագրեգատային վիճակ։ Պլազման, ի տարբերություն սովորական գազերի, օժտված է մեծ ջերմահաղորդականությամբ և էլեկտրահաղորդականությամբ։ Ի տարբերություն մետաղների ` ջերմաստիճանը բարձրացնելիս պլազմայի դիմադրությունը փոքրանում է: Շատ բարձր ջերմաստիճաններում պլազմայի դիմադրությունը գրեքե հավասարվում է զրոյի.այն իրեն դրսեևորում է որպես գերհաղորդիչ: Եթե երկրագնդի վրա պլազմայի նյութի համեմատաբար հազվադեպ հանդիպող վիճակ է և ստացվում է հիմնականում արհեստական ճանապարհեվ ,ապա Տիեզերում պլազմային վիճակում է գտնվում նյութի 99%-ը: |
||
1000 ÷ 10000 Կ ջերմաստիճան ունեցող պլազման անվանում են ցածրջերմաստիճանային կամ սառը պլազմա: Այդպիսի պլազմայի օրինակներ են գազային պարպման ժամանակ առաջացածիոնացած գազը,բոցը,երկրագունդը շրջապատող իոնոլորտը և այլն: Գոյություն ունեն հատուկ սարեր` |
1000 ÷ 10000 Կ ջերմաստիճան ունեցող պլազման անվանում են ցածրջերմաստիճանային կամ սառը պլազմա: Այդպիսի պլազմայի օրինակներ են գազային պարպման ժամանակ առաջացածիոնացած գազը,բոցը,երկրագունդը շրջապատող իոնոլորտը և այլն: Գոյություն ունեն հատուկ սարեր` պլազմատրոններ։ Դրանք ստեղծում են ցածրջերմաստճանայինպլազմայի խիտ շիթեր,որոնք կիրառում են մետաղներ կտրելու և եռակցելու, պինդ ապարներում հորատանցքեր բացելու նպատակով։ |
||
100000 Կ-ից բարձր ջերմաստիճան ունեցող պլազմային անվանում են բարձրջերմաստիչանային կամ տաք |
100000 Կ-ից բարձր ջերմաստիճան ունեցող պլազմային անվանում են բարձրջերմաստիչանային կամ տաք պլազմա։ Այդպիսի պլազմա գոյություն ունի Արեգակի և այլ աստղերի ընդերում,որտեղ ընդացող ջերմամիջուկային ռեակցիաների հետևանքով անջատվում է հսկայական էներգիա։<ref>Ռ.Գաբրիելյան Գ.Մելիքյան Ա.Կիրակոսյան ,10-րդ դասարանի ֆիզիկայի դասագիրք, Երևան "Լույս" 2005</ref> |
||
== Ծանոթագրություններ == |
== Ծանոթագրություններ == |
19:51, 29 Հունիսի 2014-ի տարբերակ
Այս հոդվածը կարող է վիքիֆիկացման կարիք ունենալ Վիքիպեդիայի որակի չափանիշներին համապատասխանելու համար։ Դուք կարող եք օգնել հոդվածի բարելավմանը՝ ավելացնելով համապատասխան ներքին հղումներ և շտկելով բաժինների դասավորությունը, ինչպես նաև վիքիչափանիշներին համապատասխան այլ գործողություններ կատարելով։ |
- Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Պլազմա (այլ կիրառումներ)
Պլազման ( հունարեն πλάσμα, "ձևավորված ամեն ինչ"[1]) նյութի չորս հիմնական վիճակներից մեկն է (մյուսները պինդ, հեղուկ և գազ)։ Գազի տաքացումը կարող է իոնիզացնել նրա մոլեկուլները կամ ատոմները (փոքրացնել կամ մեծացնել նրանում էլեկտրոնների քանակը), այդպիսով ձևափոխել այն պլազմայի, որը լիցքավորված մասնիկներ է պարունակում` դրական իոններ և բացասական իոններ կամ էլեկտրոններ։[2]
Մասամբ կամ լրիվ իոնացված գազը ,որում դրական և բացասական լիցքերի կոնցենտրացիաները գործնականորեն համընկնում են,կոչվում է պլազմա։ Այսպիսով` պլազման իոններից, էլէկտրոններից և չեզոք ատոմներից կազմված էլեկտրաչեզոք համակարգ է։ Պլազման կարելիէ ստանալ ոչ միայն գազի տաքացման, այլև տարբեր իոնարարների` գազանման ճառագայթումների,լիցքավորված մասնիկների, ազդեցությամբ։ Պլազման օժտված է մի շարք հատկություններով,որոնց շնորհիվ այն դիտվում է ,որպես նյութի առանձին ագրեգատային վիճակ։ Պլազման, ի տարբերություն սովորական գազերի, օժտված է մեծ ջերմահաղորդականությամբ և էլեկտրահաղորդականությամբ։ Ի տարբերություն մետաղների ` ջերմաստիճանը բարձրացնելիս պլազմայի դիմադրությունը փոքրանում է: Շատ բարձր ջերմաստիճաններում պլազմայի դիմադրությունը գրեքե հավասարվում է զրոյի.այն իրեն դրսեևորում է որպես գերհաղորդիչ: Եթե երկրագնդի վրա պլազմայի նյութի համեմատաբար հազվադեպ հանդիպող վիճակ է և ստացվում է հիմնականում արհեստական ճանապարհեվ ,ապա Տիեզերում պլազմային վիճակում է գտնվում նյութի 99%-ը: 1000 ÷ 10000 Կ ջերմաստիճան ունեցող պլազման անվանում են ցածրջերմաստիճանային կամ սառը պլազմա: Այդպիսի պլազմայի օրինակներ են գազային պարպման ժամանակ առաջացածիոնացած գազը,բոցը,երկրագունդը շրջապատող իոնոլորտը և այլն: Գոյություն ունեն հատուկ սարեր` պլազմատրոններ։ Դրանք ստեղծում են ցածրջերմաստճանայինպլազմայի խիտ շիթեր,որոնք կիրառում են մետաղներ կտրելու և եռակցելու, պինդ ապարներում հորատանցքեր բացելու նպատակով։
100000 Կ-ից բարձր ջերմաստիճան ունեցող պլազմային անվանում են բարձրջերմաստիչանային կամ տաք պլազմա։ Այդպիսի պլազմա գոյություն ունի Արեգակի և այլ աստղերի ընդերում,որտեղ ընդացող ջերմամիջուկային ռեակցիաների հետևանքով անջատվում է հսկայական էներգիա։[3]
Ծանոթագրություններ
- ↑ πλάσμα, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
- ↑ Luo, Q-Z; D'Angelo, N; Merlino, R. L. (1998). «Shock formation in a negative ion plasma» (PDF). 5 (8). Department of Physics and Astronomy. Վերցված է 2011-11-20-ին.
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(օգնություն) - ↑ Ռ.Գաբրիելյան Գ.Մելիքյան Ա.Կիրակոսյան ,10-րդ դասարանի ֆիզիկայի դասագիրք, Երևան "Լույս" 2005